Αμερικανικό σήμα για βάσεις και σε νησιά του Αιγαίου

Στο 2026 και τη συζήτηση που θα ξεκινήσει εκ νέου για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ στρέφεται το ενδιαφέρον των μελών του Hellenic Caucus του Κογκρέσου, αλλά και της Αθήνας, μετά και την τελευταία τροπολογία στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) που αφορά τη διερεύνηση δυνατοτήτων για επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα, με έμφαση στα νησιά.

Η τροπολογία ψηφίστηκε από την αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων και καλεί τον υπουργό Αμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ να υποβάλουν από κοινού στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου έκθεση για τη σχέση ασφαλείας μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχετικό νομοσχέδιο έχει ψηφιστεί από τη Γερουσία, με τα δύο Σώματα να βρίσκονται στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, όσον αφορά το τελικό κείμενο που θα παραπεμφθεί στον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Με τις τελικές εξελίξεις να αναμένονται το φθινόπωρο.

Ιδιαίτερης σημασίας για την ελληνική Ομογένεια το γεγονός ότι η τροπολογία ζητά να περιγραφούν τα δικαιώματα των βάσεων που παραχωρήθηκαν στις ΗΠΑ βάσει της επικαιροποιημένης MDCA, αλλά και να αξιολογηθεί το καθεστώς συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, σύμφωνα με τις επιταγές του Νόμου περί Αμυνας και Διακοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης ΗΠΑ – Ελλάδας (US – Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act).

Η τροπολογία, όπως έλεγαν πηγές στην Ουάσιγκτον, έχει μεγάλες πιθανότητες να εγκριθεί, ενώ αν δεν συμβεί αυτό θα είναι για διαδικαστικούς λόγους, που θα αφορούν άλλες τροπολογίες και τότε θα επανέλθει.

Οι ίδιες πηγές έδειχναν ως πιθανά για να ενταχθούν στον σχεδιασμό των αμερικανικών «διευκολύνσεων» επί ελληνικού εδάφους τα νησιά της Σκύρου και της Λήμνου.

Υπενθυμίζεται ότι τόσο το 2021 όσο και παλαιότερα η Αθήνα είχε δώσει μάχη για να ενταχθεί η Σκύρος στην επικαιροποιημένη MDCA, χωρίς αποτέλεσμα, ενώ η Τουρκία θέτει πάγια βέτο για τη συμμετοχή των στρατιωτικών δυνάμεων που είναι εγκαταστημένες στη Λήμνο.

Η αντίδραση της Αθήνας

Τη δέουσα προσοχή στις εξελίξεις, που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Αθήνα είναι ευπρόσδεκτες, δίνει η ελληνική διπλωματία, με διπλωμάτες να χαρακτηρίζουν το κείμενο θετικό εάν και εφόσον εγκριθεί και τελικά συμπεριλάβει κάποιες τοποθεσίες στα νησιά, σε μία συζήτηση που ξεκινά ενόψει της ανανέωσης της MDCA.

Στέκονται δε στον ρόλο που έχει διαδραματίσει η Αλεξανδρούπολη, με φόντο και τις γεωπολιτικές ανατροπές που έφερε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η Αλεξανδρούπολη, η οποία μετατράπηκε σε ένα διαμετακομιστικό κέντρο για τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και των ευρύτερων επιχειρήσεων στην περιοχή, με το αμερικανικό περιοδικό «National Interest» να την υποδεικνύει ακόμα και ως εναλλακτική για τη μεταφορά των σιτηρών της Ουκρανίας.

Εξέχουσας σημασίας και ο ρόλος της Σούδας, με τους διπλωμάτες να υπογραμμίζουν ότι η θέση της Ελλάδας ως συμμάχου του ΝΑΤΟ αλλά και στρατηγικού εταίρου των ΗΠΑ έχει ενισχυθεί σημαντικά. Ρόλος που συμβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής, σε ένα περιβάλλον ευρύτερης αποσταθεροποίησης.

Η επένδυση των ΗΠΑ μετά την επικαιροποιημένη MDCA στην Ελλάδα έχει αποδώσει εξαιρετικά, ανέφερε ο εκτελεστικός διευθυντής του HALC Εντι Ζεμενίδης, υπογραμμίζοντας ότι η Αλεξανδρούπολη έχει μετατραπεί σε ένα από τα βασικότερα «χαρτιά» του ΝΑΤΟ και της Δύσης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ενώ μεταξύ άλλων η εισηγήτρια της τροπολογίας Δημοκρατική βουλευτής της Νέας Υόρκης Γκρέις Μεγκ σημείωσε ότι αυτή επιτρέπει στο Κογκρέσο και το ευρύ κοινό να δουν πώς η MDCA προωθεί την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, τις συμμαχίες και τα περιθώρια ανάπτυξής τους.

Να υπογραμμιστεί ότι την τροπολογία για την επέκταση του αποτυπώματος των ΗΠΑ επί ελληνικού εδάφους με έμφαση στα νησιά, που λόγω της τουρκικής ρητορικής και περί αποστρατιωτικοποίησης έχει μεγάλη σημασία για την Αθήνα, στήριξαν και σειρά νέων βουλευτών, με πηγές στην Ουάσιγκτον να τονίζουν ότι η στήριξη στην Αθήνα διευρύνεται διαρκώς και «δημιουργούνται και νέοι Μενέντεζ».