«Οι γυναίκες βοήθησαν να χτιστεί αυτή η κουλτούρα» – Δοξάζοντας τις κυρίες του Hip-Hop

«Βρεθήκαμε σε μια κοινή συναναστροφή» λέει η παραγωγός Carri Twigg για το πώς γνώρισε για πρώτη φορά τη μέλλουσα συνεργάτιδά της στην παραγωγή ταινιών, την Raeshem Nijhon. «Αρχίσαμε να μιλάμε και ανέφερε ότι πάντα ήθελε να κάνει ένα έργο για τις γυναίκες στο χιπ-χοπ, αλλά με τρόπο σύγχρονο και διαφορετικό».

Αυτές είναι οι ρίζες του «Ladies First: A Story of Women in Hip-Hop», ενός ντοκιμαντέρ τεσσάρων επεισοδίων, που καταγράφει την πρωτοποριακή, αδικημένη ιστορία για το πώς οι γυναίκες διαμόρφωσαν το είδος, από τη στιγμή που βγήκε από το αυγό και κατά τη διάρκεια της νηπιακής του ηλικίας, αλλά, κυρίως, τον ανεξέλεγκτο σεξισμό που αντιμετώπισαν μέχρι τη σημερινή τους θέση ως κάποιες από τις πιο επιδραστικές φωνές της μουσικής.

Η πρεμιέρα της ταινίας συμπίπτει με την 50ή επέτειο του είδους στις 11 Αυγούστου.

Φεμινισμός και Hip-Hop

«Είχα μια αβάσιμη θεωρία ότι μπορείς να χαρτογραφήσεις τα κύματα του φεμινισμού με βάση τις διάφορες εποχές των γυναικών στο χιπ-χοπ» λέει η Carri Twigg, η οποία, μαζί με τη Nijhon, συμμετέχει στην εταιρεία παραγωγής Culture House, η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως «εταιρεία παραγωγής και πολιτιστικής συμβουλευτικής που ανήκει σε μαύρους και γυναίκες». Σύμφωνα με την Twigg, η σειρά «αφορά πραγματικά τις γυναίκες στην Αμερική και από εκεί αναπτύχθηκε».

Για να αφηγηθούν αυτή την ιστορία και να φωτίσουν τόσο τους χαρούμενους θριάμβους όσο και τις θλιβερές δοκιμασίες της, οι δημιουργοί της ταινίας επιστράτευσαν και μίλησαν με έναν ετερόκλητο κατάλογο μερικών από τα πιο αξιοσημείωτα ονόματα του χιπ-χοπ κατά τη διάρκεια της μακράς ιστορίας του, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης γυναίκας MC που ηχογραφήθηκε ποτέ (Sha-Rock) και της πρώτης που κυκλοφόρησε σόλο άλμπουμ στο είδος (MC Lyte).

Για να συνδέσουν τις τελείες με το σήμερα, παρουσιάζονται επίσης σύγχρονα αστέρια όπως οι Latto και Saweetie. «Θέλαμε να το αισθανόμαστε πραγματικά επίκαιρο» λέει η Twigg, η οποία εντόπισε τη Latto πολύ πριν το 2022, όπου το χιτ της «Big Energy» γίνει ραδιοφωνικό staple.

Δείτε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ 

«Πολλές από αυτές τις γυναίκες δεν έχουν τιμηθεί όπως θα έπρεπε»

«Υπάρχει πάντα ένας βαθμός πρόβλεψης που συμβαίνει σε έργα όπως αυτό. Ζούμε επίσης σε μια εποχή ραγδαίων κοινωνικών αλλαγών, οπότε ήταν ένας συνεχής γρίφος που προσπαθούσαμε πάντα να λύσουμε» λέει η Twigg.

Ενώ το έργο είναι εορταστικό, ήταν επίσης δικαιωτικό για μερικές από τις μεγαλύτερες αφανείς ηρωίδες του είδους. «Πολλές από αυτές τις γυναίκες δεν έχουν τιμηθεί όπως θα έπρεπε» λέει η Nijhon.

«Έτσι, όταν οργανώνεις ένα τέτοιο έργο, το σημαντικότερο είναι η εμπιστοσύνη. Υπάρχει λόγος που δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Εν μέρει, οι γυναίκες αισθάνονται ότι «δεν θέλω να το κάνω αυτό. Θα με συρρικνώσουν και δεν θα αξίζει τον κόπο»».

Για τη Nijhon, η οποία σκηνοθέτησε τη σειρά μαζί με τη Hannah Beachler (σχεδιάστρια παραγωγής της ταινίας Black Panther και της ταινίας Lemonade της Beyonce) και την Dream Hampton (εκτελεστική παραγωγό της ταινίας Surviving R Kelly), υπήρξαν πολλές στιγμές κατά τη διάρκεια της παραγωγής που την εξέπληξαν.

