Ενεργειακή κρίση: Ο ήλιος δίνει τη λύση στην Ευρώπη

Η σημαντική αύξηση στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη νότια Ευρώπη έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποτροπή της έλλειψης ενέργειας κατά τη διάρκεια των καύσωνα των τελευταίων εβδομάδων, όταν οι θερμοκρασίες έσπασαν κάθε ρεκόρ και οδήγησαν σε πρωτοφανή ζήτηση για κλιματισμό.

Η ηλιακή ενέργεια είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για την αντιμετώπιση της καλοκαιρινής ζέστης, καθώς η ακτινοβολία του ήλιου είναι ισχυρότερη κατά το πιο ζεστό μέρος της ημέρας, όταν η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη είναι επίσης στο υψηλότερο επίπεδο.

«Η πολύ σημαντική αύξηση της ηλιακής ενέργειας ουσιαστικά αντισταθμίζει τις κορυφές [στη ζήτηση] λόγω του κλιματισμού», σχολίασε ο Kristian Ruby, γενικός γραμματέας του ομίλου βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας Eurelectric, αναφερόμενος στην κατάσταση στην Ισπανία.

Ισπανία και Ελλάδα

Όπως τονίζει το Reuters, η Ισπανία και η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που έχουν εγκαταστήσει πολύ περισσότερους ηλιακούς συλλέκτες ενόψει των ρεκόρ υψηλών τιμών της ενέργειας πέρυσι και της αναζήτησης για αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια που συνδέεται με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ενδεικτικά η ισπανική εταιρεία ηλεκτρικού δικτύου Red Electrica ανακοίνωσε ότι η Ισπανία πρόσθεσε ένα ρεκόρ 4,5 γιγαβάτ ηλιακής φωτοβολταϊκής χωρητικότητας πέρυσι, με αποτέλεσμα η παραγωγή ηλιακής ενέργειας τον Ιούλιο – συνήθως έναν από τους πιο ηλιόλουστους μήνες – να καταγράψει ιστορικό υψηλό.

Τα στοιχεία της Ember έδειξαν ότι η ηλιακή ενέργεια παρείχε σχεδόν το 24% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, από 16% τον Ιούλιο του 2022.

Όταν οι υψηλές θερμοκρασίες και η ζήτηση για ψύξη οδήγησαν σε κορύφωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη Σικελία στις 24 Ιουλίου, σχεδόν το ήμισυ της υπερβάλλουσας ζήτησης -που ανερχόταν σε 1,3 GW- καλύφθηκε από ηλιακή ενέργεια, σύμφωνα με στοιχεία της Refinitiv. Η ηλιακή παραγωγή της Σικελίας τον περασμένο μήνα ήταν υπερδιπλάσια από αυτή του Ιουλίου 2022.

«Χωρίς την πρόσθετη ηλιακή ενέργεια, ο αντίκτυπος στη σταθερότητα του συστήματος θα είχε αποδειχθεί πολύ χειρότερος», δήλωσε η αναλύτρια ενέργειας της Refinitiv, Nathalie Gerl.

Ο ΑΔΜΗΕ

Το Reuters αναφέρεται επίσης και στον ελληνικό ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με τον οποίο κατά τη διάρκεια της αιχμής ζήτησης ισχύος της Ελλάδας φέτος, επίσης στις 24 Ιουλίου, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά κάλυψαν τα 3,5 GW από τη συνολική ζήτηση 10,35 GW.

Ακόμη και σε πιο δροσερές και λιγότερο ηλιόλουστες δυτικές χώρες όπως το Βέλγιο, η ηλιακή ενέργεια έχει καλύψει περισσότερο από το 100% της επιπλέον ενέργειας που απαιτείται κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής αύξησης της ζήτησης ενέργειας.

Παρά τη γρήγορη ανάπτυξή της, η ηλιακή ενέργεια εξακολουθεί να είναι ένα σχετικά μικρό μερίδιο του μείγματος ενέργειας στις περισσότερες χώρες, όπου πηγές όπως η αιολική ενέργεια, το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και η πυρηνική ενέργεια καλύπτουν συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης κατά τη διάρκεια του έτους.

«Σχετικά» χαμηλή η ζήτηση

Οι αναλυτές λένε ότι ένας δεύτερος παράγοντας συνέβαλε στη διατήρηση της λειτουργίας των ενεργειακών συστημάτων της Ευρώπης αυτό το καλοκαίρι: συνολικά, η ζήτηση ενέργειας ήταν σχετικά χαμηλή.

Αυτό συνέβη από την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης πέρυσι, όταν η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι υψηλές σε σύγκριση με τα ιστορικά επίπεδα – και οι καταναλωτές και οι βιομηχανίες ανταποκρίθηκαν χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια.

Η υπερβολική ζέστη αυτό το καλοκαίρι έχει σπάσει αυτή την τάση κατά καιρούς. Ωστόσο, συνολικά, η ζήτηση ήταν κάτω από το κανονικό – η μέση ωριαία κατανάλωση ενέργειας στην Ιταλία τον Ιούλιο ήταν 4,4% χαμηλότερη από τον Ιούλιο του 2022, ενώ της Ισπανίας μειώθηκε κατά 3,6%, δείχνουν τα στοιχεία της Refinitiv.

Ο κίνδυνος δεν έχει παρέλθει

Οι επιστήμονες πάντως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: αναμένουν ότι η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα κύματα καύσωνα όπως αυτά που υπέστη η νότια Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι πιο συχνά και ακόμη πιο σοβαρά τα επόμενα χρόνια – επιβαρύνοντας την ενεργειακή υποδομή της Ευρώπης.

«Τα ενεργειακά μας συστήματα δεν είναι όντως σχεδιασμένα για να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις», δήλωσε ο Simone Tagliapietra, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel.

Ακόμη και πριν από τις φετινές πυρκαγιές και τις θερμοκρασίες ρεκόρ, η ζέστη και η ξηρασία πέρυσι μείωσαν την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, παρεμπόδισαν τη μεταφορά καυσίμων μέσω των ποταμών και ανάγκασαν ορισμένους πυρηνικούς σταθμούς να περιορίσουν την παραγωγή τους όταν η ψύξη των σταθμών περιοριζόταν από τις υψηλές θερμοκρασίες των ποταμών.

Σε επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα, βιομηχανικοί όμιλοι, συμπεριλαμβανομένης της SolarPower Europe, προέτρεψαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επιταχύνουν τις επενδύσεις σε ενεργειακά δίκτυα και να προωθήσουν έργα που συνδυάζουν την ηλιακή ενέργεια με την αποθήκευση ενέργειας, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ηλιακή ενέργεια επεκτείνεται αρκετά γρήγορα για να επιτύχει τους στόχους της κλιματικής αλλαγής.