Οι γυναίκες των Άνδεων φτιάχνουν τις περούκες της ευτυχίας

Όσοι τυχεροί ταξιδιώτες είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στο Περού και να επισκεφθούν τις Άνδεις, το Κούσκο και το εντυπωσιακό Μάτσου Πίτσου, αναπολούν με ευχαρίστηση τα τοπία, τα μνημεία, αλλά και τους ντόπιους με τα φωτεινά χαμόγελα, χωρίς να γνωρίζουν ότι εφτά στις δέκα γυναίκες αυτής της μαγικής λατινοαμερικανής χώρας πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας.

Χρειάστηκε μία εμπνευσμένη γυναίκα από τη Λίμα του Περού, για να αλλάξει τα πράγματα και να δώσει ελπίδα και προοπτική στις γυναίκες των Άνδεων – και η αφορμή ήταν μόνο μία… περούκα, σύμφωνα με άρθρο της βρετανικής εφημερίδας The Guardian.

Όταν η Κουλισίκ εμφάνισε αλωπεκία, σκέφτηκε να ξεκινήσει μια επιχείρηση κατασκευής περούκας, σε μια περιοχή όπου η έλλειψη θέσεων εργασίας και η «μάτσο» κουλτούρα εμποδίζουν πολλές γυναίκες από το να κερδίζουν τα προς το ζην.

«Μου άλλαξαν τη ζωή»

Το πρόσωπο της Πίλκο, που ζει στο χωριό Χουεϊρονκογιοκπάμπα στις Περουβιανές Άνδεις, φωτίζεται από υπερηφάνεια την ώρα που φοράει ένα τουπέ (πρόσθετα μαλλιά στο σημείο που υπάρχει ανάγκη) στο κεφάλι της: «Για να το φτιάξω χρειάστηκα σχεδόν ένα μήνα. Είναι πολύ εντυπωσιακό σε σύγκριση με ό,τι έφτιαχνα όταν πρωτοξεκίνησα» .

Όπως λέει, πριν από ένα χρόνο δεν είχε δει ποτέ περούκα. Τώρα, η Πίλκο, 30 ετών, είναι μία από τις επτά γυναίκες που φτιάχνουν περούκες σε ένα εργαστήριο στο Ολανταϊτάμπο – κοντά στο Κούσκο, την πρωτεύουσα των Ίνκας – κερδίζοντας έναν αξιοπρεπή μισθό, σε μια περιοχή με λίγες ευκαιρίες για τις γυναίκες.

Η Πίλκο δουλεύει για την «Chiqa», την εταιρεία που ίδρυσε πέρυσι η Κουλισίκ από τη Λίμα, πρώην πωλήτρια στον τομέα της τεχνολογίας, η οποία άρχισε να χάνει τα μαλλιά της αφότου εμφάνισε αλωπεκία, μια αυτοάνοση διαταραχή.

«Από τη στιγμή που ανακάλυψα τα τουπέ, δεν έχω σταματήσει να τα χρησιμοποιώ. Μου άλλαξαν τη ζωή, με βοήθησαν να νιώσω ξανά ο εαυτός μου», όπως λέει.

Οι καταπιεσμένες γυναίκες των Άνδεων

Η Κουλισίκ τρομοκρατήθηκε όταν ανακάλυψε τη σωρεία παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνδέονται με την ανεξέλεγκτη βιομηχανία περούκας στην Ασία, με αναφορές για γυναίκες που εξαναγκάζονται ή εξαπατώνται για να πουλήσουν τα μαλλιά τους.

«Μου ράγισε η καρδιά», λέει. «Πώς μπορεί κάτι που φέρνει τόση ευτυχία σε ένα άτομο να κάνει κάποιο άλλο τόσο δυστυχισμένο;».

Η Κουλισίκ διάβαζε επίσης «τρομακτικές στατιστικές» γύρω από την κακοποίηση των γυναικών στο Περού. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, επτά στις 10 γυναίκες θα βιώσουν βία από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους. «Αυτό με άγγιξε βαθιά», λέει.

Πολλές γυναίκες των Άνδεων αντιμετωπίζουν όχι μόνο σεξισμό αλλά και σοβαρή καταπίεση, επειδή μιλούν την αυτόχθονη γλώσσα Κέτσουα.

«Υπάρχει ένας ταξικός διαχωρισμός μεταξύ λευκών και ‘καφέ’ ανθρώπων, η φτώχεια και μια κουλτούρα μάτσο. Όλα αυτά, τις εμποδίζουν να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τις άλλες γυναίκες στη χώρα μου.

«Ήθελα να βοηθήσω ανθρώπους να νιώσουν όμορφοι»

Όμως η περιοχή έχει επίσης παράδοση στην υφαντική, και μέσω μιας οργάνωσης πρόνοιας στα ορεινά, η Κουλισίκ προσέγγισε γυναίκες που θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν για το σχέδιό της.

