Κλιματική κρίση: «Είμαστε ανόητοι – Τα χειρότερα έρχονται και το ξέραμε», λέει επιστήμονας που προειδοποίησε από το 1988

Ο κόσμος μετατοπίζεται προς ένα ακραία θερμό κλίμα που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και ένα εκατομμύριο χρόνια, πριν από την ύπαρξη του ανθρώπου, επειδή «είμαστε ανόητοι» που δεν ανταποκρινόμαστε στις προειδοποιήσεις για την κλιματική κρίση, σύμφωνα με τον Τζέιμς Χάνσεν, τον Αμερικανό επιστήμονα που προειδοποίησε τον κόσμο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου τη δεκαετία του 1980.

Ο Χάνσεν, του οποίου η κατάθεση στη Γερουσία των ΗΠΑ το 1988 αναφέρεται ως η πρώτη υψηλού προφίλ αποκάλυψη της παγκόσμιας θέρμανσης, προειδοποίησε σε δήλωσή του μαζί με άλλους δύο επιστήμονες ότι ο κόσμος κινείται προς ένα «νέο κλιματικό όριο», με θερμοκρασίες υψηλότερες από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια, φέρνοντας επιπτώσεις όπως ισχυρότερες καταιγίδες, καύσωνες και ξηρασίες, σημειώνεται σε άρθρο της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian».

Ο κόσμος έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,2 βαθμό Κελσίου από τη μαζική εκβιομηχάνιση, προκαλώντας 20% πιθανότητα να έχουμε το είδος των ακραίων καλοκαιρινών θερμοκρασιών που παρατηρούνται σήμερα σε πολλά μέρη του βόρειου ημισφαιρίου, από 1% πιθανότητα πριν από 50 χρόνια, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Χάνσεν.

«Το ξέραμε ότι θα ερχόταν»

«Υπάρχουν πολλά περισσότερα στα σκαριά, εκτός αν μειώσουμε τις ποσότητες των αερίων του θερμοκηπίου», τόνισε ο επιστήμονας, σήμερα 82 ετών, στον Guardian. «Αυτές οι υπερκαταιγίδες είναι μια γεύση από τις καταιγίδες των εγγονών μου. Οδεύουμε συνειδητά προς τη νέα πραγματικότητα – το ξέραμε ότι θα ερχόταν».

Ο Χάνσεν ήταν κλιματολόγος της Nasa όταν προειδοποίησε τους νομοθέτες για την αυξανόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη και έκτοτε έχει λάβει μέρος σε διαδηλώσεις μαζί με ακτιβιστές, για να καταγγείλει την έλλειψη δράσης για τη μείωση των εκπομπών που θερμαίνουν τον πλανήτη κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Είπε ότι οι καύσωνες-ρεκόρ που ταλάνισαν τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Κίνα και άλλα σημεία του πλανήτη τις τελευταίες εβδομάδες αύξησαν «το αίσθημα απογοήτευσης, που εμείς οι επιστήμονες δεν επικοινωνήσαμε πιο ξεκάθαρα και που δεν εκλέξαμε ηγέτες ικανούς για μια πιο έξυπνη αντίδραση».

«Τα πράγματα θα χειροτερέψουν προτού βελτιωθούν»

«Σημαίνει ότι είμαστε ανόητοι», είπε ο Χάνσεν για τη βαρύγδουπη αντίδραση της ανθρωπότητας στην κλιματική κρίση. «Πρέπει να το δοκιμάσουμε για να το πιστέψουμε».

Η φετινή χρονιά φαίνεται ότι θα είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο, με το καλοκαίρι να έχει ήδη δει τον θερμότερο Ιούνιο και Ιούλιο.

Τρόμο προκαλεί η πρόβλεψη του Χάνσεν πως, με τον καιρό, το 2023 μπορεί να θεωρηθεί μια «μέση ή και ήπια χρονιά», καθώς οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να ανεβαίνουν. «Τα πράγματα θα χειροτερέψουν προτού βελτιωθούν», όπως είπε.

Όπως εξήγησε, πάντως, «αυτό δεν σημαίνει ότι η ακραία ζέστη σε ένα συγκεκριμένο μέρος φέτος θα επαναληφθεί και θα αυξάνεται κάθε χρόνο. Οι καιρικές διακυμάνσεις μετακινούν τα πράγματα. Αλλά η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα αυξηθεί και ο κλιματικός κύβος θα είναι όλο και πιο φορτισμένος, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων ακραίων φαινομένων».

«Έχουμε ακόμα το πόδι μας στο γκάζι»

Ο Χάνσεν υποστήριξε σε μια νέα ερευνητική εργασία, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, ότι ο ρυθμός της παγκόσμιας θέρμανσης επιταχύνεται, ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη οι φυσικές διακυμάνσεις, όπως το σημερινό κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, που αυξάνει περιοδικά τις θερμοκρασίες. Αυτό οφείλεται σε μια, όπως είπε, «πρωτοφανή» ανισορροπία στην ποσότητα ενέργειας που εισέρχεται στον πλανήτη από τον ήλιο, σε σχέση με την ενέργεια που αντανακλάται από τη Γη.

