Klaus Nomi – «Θετικά πιασάρικος, με έναν απόκοσμο τρόπο»

Ένα ευρύ και θεαματικό φάσμα μουσικών ειδών κυριάρχησε στα νυχτερινά κέντρα της Νέας Υόρκης στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όπως το new wave, το no wave, το punk και το post-punk. Ο Klaus Nomi αψηφούσε να κατηγοριοποιηθεί σε οποιοδήποτε από αυτά.

«Δεν θα του έδινα ταμπέλα» δήλωσε ο Nomi για τον ήχο του σε συνέντευξη στη βελγική τηλεόραση. «Ίσως η μόνη ετικέτα να είναι η δική μου ετικέτα: Είναι το στυλ του Nomi».

Η μουσική του συνδύαζε την όπερα, τις εθιστικές μελωδίες, τους ρυθμούς της ντίσκο, τα φωνητικά με γερμανική προφορά κόντρα τενόρου και την αναμφισβήτητη μεγαλοπρέπεια. Επηρέασε τους πάντες, από την τραγουδοποιό Anohni μέχρι τη Lady Gaga- το 2009, όταν ο Morrissey κλήθηκε να επιλέξει οκτώ βασικούς δίσκους για το ραδιοφωνικό πρόγραμμα του BBC, «Desert Island Discs», η εκδοχή του Nomi στο «Der Nussbaum» του Schumann μπήκε στη λίστα.

Εξωφρενικά παράξενος και παράδοξος –σχεδόν τέλειος

Η σκηνική εμφάνιση του Nomi ήταν εξίσου εκλεκτική και αξεχώριστη από τον ήχο του. Το μείγμα με το ρευστό φύλο περιελάμβανε σκούρο, δραματικά εφαρμοσμένο κραγιόν με αλλόκοτες γωνίες καθώς και βερνίκι νυχιών, περιστασιακά γυναικεία ρούχα και, συχνά, ένα γιγαντιαίο σμόκιν με τεράστιους ώμους, που παρέπεμπε τόσο σε Dada όσο και σε επιστημονική φαντασία.

Το στυλ του επηρέασε αναμφισβήτητα και τον κόσμο της μόδας, το είδαμε εμπράκτως σε συλλογές σχεδιαστών όπως ο Jean Paul Gaultier και ο Riccardo Tisci.

Η εμφάνιση του Nomi ήταν ολοφάνερα μη δυαδική και λίγο απόκοσμη. «Εξακολουθεί να εμφανίζεται ως μια εξωφρενικά εκφραστική και παράξενη φιγούρα» δήλωσε ο Tim Lawrence, συγγραφέας του βιβλίου «Life and Death on the New York Dance Floor, 1980-1983» (Ζωή και θάνατος στην πίστα της Νέας Υόρκης, 1980-1983), το 2016.

«Υπήρχε κάτι σε ολόκληρη την ύπαρξή του που φάνταζε ως queer, γύρω από το μακιγιάζ και τη φωνή και τη μουσική και το ντύσιμο» είπε ο Lawrence.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Klaus Nomi (@klausnomifanpage)

Μια στρίπερ, ένας σκύλος που τραγουδούσε και ένας καλλιτέχνη παραστάσεων ντυμένος καλόγρια

Ο Nomi – ή Klaus Sperber, το όνομα με το οποίο γεννήθηκε – μετακόμισε στη Νέα Υόρκη από τη γενέτειρά του, τη Γερμανία, στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Συνδέθηκε με μια ομάδα δημιουργικών φίλων και στα τέλη του 1978 ενώθηκε με πολλούς από αυτούς για να εμφανιστεί στο New Wave Vaudeville, μια σειρά από ιδιόρρυθμες παραστάσεις. Το πρόγραμμα περιλάμβανε μια στρίπερ, έναν σκύλο που τραγουδούσε και έναν καλλιτέχνη παραστάσεων ντυμένο σαδιστή/καλόγρια.

Ως τελευταίο νούμερο, ο Nomi τραγούδησε μια άρια από το «Samson et Dalila» του Camille Saint-Saëns φορώντας ένα διάφανο αδιάβροχο πάνω από ένα γυαλιστερό, εφαρμοστό τοπ και παντελόνι ασορτί με το δραματικό μακιγιάζ των ματιών του και του κραγιόν του.

