Ο Robbie Robertson, ο Καναδός τραγουδοποιός που αιχμαλώτισε το αμερικανικό πνεύμα, πέθανε στα 80 του

Στα τραγούδια που έγραψε ο Ρόμπερτσον, ένας Καναδός, για το συγκρότημα χρησιμοποιούσε αινιγματικούς στίχους ώστε να θυμίσει μια σκληρή και πολύχρωμη Αμερική του παρελθόντος, ένα κατόρθωμα που προέρχεται από κάποιον που δεν γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η μουσική συνδυάστηκε με τα παθιασμένα νήματά του εξορύσσει τις ρίζες κάθε βασικού αμερικανικού είδους, όπως η φολκ, η κάντρι, τα μπλουζ και η γκόσπελ. Ωστόσο, όταν οι ιστορικές συνθέσεις του εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε άλμπουμ των Band, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έμοιαζαν τόσο ζωτικές όσο και vintage.

«Ήθελα να γράψω μουσική που θα έμοιαζε σαν να είχε γραφτεί πριν από 50 χρόνια, αύριο, χθες – που είχε αυτή τη χαμένη στο χρόνο ποιότητα» είπε ο Ρόμπερτσον σε μια συνέντευξη το 1995.

Μιλώντας για το συγκρότημα στο ντοκιμαντέρ του 2020 «Once Were Brothers», ο Μπρους Σπρίνγκστιν είπε: «Είναι σαν να μην τους είχες ακούσει ποτέ πριν και σαν να ήταν πάντα εκεί».

Στην εποχή της, η μουσική των Band ξεχώριζε επίσης αντιστρέφοντας την αυξανόμενη ένταση και τη μανία του ψυχεδελικού ροκ, αλλά και παρακάμπτοντας την έμφαση που έδινε στη νεανική εξέγερση. «Απλά πηγαίναμε εντελώς αριστερά όταν όλοι οι άλλοι πήγαιναν δεξιά» είπε ο Ρόμπερτσον.

Ο Έρικ Κλάπτον ήθελε να τον κάνουν παρέα

Ο κυματισμός αυτού του ήχου και της εικόνας – που αποκαλύφθηκε στο πρώτο άλμπουμ της μπάντας, το «Music From Big Pink», που κυκλοφόρησε το 1968 – πήρε μεγάλη έκταση με αντίκτυπο, προσγειώνοντας το συγκρότημα στο εξώφυλλο του περιοδικού Time το 1970 και εμπνέοντας μια σειρά σημαντικών καλλιτεχνών να δημιουργήσουν τα δικά τους «σπιτικά μείγματα», από το άλμπουμ «American Beauty» (1970) των Grateful Dead μέχρι το «Tumbleweed Connection» του Elton John, που κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά.

Η μουσική των The Band επηρέασε τόσο πολύ τον συνάδελφο του, κιθαρίστα Έρικ Κλάπτον, ώστε πίεσε για την ένταξή του στις τάξεις τους. (Η προσφορά απορρίφθηκε ευγενικά.) Ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, η μουσική των Band αποτέλεσε βασικό πρότυπο για τα σχήματα που ονομάστηκαν για πρώτη φορά Americana, συμπεριλαμβανομένων των Son Volt, Wilco και Lucinda Williams, καθώς και για τους ηχητικούς κληρονόμους τους.

Δείτε το βίντεο 

Μια νότια μούσα

Αν και ο Ρόμπερτσον κυριαρχούσε στα συνθετικά credits των Band, συχνά τόνιζε τη σημασία και των πέντε μελών. «Ο καθένας έκανε κάτι που ανέβασε το επίπεδο αυτού που κάναμε σε ένα πιο δυνατό σημείο» δήλωσε στην εφημερίδα The Guardian το 2019. «Είναι όλοι τους μοναδικοί χαρακτήρες για τους οποίους θα μπορούσες να διαβάσεις σε ένα βιβλίο» δήλωσε στο περιοδικό Musician το 1982.

Τρεις από τους συναδέλφους του – ο ντράμερ Levon Helm, ο πιανίστας Richard Manuel και ο μπασίστας Rick Danko – εξέφραζαν αυτούς τους χαρακτήρες με ξεχωριστά, πονεμένα φωνητικά, ο Ρόμπερτσον σπάνια τραγουδούσε σαν leader, αντ’ αυτού έβρισκε τη φωνή του στην κιθάρα.

