Πόσα «ποτέ ξανά»;

Λήθη. Αρνηση ευθύνης. Δύο μεγάλα «προσόντα» για όσους θέλουν να πορεύονται χωρίς να προβληματίζονται. Να πηγαίνουν παρακάτω. Να λένε «ωχ βρε αδερφέ, δεν πέθανε και κανένας». Να δείχνουν ενίοτε κάποιον και να λένε «να αυτός φταίει για όλα, όχι εγώ» και όλα καλά. Το 2021 όταν καιγόταν η βόρεια Εύβοια συζητούσαμε για μία καταστροφή που δεν θα ξεχάσει κανείς ποτέ. «Μην είσαι και σίγουρη. Ο κόσμος αργεί να ξεχάσει μόνο όταν υπάρχουν νεκροί. Και τότε ακόμα έρχεται κάποια στιγμή που το αφήνει πίσω», είπε κυνικά ένας φίλος φωτορεπόρτερ, που έχει τραβήξει πολλές καταστροφές που «δεν έπρεπε να ξεχάσει κανείς» και σήμερα «κανείς δεν θυμάται πια».

Και είχε δίκιο. Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα καμένα. Μεγάλα λόγια και υποσχέσεις. Αλλά και αναλύσεις για «μέγκα πυρκαγιές», ένα νέο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής που πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό. Ενας αστερίσκος ότι το «ποτέ ξανά» μπορεί να μην ισχύσει και να επανέλθουμε εφόσον για μία ακόμα φορά υπάρξει ένα «φαινόμενο έντασης και μεγέθους που δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί».  Οι άνθρωποι στην Εύβοια από το 2021 και μετά – όσοι μένουν εκεί, αφού η επαρχία ερημώνει – βλέπουν την καταστροφή κάθε μέρα. Ισως να έπαψαν να κλαίνε με λυγμούς. Ισως να βρήκαν τρόπους να ζήσουν, αφού το δάσος πέθανε και δεν μπορεί να τους θρέψει πια. Το σφίξιμο στην καρδιά παραμένει όμως. Τα γιατί δεν έχουν ακόμα απαντήσεις. Και όσοι βρεθήκαμε εκείνες τις μέρες εκεί έχουμε ακόμα στα αυτιά μας εκείνο το σπαρακτικό «καιγόμαστε». «Βοηθήστε μας».

Το «ποτέ ξανά», σαφώς και δεν κατέστη δυνατό να τηρηθεί σαν υπόσχεση. Φέτος η «κόλαση» μετακόμισε στη Ρόδο, στην Κέρκυρα, στην Κάρυστο, στη Νέα Αγχίαλο… Με τη λίστα να μην έχει τέλος. Νεκροί δύο πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας, όταν το Canadair τους συνετρίβη στην υπερπροσπάθεια στην Κάρυστο. «Ηρωες» είπαν. Εκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών της Πολεμικής Αεροπορίας στη Νέα Αγχίαλο. «Θα αποδοθούν ευθύνες» είπαν.

Και κάποιοι συνεχίζουμε να αναρωτιόμαστε. Πόσα «ποτέ ξανά», πόση «ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού», πόσες ΕΔΕ και πόσους Ηρωες, πόσους «Πόντιους Πιλάτους» μπορεί να αντέξει αυτή η χώρα; Και πόσα «μέγα φαινόμενα» που συμβαίνουν – ξανά – για «πρώτη φορά» μπορούμε να αντέξουμε και να ξεχάσουμε;