«Είναι ίσως πρόωρο να πούμε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνεται, αλλά σίγουρα δεν μειώνεται. Έχουμε ακόμα το πόδι μας στο γκάζι», δήλωσε ο Μάθιου Χάμπερ, ειδικός στην παλαιοκλιματολογία στο Πανεπιστήμιο Purdue.

Οι επιστήμονες έχουν εκτιμήσει ότι η τρέχουσα αύξηση της θέρμανσης έχει ήδη φέρει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί στη Γη εδώ και περίπου 125.000 χρόνια, πριν από την τελευταία εποχή των παγετώνων.

«Πιθανότατα ζούμε ήδη σε ένα κλίμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει ζήσει στο παρελθόν και σίγουρα ζούμε σε ένα κλίμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει ζήσει από την εποχή πριν από τη γέννηση της γεωργίας», δήλωσε ο Μπομπ Κοπ, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο Rutgers.

Θα ζήσουμε τον εφιάλτη του παρελθόντος;

Σε περίπτωση που η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά ένα βαθμό ή περισσότερο, κάτι που προβλέπεται ευρέως ότι θα συμβεί μέχρι το τέλος του αιώνα, εκτός αν υπάρξει δραστική μείωση των εκπομπών, ο Χούμπερ δήλωσε ότι ο Χάνσεν είχε «σε γενικές γραμμές δίκιο», πως ο κόσμος θα βυθιστεί σε ένα είδος θερμότητας που δεν έχει παρατηρηθεί τα τελευταία 1-3 εκατομμύρια χρόνια, μια περίοδο που ονομάζεται «Πλειόκαινος».

«Αυτός είναι ένας ριζικά διαφορετικός κόσμος», δήλωσε ο Χούμπερ για μια εποχή κατά την οποία η ζέστη ήταν αρκετή ώστε οι οξιές να αναπτύσσονται κοντά στο Νότιο Πόλο και η στάθμη της θάλασσας να είναι περίπου 20 μέτρα υψηλότερη από ό,τι σήμερα, γεγονός που, στην εποχή μας, θα έπνιγε κυριολεκτικά τις περισσότερες παράκτιες πόλεις.

«Ανεβάζουμε τις θερμοκρασίες στα επίπεδα της Πλειόκαινου εποχής, κάτι που είναι εκτός της ανθρώπινης εμπειρίας – είναι μια τόσο μαζική αλλαγή, που τα περισσότερα πράγματα στη Γη δεν είχαν να αντιμετωπίσουν», τόνισε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως «εναι ουσιαστικά ένα πείραμα για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα για να δούμε πώς αντιδρούν. Τίποτα δεν είναι προσαρμοσμένο σε αυτό».

«Τρέχουμε» με ρυθμούς της εποχής που εξαφανίστηκαν οι δεινόδαυροι

Προηγούμενες αλλαγές στο κλίμα, που προκλήθηκαν από αέρια του θερμοκηπίου ή αλλαγές στην τροχιά της Γης, προκάλεσαν αλλαγές που εκτυλίχθηκαν σε διάστημα χιλιάδων ετών. Καθώς όμως οι καύσωνες πλήττουν πληθυσμούς που δεν έχουν συνηθίσει σε ακραίες θερμοκρασίες, τα δάση καίγονται και η θαλάσσια ζωή παλεύει να αντιμετωπίσει την εκτίναξη της θερμότητας των ωκεανών, η τρέχουσα ανοδική έξαρση συμβαίνει με ρυθμό που δεν έχει παρατηρηθεί από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια.

«Δεν είναι μόνο το μέγεθος της αλλαγής, αλλά και ο ρυθμός της αλλαγής που αποτελεί ζήτημα», δήλωσε η Έλεν Τόμας, επιστήμονας του Πανεπιστημίου Yale που μελετά το κλίμα σε γεωλογικές κλίμακες.

«Έχουμε αυτοκινητόδρομους και σιδηροδρομικές γραμμές που έχουν καθοριστεί, οι υποδομές μας δεν μπορούν να μετακινηθούν. Σχεδόν όλοι οι συνάδελφοί μου είπαν ότι, εκ των υστέρων, υποτιμήσαμε τις συνέπειες. Τα πράγματα κινούνται ταχύτερα από ό,τι νομίζαμε, πράγμα που δεν είναι καλό».

Η καυτή ζέστη του φετινού καλοκαιριού αποκάλυψε πλήρως στον κόσμο ένα μήνυμα που ο Χάνσεν προσπάθησε να μεταδώσει πριν από 35 χρόνια και οι επιστήμονες προσπαθούν να μεταφέρουν από τότε, σύμφωνα με τον Χούμπερ: «Το κοιτάμε κατάματα ως επιστήμονες εδώ και δεκαετίες, αλλά τώρα ο κόσμος περνάει την ίδια διαδικασία, η οποία είναι σαν τα πέντε στάδια του πένθους».

«Είναι οδυνηρό να βλέπεις τους ανθρώπους να την περνούν. Αλλά δεν μπορούμε απλά να τα παρατήσουμε επειδή η κατάσταση είναι τρομερή. Πρέπει να πούμε ‘εδώ είναι που πρέπει να επενδύσουμε και να κάνουμε αλλαγές και καινοτομίες’ και να μην τα παρατήσουμε. Δεν μπορούμε απλά να διαγράψουμε δισεκατομμύρια ανθρώπους», ανέφερε χαρακτηριστικά.