«Πραγματικά ξετρέλανε τον κόσμο» δήλωσε σε συνέντευξή της η Ann Magnuson, η οποία σκηνοθέτησε τις παραστάσεις. «Είχε όλους αυτούς τους σαρκαστικούς πανκ ροκάδες εκεί έξω που έμειναν άφωνοι».

Με τις παραστάσεις ήρθε και ένα νέο όνομα, εμπνευσμένο από το όνομα ενός περιοδικού που ασχολείται με το διάστημα, το Omni.

«Ο Κλάους είπε: «Δεν μπορώ να βγαίνω ως Κλάους Σπέρμπερ»» θυμάται ο φίλος του Joey Arias, τραγουδιστής και καλλιτέχνης. «Αυτό δεν είναι το όνομα ενός σταρ».

Ακούστε το Nomi Song

«Θετικά πιασάρικος, με έναν παράξενο τρόπο»

Σύντομα εμφανιζόταν ως Klaus Nomi σε κλαμπ του Μανχάταν με εξέχον γούστο, όπως το Max’s Kansas City και το Hurrah, με μια set list που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια του Kristian Hoffman, ενός μουσικού που διετέλεσε για ένα διάστημα καλλιτεχνικός διευθυντής του.

Το υλικό περιελάμβανε μοναδικά πρωτότυπα και αντισυμβατικές εκδοχές γνωστών επιτυχιών. Το «You Don’t Own Me» της Lesley Gore έγινε ένα οργισμένο μοιρολόι, για παράδειγμα- το ρεφρέν του «Lightnin’ Strikes» μεταμορφώθηκε σε άρια.

Η σκέψη ήταν ότι τα ποπ τραγούδια θα «έπιαναν το αυτί ενός κοινού που δεν είναι έτοιμο για όπερα», δήλωσε ο Hoffman σε μια συνέντευξη.

Όπως έγραψε ο μουσικοκριτικός Ρόμπερτ Πάλμερ σε μια κριτική των New York Times για μια από τις παραστάσεις του, η μουσική του Νόμι ήταν «θετικά πιασάρικη, με έναν παράξενο τρόπο».

Πολύ εκκεντρικός για την κρατική τηλεόραση

Ένα βράδυ στα τέλη του 1979, ο Nomi και ο Arias βρίσκονταν στο Mudd Club, στην περιοχή TriBeCa, όταν συνάντησαν εκεί τον David Bowie. Ο Nomi του τηλεφώνησε αργότερα – ο Bowie του το είχε ζητήσει, γράφοντας τον αριθμό του τηλεφώνου του με το eyeliner ενός φίλου του σε μια χαρτοπετσέτα- και ο Nomi και ο Arias προσλήφθηκαν να είναι οι δεύτεροι τραγουδιστές του Bowie για μια εμφάνιση εκείνον τον Δεκέμβριο που ήταν μουσικός καλεσμένος στο τηλεοπτικό σόου «Saturday Night Live».

Για τα τρία τραγούδια που θα έλεγαν στην εκπομπή, φορούσαν κολλητά γυναικεία φορέματα Thierry Mugler, αγορασμένα από το Henri Bendel. Η εμφάνιση ήταν εξαιρετικά προκλητική εκείνη την εποχή, ειδικά στην εθνική τηλεόραση. Καθ’ όλη τη διάρκεια, η εστίαση των τηλεοπτικών καμερών φαινόταν να μοιράζει εξίσου τον χρόνο ανάμεσα στους άλλους δύο και στον Bowie.

«Νομιμοποίησε τα πάντα, επειδή ήταν κάτι σαν ιδιωτική σκηνή, και ξαφνικά να ‘το, μπροστά σου στο ‘Saturday Night Live’» δήλωσε η Katy Kattelman, σχεδιάστρια μόδας γνωστή επαγγελματικά ως Katy K, η οποία ήταν φίλη του Nomi.

Αμέσως μετά, ο Nomi υπέγραψε δισκογραφικό συμβόλαιο με την RCA France. Το ντεμπούτο άλμπουμ του, με τον απλό τίτλο «Klaus Nomi», κυκλοφόρησε στην Ευρώπη το 1981- ένα δεύτερο άλμπουμ, το «A Simple Man», κυκλοφόρησε τον επόμενο χρόνο. (Και τα δύο άλμπουμ ήταν διαθέσιμα στις ΗΠΑ ως εισαγωγές.)

