Οι γυναίκες είδαν την Barbie και ένοιωσαν ένα αίσθημα ενδυνάμωσης και ελπίδας. Η κούκλα των παιδικών μας χρόνων, έστω και ντυμένη στα ροζ, έσπασε τα στερεότυπα και απενεχοποίησε τη συλλογή από κούκλες που κρύβονταν κάποτε στο ντουλάπι μας. Αλλά για τους περισσότερους άνδρες η Barbie είναι μισητή. Στον κόσμο της, οι «Κεν», η πατριαρχία γκρεμίζεται, και τα πρότυπα αλλάζουν. Οι άνδρες παραδέχονται την τοξική συμπεριφορά τους, και «γδύνονται». Μέσα από την ταινία εξηγούνται πολλές σύγχρονες συμπεριφορές, και θριαμβεύει ο φεμινισμός. Αλλά μπορεί η Barbieland να γίνει ο δικός μας κόσμος;

Η Barbie στον πραγματικό κόσμο

Η ιστορία όπως ήδη ξέρουμε έχει ως εξής. Μεγάλο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται στη Barbieland, ένα φανταστικό σύμπαν στο οποίο οι Barbie βασιλεύουν και οι κούκλες Ken υποβιβάζονται στο να λατρεύουν τις Barbie τους και να ζουν μόνον για αυτό. Ο κύριος Ken, τον οποίο υποδύεται ο Ryan Gosling παρουσιάζεται ιδιαίτερα θλιμμένος για την κατάσταση, νιώθοντας παραμελημένος από την Barbie του, ενώ ανταγωνίζεται άλλους Ken για τη στοργή της.

Αφού ακολουθεί την Barbie στον πραγματικό κόσμο ο Κεν σοκάρεται από τα νέα δεδομένα όπου οι γυναίκες έχουν δικαιώματα, και προσπαθεί να φέρει την κυριαρχία των ανδρών στη Barbieland. Επιστρέφει για να καθιερώσει το «Kendom», καθιερώνοντας τους Ken την κορυφή και τοποθετώντας τις Barbies σε ρόλους υποτελείς που υπάρχουν για να χαϊδεύουν, να περιποιούνται και να γλυκαίνουν τους Kens στη ζωή τους. Η νέα κοινωνία τελικά καταρρέει λόγω εσωτερικών μαχών μεταξύ των Κεν. Μετά την τελευταία συντριβή, ο Ken του Gosling παραδέχεται ότι ποτέ δεν ήταν πραγματικά ευχαριστημένος με την πατριαρχία. Είναι εντέλει ο ηττημένος.

Η μοναξιά του Κεν

Η εκδοχή αυτή της Barbie δεν απέχει πολύ από τη δική μας κοινωνία.

Η κατάσταση του Ken μοιάζει πολύ με την κατάσταση των ανδρών όπως τη βιώνουμε. Ενώ οι πλούσιοι άνδρες χωρίς ηθική ηγούνται της κοινωνίας, οι περισσότεροι άνδρες υποφέρουν από την απομόνωση και τον ανταγωνισμό.

Σύμφωνα με Έρευνα Αμερικανικών Προοπτικών του 2021 το 15% των ανδρών δεν έχουν ούτε έναν στενό φίλο. Το 28% των ανδρών κάτω των 30 ετών αναφέρουν ότι δεν έχουν στενές κοινωνικές σχέσεις, που σημαίνει ότι δεν είχαν ούτε μια σημαντική προσωπική συνομιλία τελευταίους έξι μήνες. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο τους straight άνδρες, και οι τρανς άνδρες αναφέρουν συναισθήματα απομόνωσης και αυξημένη δυσκολία στη σύνδεση με άλλους άνδρες. Αντίστοιχες έρευνες και στην Ευρώπη δείχνουν τις ίδιες τάσεις.

Αυτή κοινωνική απομόνωση μπορεί να είναι καταστροφική. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Kέντρο Ελέγχου Ασθένειας και Πρόληψης, (CDC), αυτή η απομόνωση «αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου ενός ατόμου από όλες τις αιτίες, κίνδυνος που μπορεί να συναγωνιστεί αυτούς του καπνίσματος».

Αυτό είναι τρομακτικό, με συνέπειες όχι μόνο για τους άνδρες που είναι ολοένα και πιο πιθανό να βλάψουν τον εαυτό τους αλλά για τους γύρω τους. Σύμφωνα με την Jillian Peterson, καθηγήτρια εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Hamline, αυτό το είδος απομόνωσης οδηγεί σε μίσος για τον εαυτό τους και οι άνδρες που εξωτερικεύουν αυτό το μίσος για τον εαυτό τους είναι οι τέλειοι υποψήφιοι για να γίνουν μαζικοί δολοφόνοι. Αυτοί που παίρνουν τα όπλα και πυροβολούν αθώους.