«Τι στο διάολο σου συνέβη;»

«Υπήρχαν πράγματα που έλεγαν οι άνθρωποι και το μόνο που μπορούσες να πεις ήταν «τι στο διάολο, αυτό σου συνέβη; Λυπούμαστε πολύ»» θυμάται, δείχνοντας προς μια συνέντευξη με την προαναφερθείσα Sha-Rock, η οποία έσπασε τα εμπόδια ως γυναίκα ράπερ που εμφανίστηκε το 1979 στο τραγούδι Rappin’ and Rocking the House, κάτι ανήκουστο για την εποχή.

«Είναι μία από τις πρώτες γυναίκες MCs του είδους και θυμάμαι ότι με κοίταξε και μου είπε: «Με διέγραψαν». Η βαρύτητα στον τρόπο που το είπε αυτό- ερχόταν από ένα σκοτεινό μέρος»».

«Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει ο κόσμος ότι οι γυναίκες βοήθησαν να χτιστεί αυτή η κουλτούρα από την πρώτη γραμμή, από την πρώτη μέρα» λέει η Sha-Rock στη σειρά.

Μια συνέντευξη για την οποία οι κινηματογραφιστές δούλεψαν δύο χρόνια για να φθάσουν στην υλοποίηση ήταν με την Queen Latifah, την καλλιτέχνιδα της οποίας το τραγούδι του 1989 ενέπνευσε το όνομα της σειράς.

«Αντιπροσωπεύει την πιο ολοκληρωμένη εμπειρία των γυναικών του είδους» λέει η Twigg, η οποία χαρακτηρίζει την καριέρα της πρότυπο που άνοιξε το δρόμο για τις μελλοντικές γυναίκες σταρ του είδους. «Δεν είναι μόνο καλλιτέχνης, αλλά είναι ηθοποιός, παραγωγός, Covergirl και αποτελεί το πλήρες αρχέτυπο για το πώς να επιβιώνεις και να ευδοκιμείς με τους δικούς σου όρους. Συνέβαλε καθοριστικά στο να αλλάξουν πολλές από τις παλιές δυναμικές».

«Ήταν πραγματικά δύσκολο να το πουλήσουμε»

Παρά τη σημερινή πανταχού παρούσα παρουσία του είδους, καθώς μερικά από τα μεγαλύτερα αστέρια της μουσικής, από την Ice Spice μέχρι την Cardi B, το να πάρει το πράσινο φως για τη σειρά αποδείχθηκε δύσκολο, μέχρι που επενέβη το Netflix.

«Ήταν πραγματικά δύσκολο να το πουλήσουμε» θυμάται η Nijhon. «Μας εξέπληξε, επειδή πρόκειται για τις πιο εμβληματικές και επιδραστικές γυναίκες στην ποπ κουλτούρα και οι άνθρωποι έλεγαν: «Ε, δεν ξέρω». Δεν ξέρετε; Υπάρχουν ονόματα που όλοι ακολουθούν και από εκεί προέρχονται οι τάσεις της μόδας. Μας άνοιξε τα μάτια».

Το στέλεχος του Netflix που φαίνεται ότι πήρε την τελική απόφαση αποδείχθηκε ότι ήταν μια μαύρη γυναίκα στέλεχος, η Jamila Farwell. «Όταν πρωτοξεκίνησε στο Netflix, ένα από τα πρότζεκτ που ήθελε να κάνει ήταν για τις γυναίκες στο χιπ-χοπ» λέει η Nijhon για τη σωτήρα του πρότζεκτ. «Αποδείχθηκε ότι ήταν μια καλή ιστορία για τη δύναμη των πραγματικά διαφορετικών ανθρώπων και στις δύο πλευρές του νομίσματος».

Για τη σειρά και τους δημιουργούς της ταινίας, η πιο ευχάριστη πτυχή του ντοκιμαντέρ «Ladies First» είναι ότι δίνει βήμα στις φωνές που ένιωθαν πιο ξεχασμένες.

«Αυτές οι γυναίκες με τις οποίες μιλήσαμε αισθάνθηκαν ότι ακούστηκαν» λέει η Nijhon. «Φροντίσαμε να τους κάνουμε ερωτήσεις για τα παιδικά τους χρόνια, τους γονείς τους, τι έκαναν με τη μαμά τους. Το γεγονός ότι ένιωθαν ότι η ιστορία τους αφορά κάποιους τις έκανε να δίνουν σπουδαίες απαντήσεις».

• To ντοκιμαντέρ «Ladies First: A Story of Women in Hip-Hop» είναι τώρα διαθέσιμο στο Netflix.

*Με στοιχεία από theguardian.com