Ενώ η υφή του παιξίματός του ήταν συχνά αγκαθωτή, τα licks και τα leads του ήταν γεμάτα συναίσθημα. Στο πρόσωπο του Helm, ο Ρόμπερτσον βρήκε μια ιδιαίτερη μούσα, καθώς και έναν πραγματικό σύνδεσμο με το Νότο: γεννημένος στο Arkansas, ο Helm ήταν το μόνο μέλος της μπάντας που δεν είχε γεννηθεί στον Καναδά.

«Ξέρω ότι εκείνη την εποχή φαινόταν παράξενο ότι κάποιος από τον Καναδά θα έγραφε αυτόν τον ύμνο του Νότου» είπε ο Ρόμπερτσον αναφερόμενος στο «The Night They Drove Old Dixie Down», το οποίο τραγούδησε ο Helm. «Χρειαζόταν κάποιος να έρθει από έξω για να δει πραγματικά τι συμβαίνει».

Στα απομνημονεύματά του, ο Ρόμπερτσον έγραψε για τον Helm, «ήταν σαν κάποιος δαίμονας να είχε συρθεί στην ψυχή του φίλου μου και να είχε πατήσει ένα τρελό, θυμωμένο κουμπί».

Η ζωή με τον BobDylan

Και κάπου εκεί εμφανίζεται στην ιστορία και ο Bob Dylan. Οι The Band υπήρξαν το συνοδευτικό του συγκρότημα κατά τη διάρκεια της ιστορικής περιοδείας του 1965-66 που τον βρήκε να «ηλεκτρίζεται», προς τρόμο των φολκ φονταμενταλιστών που αποδοκίμαζαν την απομάκρυνσή του από το αρχικό, ακουστικό του στυλ.

«Όταν ο κόσμος σε γιουχάρει νύχτα με τη νύχτα, μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθησή σου», δήλωσε ο Ρόμπερτσον στην Guardian. Αλλά, πρόσθεσε «δεν κουνηθήκαμε. Όσο περισσότερο γιουχάριζαν, τόσο πιο δυνατά γινόμασταν».

Στο «Once Were Brothers» ο Dylan αποκάλεσε το γκρουπ «γενναίους ιππότες» που έμειναν μαζί του.

Το καλοκαίρι του 1967, η μπάντα πήγε να ζήσει με τον Dylan στο Woodstock της Νέας Υόρκης, όπου μαζί ηχογράφησαν ένα σωρό σημαντικά τραγούδια, μερικά από τα οποία διέρρευσαν αργότερα με τη μορφή του πρώτου σημαντικού bootleg δίσκου, με το παρατσούκλι «The Great White Wonder».

Βασικά τραγούδια από αυτές τις συνεδρίες, γραμμένα κυρίως από τον Dylan αλλά συμπληρωμένα με κομμάτια γραμμένα από μέλη της μπάντας, συμπεριλαμβανομένου του Ρόμπερτσον, δεν γνώρισαν επίσημη κυκλοφορία μέχρι το 1975, ως το διπλό άλμπουμ «The Basement Tapes».

Έγινε Top 10 επιτυχία και ενέπνευσε τον κριτικό των New York Times, τον John Rockwell να το αποκαλέσει «ένα από τα σπουδαιότερα άλμπουμ στην ιστορία της αμερικανικής, λαϊκής μουσικής».

Στις επάλξεις μέχρι το τέλος

Το τελευταίο σόλο άλμπουμ του Ρόμπερτσον εμφανίστηκε το 2019 με τίτλο «Sinematic», που υπογράμμιζε την αφοσίωσή του στο κινηματογραφικό έργο τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες της ζωής του. Πρόσφατα ολοκλήρωσε τη μουσική για το 14ο κινηματογραφικό του έργο, το «Killers of the Flower Moon» του Σκορτσέζε, το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει αυτό το φθινόπωρο.

Ο Ρόμπερτσον αφήνει πίσω του τη σύζυγό του, Janet, τα παιδιά του, Alexandra, Sebastian και Delphine, και πέντε εγγόνια.

Απορώντας για το πού τον οδήγησε η ζωή, ο Ρόμπερτσον δήλωσε κάποτε στο περιοδικό Classic Rock: «Οι άνθρωποι συνήθιζαν να μου λένε, ‘Είσαι απλά ένας ονειροπόλος. Θα καταλήξεις να δουλεύεις στο δρόμο, όπως εγώ». Ένα κομμάτι μου έλεγε ότι όλα είναι μάταια και το άλλο έλεγε, ‘Αλήθεια; Είμαι σε αποστολή. Προχωράω. Και αν με ψάξεις, θα υπάρχει μόνο σκόνη».

*Με στοιχεία από nytimes