Αλλά πέρα από αυτές τις πολύ ακραίες περιπτώσεις, υπάρχει και η πιο κοντινή μας. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνδρες δεν μπορούν να κυριαρχήσουν στη δική τους κοινωνία, ωθούνται να κυριαρχήσουν στα πιο κοντινά τους πρόσωπα. Αυτό φαίνεται στα αυξανόμενα ποσοστά γυναικοκτονιών. Η πρόσφατη απόπειρα γυναικοκτονίας στην Λάρισα της αστυνομικίνας αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα αυτής της κατάστασης, όπου ο σύζυγος προσπαθεί να ελέγξει απόλυτα τη γυναίκα, κυρίως όταν εκείνη θέλει να τον αφήσει.

Η Barbie σύμβολο του καπιταλισμού

Στην καρδιά αυτών των μοτίβων τοξικής αρρενωπότητας βρίσκεται μια αίσθηση αναξιότητας που προκαλείται από ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στους ρόλους των φύλων. Όπως ολόκληρη η ζωή και η ταυτότητα του Ken περιστρέφεται γύρω από τη Barbie, οι ζωές των περισσότερων ανδρών περιστρέφονται γύρω από τον καπιταλισμό.

Σύμφωνα με την Guardian, o καπιταλισμός αντικατέστησε τις κοινότητες με πυρηνικές οικογένειες, απαιτώντας άνδρες να γίνουν η κυρία πηγή εισοδήματος. Η ταυτότητα αυτή του τροφοδότη, του κυνηγού, έθρεψε τελικά ένα θηρίο. Σε έναν τέτοιο κόσμο, ο Κεν πρέπει να κυριαρχήσει εναντίον ενός άλλου Κεν, να εξουδετερώσει τους υπόλοιπους. Παράλληλα, ο άνδρας γίνεται εργαλείο, υποβιβάζεται σε μηχανή, και μπορεί ανά πάσα στιγμή να αντικατασταθεί από έναν καλύτερο άνδρα.

Ένας γενναίος νέος κόσμος για τους Κεν

Και ενώ τα κορίτσια και οι γυναίκες έχουν από καιρό δημιουργήσει τα κατάλληλα όπλα για τη χειραφέτησή τους, οι άνδρες μόλις πρόσφατα άρχισαν να συνειδητοποιούν πώς ίσως ένας πιο δίκαιος κόσμος θα ήταν καλός και για αυτούς.

Δυστυχώς, πολλοί άνδρες κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η άνοδος του «manosphere», ενός δικτύου μισογυνιστικών ψηφιακών κοινοτήτων αποτελεί πραγματική απειλή για ένα καλύτερο μέλλον για τους άνδρες. Το «manosphere» οδηγεί τους άντρες προς τον δεξιό εξτρεμισμό ενώ τα αρνητικά συναισθήματα, η μοναξιά μεταμορφώνονται σε βία, όπως στην περίπτωση του Elliot Rodger, του σκοπευτή της Santa Barbara που σκότωσε έξι ανθρώπους στο 2014, και έκτοτε έχει γίνει ήρωας για τους ακόλουθους του manosphere.

Στην απέναντι όχθη, οργανισμοί όπως το «Black Men Build» ανοίγουν νέους δρόμους για τους μαύρους άνδρες, ώστε να φύγουν από τον δρόμο της τοξικής αρρενωπότητας. Μέσω μηνιαίων συζητήσεων σχετικά με το πώς θέματα όπως η κακοποίηση και η επίθεση επηρεάζουν τους ίδιους τους άνδρες, καθώς και ψυχανάλυση, οι συμμετέχοντες αποκτούν μια βαθύτερη αίσθηση του πώς λειτουργεί το σύστημα και πώς τους επηρεάζει.

Μόνο μέσα από τέτοιες οργανώσεις και προσπάθειες μπορεί ο κόσμος των Κεν να αλλάξει. Η ταινία Barbie παρόλο το κιτς της, και την απλοϊκότητα της δείχνει τον δρόμο για μια νέα κοινωνία που χτίζεται. Σε αυτόν τον κόσμο οι Κεν του κόσμου ξυπνούν και αφυπνίζονται. Και γίνονται τρυφεροί και ευάλωτοι, δίνοντας τα ηνία σε ένα νέο είδος ανδρών. Που δεν κυνηγoύν μια Barbie.

*Με στοιχεία από την Guardian

Headlines