Η άγνωστη κλιματική κρίση

Σχεδόν καθημερινά ακούμε κατηγορηματικές απόψεις πως η κλιματική κρίση έχει ξεσπάσει και η ζωή μας αλλάζει δραματικά εξαιτίας της. Οι τυφώνες ξεσπάνε συχνότερα και η αύξηση του ύψους της επιφάνειας των θαλασσών κατακλύζει τις ακτογραμμές μας. Η κλιματική αλλαγή θα μετατρέψει τις δομές των οικονομιών μας και θα μας οδηγήσει σε καταστροφές.

Ολα αυτά εμφανίζονται σαν αδιαμφισβήτητα γεγονότα για τα οποία υπάρχει απόλυτη ομοφωνία των βασικών επιστημονικών φορέων. Οι κυβερνήσεις, τα ΜΜΕ και πολλοί άλλοι φορείς και προσωπικότητες επιμένουν πως δεν υπάρχουν διαφορές στις επιστημονικές εκτιμήσεις. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Οι διαφορές μεταξύ επιστημονικών αναφορών και πολιτικών εκτιμήσεων παραμένουν μεγάλες και πολλά πράγματα παρεξηγούνται ή παρερμηνεύονται.

Πολλά ζητήματα παραμένουν δίχως εξήγηση. Κυρίως όσα έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη επιρροή στο περιβάλλον και με τις αλλαγές που αυτή μπορεί να προκαλέσει. Το κλίμα αλλάζει, αλλά το πώς και το γιατί έχουν ελάχιστη σχέση με αυτά που ακούτε και διαβάζετε και με τη σχετική δογματική θεολογία που επικρατεί. Ενα τελευταίο βιβλίο που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ προσπαθεί να ξεδιαλύνει τη σύγχυση που επικρατεί σχετικά με το τι υποστηρίζει πραγματικά η επιστήμη και τι όχι, σχετικά με τις αλλαγές του κλίματος. Ο Steven Koonin στο βιβλίο του «Unsettled: What Climate Science Tells Us, What It Doesn’t and Why It Matters», 2023 (Τίποτα Δεν Εχει Ξεκαθαρίσει), προσπαθεί να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει πάνω και έξω από πολιτικές σκοπιμότητες και ατζέντες.

Με καθαρές σκέψεις και ορθολογικά επιχειρήματα το βιβλίο του Koonin οδηγεί τον αναγνώστη στην ουσία των επιστημονικών επιχειρημάτων πασχίζοντας να του δείξει πως οι ειδικοί είναι γεμάτοι αμφιβολίες για το τι ακριβώς συμβαίνει, τι στοιχεία υπάρχουν και σε ποια ακριβή συμπεράσματα μπορούμε να οδηγηθούμε. Διαλύει πολλούς μύθους και δείχνει πως η αλήθεια διαφέρει πολύ απ’ όσα λένε οι προπαγανδιστές όπως κι εκείνοι που εξυπηρετούν συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα. Λ.χ., παρά μια δραματική αύξηση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες στην πραγματικότητα μειώθηκαν μεταξύ 1940 και 1970! Τα μοντέλα δε που χρησιμοποιούμε για να προβλέψουμε το μέλλον δεν είναι σε θέση να περιγράψουν με ακρίβεια το κλίμα του παρελθόντος. Λέγεται, λ.χ., πως εφέτος υπήρξε το πιο ζεστό καλοκαίρι των τελευταίων 200 χρόνων. Γιατί όμως είχαμε μία εξίσου ζεστή περίοδο πριν από τόσα χρόνια; Αφού δεν υπήρχαν τόσες εκπομπές αερίων. Ούτε τόσο ανεπτυγμένη βιομηχανική παραγωγή! Ποια εξήγηση υπάρχει; Προφανώς τα μοντέλα έχουν σοβαρά προβλήματα. Και η επιστήμη πάνω στην οποία στηρίζονται έχει έκδηλες αδυναμίες…

Επίσης ο Koonin προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον τρόπο αντίδρασης της κοινωνίας στις αλλαγές του κλίματος και να εξηγήσει, όσο γίνεται περισσότερο ικανοποιητικά, τους λόγους που πολλές προτεινόμενες «λύσεις» θα αποδειχθούν αναποτελεσματικές. Αντίθετα, κατά τη γνώμη του, άλλες εναλλακτικές λύσεις όπως οι οικονομικές και τεχνολογικές προσαρμογές και η γεωμηχανική είναι δυνατόν να εγγυηθούν τη μακροημέρευση της ανθρωπότητας σε ένα περιβάλλον ευημερίας. Να σημειώσουμε μάλιστα πως ο Steven Koonin, πέρα από ειδικός επιστήμονας με ειδίκευση στη θεωρητική φυσική (καθηγητής, πρώην διευθυντής του Κέντρου Αστικής Επιστήμης και Προόδου στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης) και την κλιματική αλλαγή, υπήρξε υφυπουργός Επιστημών στο υπουργείο Ενέργειας του προέδρου Ομπάμα για θέματα κλιματικής αλλαγής και περιβάλλοντος.

Κοντά σε όλα αυτά, δύσκολα θα μπορούσε να αγνοήσει κάποιος την πρόσφατη (Αύγουστος 2023) κραυγή αγωνίας του βραβευμένου με Νομπέλ φυσικού John Clauser, πως η αντικειμενική επιστήμη για το κλίμα έχει θυσιαστεί προς όφελος της πολιτικής. «Είμαστε τελείως βυθισμένοι στην ψευδοεπιστήμη», δήλωσε.