«Στην αρχή ήμουν λίγο δύσπιστη απέναντί της και απέναντι στην ιδέα», λέει η Μαρίζα Εσπινόζα. Η περιέργεια την κέρδισε, ωστόσο, και εκτίμησε τη δυνατότητα να μπορεί να φέρει το 10 μηνών μωρό της στη δουλειά.

Πηγή: The Guardian

«Ήταν κάτι διαφορετικό που δεν είχαμε ξαναδεί. Φαινόταν δύσκολο, αλλά ήμασταν έτοιμοι για την πρόκληση», λέει. «Ήθελα να δω τι θα προέκυπτε από αυτό το έργο».

Η Μαρίζα και η Πίλκο είχαν χάσει και οι δύο φίλες από καρκίνο και είχαν δει τις επιπτώσεις που είχε σε αυτές η απώλεια μαλλιών κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

«Ήθελα να βοηθήσω τους ανθρώπους που δεν έχουν μαλλιά αλλά τα χρειάζονται», λέει η Μαρίζα. «Ποιος καλύτερος τρόπος από το να δώσω κάτι που έφτιαξα με τα χέρια μου για να το χρησιμοποιήσουν» και να νιώσουν όμορφοι;

Παίρνει μηνιαίο μισθό 1.030 σολ (περίπου 255 ευρώ) – πάνω από τον μέσο όρο για την περιοχή.

Εκπαίδευση από το… Χόλιγουντ

Η Κουλισίκ, που παρακολούθησε μαθήματα κατασκευής περούκας στις ΗΠΑ, κάλεσε την Γκρέτσεν Έβανς, η οποία φτιάχνει περούκες για τη βιομηχανία του κινηματογράφου, για να βοηθήσει στην εκπαίδευση των εργαζόμενων. Την ώρα που οι γυναίκες τελειοποιούν τις δεξιότητές τους, λαμβάνει παραγγελίες από φίλες και φίλες φίλων, και σχεδιάζει το λανσάρισμα της ιστοσελίδας της για τον Αύγουστο.

Για να φτιαχτεί ένα τουπέ, χρειάζεται περίπου ένας μήνας. Χωρίζουν κάθε τρίχα ανάλογα με την υφή της, τις πλένουν και τις φροντίζουν μία-μία. Οι περούκες προσαρμόζονται στο κεφάλι κάθε ατόμου χωριστά και τα μαλλιά πλέκονται τρίχα-τρίχα.

Τα μαλλιά για τα τουπέ, τα προμηθεύονται από την περιοχή όπου τα μαλλιά των γυναικών είναι μακριά και πυκνά – ιδανικά για περούκες. Η Κουλισίκ πληρώνει περίπου 500-700 σολ για μια κοτσίδα, ανάλογα με το μήκος και την πυκνότητά της – πάνω από τη μέση τιμή στο Κούσκο. Στην αρχή έκοβε η ίδια τα μαλλιά, όμως τώρα έχει προσλάβει έναν ντόπιο.

Αντιδράσεις από τους συζύγους, ελπίδα και χειραφέτηση

Δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι με το έργο τους. Η Κουλισίκ λέει ότι δύο γυναίκες έφυγαν επειδή οι σύζυγοί τους είχαν αντιρρήσεις για την εργασία τους. Μία από αυτές ήρθε κλαίγοντας να πει ότι αγαπούσε τη δουλειά, αλλά δεν μπορούσε να διαλύσει την οικογένειά της.

«Νιώθω ότι την απείλησε σωματικά», πιστεύει, καθώς είδε μώλωπες στο χέρι της.

Η Μαρίζα και η Πίλκο αναγνωρίζουν τέτοιες συμπεριφορές: «Έχω δει περιπτώσεις όπου άντρες απαγορεύουν στις γυναίκες να βγουν από το σπίτι για μεγάλα διαστήματα. Υπάρχει βία ενάντια στις γυναίκες».

Η δουλειά της είναι σημαντική για την Μαρίζα. «Το να μαθαίνω κάτι που μου αρέσει να κάνω, κάτι που απαιτεί υπομονή, είναι σαν να κάνω θεραπεία. Ξεχνάς όλα τα προβλήματά σου, όταν επικεντρώνεσαι σε κάτι που έχει αξία και που μπορεί να βοηθήσει τις ζωές άλλων ανθρώπων. Θέλω όσοι χρειάζονται τουπέ μαλλιών να τα φορούν και να τα αξιοποιούν. Θέλω τα παιδιά και άλλοι που πάσχουν από καρκίνο να νιώθουν περήφανοι για τον εαυτό τους, χαρούμενοι και όχι μόνοι», λέει χαρακτηριστικά.

Η Κουλισίκ σχεδιάζει ήδη να επεκτείνει την επιχείρησή της και σε άλλες κοινότητες, «όπου οι γυναίκες το χρειάζονται περισσότερο».