Γερμανία: Στον θεό τα ενοίκια – τεράστιο πρόβλημα στέγασης

Από 6,50 έως 7,50 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό στη Γερμανία. Αλλά, σήμερα, σε αυτή τη τιμή, δεν υπάρχει ούτε ένα διαμέρισμα στα περίχωρα του Βερολίνου, σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Deutsche Welle.

Στο Μόναχο το τετραγωνικό κοστίζει πλέον 19 ευρώ το ενοίκιο, στη Στουτγάρδη 18 ευρώ, στο Ντίσελντορφ και την Κολωνία 12 με 13 ευρώ και στο Βερολίνο 11 ευρώ. «Η υψηλή ζήτηση για προσιτές κατοικίες ανταποκρίνεται στις ιστορικές αυξήσεις ενοικίων και μια προσφορά που είναι εξαιρετικά ανεπαρκής», αναφέρει μια πρόσφατη αξιολόγηση στην ηλεκτρονική πύλη Immoscout24.

Μπορεί τον Μάιο, η Υπουργός Στέγασης, Αστικής Ανάπτυξης και Οικοδομών Klara Geywitz από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) να αύξησε το επίδομα στέγασης -τη κρατική επιδότηση για το κόστος ενοικίου- και να διεύρυνε την ομάδα όσων το δικαιούνταν, αλλά δεν αρκεί σε καμία περίπτωση.

Η Γερμανία είναι παραδοσιακά ένα κράτος ενοικιαστών, καθώς μόνο το 46% των ανθρώπων μένουν σε ιδιόκτητο σπίτι, ενώ στις γερμανικές πόλεις το ποσοστό είναι ακόμα χαμηλότερο.

Με το μέσο εισόδημα στη Γερμανία να είναι στα 2.165 ευρώ, περίπου το 1/3 αυτού του εισοδήματος δαπανάται για ενοίκια. Αλλά και αυτό συχνά δεν είναι αρκετό.

Το ενοίκιο για ένα πολυτελές επιπλωμένο διαμέρισμα 182 τ.μ. στην αριστοκρατική συνοικία Charlottenburg του Βερολίνου ανέρχεται σε πάνω από 9.100 ευρώ τον μήνα.

Πως αυξάνουν τα ενοίκια οι ιδιοκτήτες

Στον γερμανικό Αστικό Κώδικα τον Ιούνιο του 2015 ορίστηκε το ταβάνι για τα ενοίκια, σύμφωνα με τον οποίο, κατά την υπογραφή νέας σύμβασης μίσθωσης, το μίσθωμα δεν μπορεί να είναι περισσότερο από 10% πάνω από αυτό που ισχύει στην ευρύτερη περιοχή.

Ωστόσο, οι πονηροί ιδιοκτήτες σπιτιών σε μεγάλες γερμανικές πόλεις, φρόντισαν να επιπλώσουν τα διαμερίσματα τους, καθώς και να νοικιάζουν τα διαμερίσματα με βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις το ανώτατο όριο δεν ισχύει. Συνεπώς, περισσότερα από τα μισά διαμερίσματα στο Βερολίνο προσφέρονται ως «επιπλωμένα» για να εκτοξεύεται το ενοίκιο.

Η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο σημείο που φαντάζει ως ευκαιρία ένα διαμέρισμα σε ανατολικό προάστιο του Βερολίνου, στον έκτο όροφο δίχως ασανσέρ, στο οποίο θα πρέπει ο ενοικιαστής και να το… ανακαινίσει!

Ζοφερό το μέλλον

Για τη Γερμανία, στα επόμενα 10 χρόνια αναμένεται μέση ετήσια αύξηση των τιμών της τάξης του 7%, σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου ifo και το Ινστιτούτο για την Ελβετική Οικονομική Πολιτική.

Εάν ληφθούν υπόψη τα αυξημένα επιτόκια των δανείων, η αγορά ενός σπιτιού ή διαμερίσματος καθίσταται απρόσιτη για πολλούς Γερμανούς.

Έτσι, η μόνη προσιτή επιλογή είναι τα παλιά σπίτια που διαθέτουν παλιά συστήματα θέρμανσης με ορυκτά καύσιμα που θα πρέπει να αντικατασταθούν τα επόμενα χρόνια. Χωρίς επιλογή αγοράς ακινήτου, η ενοικίαση είναι η μόνη εναλλακτική. Αυτό επιδεινώνει την έλλειψη στην αγορά ενοικίων και οδηγεί σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών εκεί.

Το κράτος φαίνεται αδύναμο να κάνει κάτι

Σύμφωνα με μια μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Συστημάτων Eduard Pestel, η Γερμανία δεν διαθέτει περισσότερα από 700.000 διαμερίσματα, ειδικά στην οικονομική κατηγορία.

Η γερμανική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή 400.000 νέων κατοικιών ετησίως, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα καταφέρει σε καμία περίπτωση να φτάσει αυτόν τον στόχο. Αυτό υπολογίστηκε από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Μακροοικονομικού και Επιχειρηματικού Κύκλου που συνδέεται με τα συνδικάτα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός έχουν αυξήσει το κόστος κατασκευής. Υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων εργατών και οικοδομικών υλικών, ενώ οι εργασίες σταματούν σε πολλά εργοτάξια.

Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα, ο 1 στους 4 πρόσφυγες που έφτασαν το 2015 στη Γερμανία, εξακολουθούν να ζουν σε δομές επειδή δεν έχουν ακόμη καταφέρει να βρουν δικό τους σπίτι.

Το 2022, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες πολέμου έφτασαν στη Γερμανία από την Ουκρανία. Φέτος, αναμένεται να έρθουν περίπου 300.000 αιτούντες άσυλο.

Η επιδοτούμενη από το κράτος ανέγερση διαμερισμάτων είναι μια επιλογή για όσους στην κοινωνία δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα ενοίκια στην ελεύθερη αγορά κατοικίας, αλλά όπως αναφέρει η Deutsche Welle οι γερμανικές κυβερνήσεις έχουν παραμελήσει το «σύστημα κοινωνικής στέγασης» εδώ και δεκαετίες. Την ίδια στιγμή, η σημερινή γερμανική κυβέρνηση θέλει να περιορίσει τον δημόσιο δανεισμό και να τηρήσει το λεγόμενο φρένο στο χρέος.

Συνεπώς, πολλοί προειδοποιούν ότι πρέπει να υπάρξει ένα οικονομικό κίνητρο για τους επενδυτές να βάλουν τα χρήματά τους στη κατασκευή κατοικιών, αλλά, σύμφωνα με το γερμανικό Μέσο, τα πράγματα είναι απίθανο να βελτιωθούν βραχυπρόθεσμα στην αγορά κατοικίας της Γερμανίας.