Οι δίσκοι πούλησαν καλά – το «Klaus Nomi» κέρδισε την ιδιότητα του χρυσού δίσκου στη Γαλλία – και εμφανίστηκε στο εξωτερικό σε γεμάτες αίθουσες.

Ακούστε το Total Eclipse

Και μετά ήρθε το AIDS

Ο Nomi επέστρεψε στη Νέα Υόρκη προς το τέλος του 1982, ενθουσιασμένος από την προοπτική πιθανών αμερικανικών περιοδειών και κυκλοφοριών. Όμως έφτασε λιπόσαρκος και εξαντλημένος – είχε προσβληθεί από AIDS. Πέθανε από επιπλοκές της ασθένειας στις 6 Αυγούστου 1983. Ήταν 39 ετών.

Ο Klaus Sperber γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1944 στο Immenstadt της Γερμανίας. Ανατράφηκε από τη μητέρα του, Bettina, η οποία εργαζόταν σε περιστασιακές δουλειές. Μια περιπέτεια με έναν στρατιώτη, τον οποίο ο Klaus δεν γνώρισε ποτέ, είχε ως αποτέλεσμα τη γέννησή του.

Όταν ήταν παιδί, αυτός και η μητέρα του μετακόμισαν στην πόλη Έσσεν, περίπου 400 μίλια μακριά. Η μουσική της όπερας έπαιζε συχνά στο σπίτι τους, και αυτό έβαλε τον Κλάους στο δρόμο του.

«Την πρώτη φορά που άκουσα έναν τραγουδιστή της όπερας στο ραδιόφωνο είπα: «Θεέ μου, θέλω να τραγουδήσω ακριβώς όπως αυτός»» είπε σε υλικό από συνέντευξη που περιλαμβάνεται στο ντοκιμαντέρ του 2004 «The Nomi Song». Ως έφηβος, του άρεσε εξίσου ο Elvis Presley.

Μετακόμισε στο Δυτικό Βερολίνο και εργάστηκε ως ταξιθέτης στην Deutsche Oper, όπου μερικές φορές τραγουδούσε για τους συναδέλφους του αφού είχε φύγει το κοινό. Φιλοδοξούσε όμως να τραγουδήσει επαγγελματικά και, όπως είπε ο Arias, «ένιωθε ότι βρισκόταν σε αδιέξοδο».

Η ζωή στη Νέα Υόρκη

«Ήθελε να έρθει στη Νέα Υόρκη γιατί ένιωθε ότι θα άλλαζε τη ζωή του» πρόσθεσε ο Arias.

Ο Nomi εγκαταστάθηκε στο East Village του Μανχάταν. Εργάστηκε για λίγο στην κουζίνα του καφέ και στέκι διασημοτήτων στο Upper East Side, το γνωστό Serendipity 3, και ξεκίνησε μια επιχείρηση αρτοποιίας με τον Kattelman, την Tarts, Inc., η οποία προμήθευε εστιατόρια με επιδόρπια φτιαγμένα στο διαμέρισμα του Nomi, στο St. Marks Place.

Ο Nomi ήταν γνωστό ότι σύχναζε σε μεταμεσονύχτια κλαμπ, όπως το Anvil και το Mineshaft, όπου το περιστασιακό σεξ ήταν συνηθισμένο. Υπήρχαν σεξουαλικές συναντήσεις και στο σπίτι – ο Arias είπε ότι μια φορά έφτασε στο διαμέρισμα του Nomi και βρήκε έναν γυμνό Jean-Michel Basquiat να σκουπίζεται.

Για να αποκτήσει πράσινη κάρτα, ο Nomi παντρεύτηκε μια γυναίκα, τη Melissa Moon, το 1980.

«Δε νομίζω ότι κάτι πάνω του δε δήλωνε την ταυτότητά του» ξεκαθάρισε ο καλλιτέχνης Kenny Scharf. «Όταν δημιουργείς την περσόνα σου, το κομμάτι της σεξουαλικότητας είναι προφανώς μέρος της περσόνας. Ήταν όλα μέρος της αίσθησης του στυλ του και του ότι ήταν καλλιτέχνης με κάθε τρόπο».