Τουρισμός: Τα νέα χαρακτηριστικά και οι συνήθειες που οδηγούν σε νέο ρεκόρ

Με την τουριστική σεζόν να διανύει πλέον την υψηλή περίοδο (high season) και τις αφίξεις στους δημοφιλείς προορισμούς να βαίνουν αυξανόμενες, προμηνύοντας ότι ο ελληνικός τουρισμός θα βρεθεί και πάλι στα ιστορικά ρεκόρ του 2019, το στοίχημα που μεταφέρεται για το 2024 αφορά κυρίως τη διατήρηση της ανοδικής αυτής πορείας.

Στους παράγοντες που θέλουν τη φετινή χρονιά να ξεπερνά – ελαφρά – τα μεγέθη αφίξεων και εσόδων του 2019 συγκαταλέγονται οι αεροπορικές αφίξεις, η ελκυστικότητα της χώρας στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική αγορά και η κρουαζιέρα.

Ενδεικτικά της φετινής κατάστασης είναι τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για το πρώτο εξάμηνο του έτους (Ιανουάριος – Ιούνιος 2023), διάστημα κατά το οποίο το σύνολο των διακινούμενων επιβατών σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια έφτασε τους 27.410.279 ταξιδιώτες, έναντι 22.518.670 το αντίστοιχο διάστημα του 2022 και 24.726.456 το 2019. Προκύπτει, δηλαδή, αύξηση της επιβατικής κίνησης κατά 21,7% σε σχέση με το 2022 και κατά 10,9% σε σχέση με το 2019.

Το 2023 αποτελεί χρονιά υψηλού ανταγωνισμού, αλλά και ισχυρών προκλήσεων, λένε παράγοντες του κλάδου. Ο τουρισμός, επισημαίνουν, μπορεί να βρίσκεται σε τροχιά επαναφοράς στα προ πανδημίας επίπεδα, όμως έχει να αντιμετωπίσει καινούργια «αγκάθια». Τα κυριότερα από αυτά είναι το υψηλό κόστος διακοπών, η συρρίκνωση του αριθμού των διανυκτερεύσεων, ο περιορισμός του διαθέσιμου ευρωπαϊκού οικογενειακού εισοδήματος, η πτώση της γερμανικής αγοράς ταξιδίων, η απουσία ρώσων επισκεπτών και προσφάτως οι πυρκαγιές.

Σε ό,τι αφορά τη γενικότερη εικόνα του ελληνικού τουρισμού, εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) επισημαίνουν ότι «το 2023 είναι μια κανονική χρονιά, με τα θετικά και τα αρνητικά της σημεία». Η χρονιά ξεκίνησε με καλούς ρυθμούς τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, όμως τον Μάιο παρουσίασε κάμψη σε ορισμένα νησιά και προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας, ενώ τώρα δείχνει τη δυναμική της, καθώς διανύουμε την υψηλή τουριστική περίοδο. Οι κρατήσεις για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου δείχνουν πως θα «πιαστούν» τα μεγέθη του 2019, παρά το γεγονός ότι διανύουμε μια χρονιά ολικής επαναφοράς των ανταγωνιστών μας, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ισπανία.

Πάντως, οι επιχειρηματίες διαπιστώνουν ότι φέτος καταγράφεται αυξημένη ζήτηση για ταξίδια σε λιγότερο δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς. Ο κορεσμός και η εκτόξευση των τιμών σε κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς (Μύκονος, Σαντορίνη κ.λπ.), σε συνδυασμό με την προσφορά σημαντικών εκπτωτικών πακέτων από τις αεροπορικές εταιρείες, έχουν ενισχύσει τη ζήτηση για νησιά όπως η Αστυπάλαια, η Κάρπαθος, η Λήμνος και η Λέρος. Επίσης, η λίστα των προορισμών με σημαντική ζήτηση περιλαμβάνει νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθος), των Σποράδων (Σκιάθος) και του Βόρειου – Ανατολικού Αιγαίου (Ικαρία, Χίος, Λέσβος). Μικρότερους ρυθμούς αύξησης της ζήτησης, αλλά ενισχυμένους σε σχέση με το 2022, καταγράφουν η Σάμος, τα Κύθηρα, η Μήλος και η Πάρος.

Μειωμένες διανυκτερεύσεις

Επιπλέον, φέτος, η σχέση ποιότητας – τιμής και εν γένει το κόστος ταξιδιού, σε μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού και ακρίβειας, αποτελούν τις δύο κύριες παραμέτρους για την επιλογή προορισμού από τους ευρωπαίους ταξιδιώτες. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι φέτος το 18% των Ευρωπαίων στοχεύει να ταξιδέψει εκτός της περιόδου υψηλής ζήτησης για να κάνει πιο οικονομικές διακοπές, ενώ το 14% σχεδιάζει να κάνει διακοπές σε προορισμούς που θεωρεί πιο προσιτούς οικονομικά, όπως δείχνουν τα στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων.

Στην κατεύθυνση περιορισμού του συνολικού κόστους διακοπών, δεδομένου του περιορισμού του οικογενειακού εισοδήματος, φέτος η πλειονότητα των ταξιδιωτών «έχει σφιχτό πορτοφόλι», επιλέγοντας να συρρικνώσει τον αριθμό των διανυκτερεύσεων, με τις πολυήμερες εξορμήσεις να αποτελούν πλέον παρελθόν. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι (36%) επιλέγουν να περάσουν λιγότερο από μία εβδομάδα (4-6 διανυκτερεύσεις) στον προορισμό τους, ενώ μόλις το 27% στοχεύει να μείνει 7-9 νύχτες. «Αγκάθι» για τη μείωση του κόστους διακοπών παραμένει και η υψηλή δαπάνη των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα διανύει μια καλή χρονιά με αυξημένη επισκεψιμότητα από ΗΠΑ, Καναδά και κάποιες άλλες εθνικότητες, ενώ η Θεσσαλονίκη κινείται σε σταθερούς ρυθμούς, με πρώτες τις αφίξεις από τη βαλκανική ενδοχώρα.

Πολύ καλά πάει φέτος και η κρουαζιέρα. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους πιο δημοφιλείς προορισμούς για κρουαζιέρες πολυτελείας, ενώ οι προγραμματισμένες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στα διάφορα λιμάνια της χώρας είναι αυξημένες κατά 15% σε σχέση με το 2022.