Gabor Maté: Ο γιατρός της ψυχής που «βουτάει» στο τραύμα

Η πανδημία υπήρξε επιταχυντής και πολλαπλασιαστής καταστάσεων τουλάχιστον 15ετούς διάρκειας σε παγκόσμιο επίπεδο, εάν αναλογιστούμε τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 και τις επιπτώσεις της σε ευρύτατο φάσμα στον πλανήτη. Τουλάχιστον αυτό καταδεικνύουν πλέον τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που καταγράφουν επιδείνωση της ψυχικής υγείας των ανθρώπων, καθώς και ιδιαίτερα αυξημένο στρες λόγω του κλίματος διαρκούς ανασφάλειας και αβεβαιότητας.

Υπάρχει όμως και ένας “ανυπολόγιστος” παράγοντας που δεν είναι ορατός διά γυμνού οφθαλμού, υφέρπει και βρίσκεται πίσω από την εκδήλωση ασθενειών που ίσως δεν υποψιαζόμαστε πάντοτε. Το επιβεβαιώνει στο βιβλίο του “Όταν το σώμα λέει όχι-Το κόστος του κρυφού στρες”, εκδόσεις Key Books, σε μετάφραση Μαρίας Κουκιάδη, ο Gabor Maté (Γκάμπορ Μάτε, όπως ο ίδιος διόρθωσε την εκφορά του ονόματός τους, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του τον Ιούνιο στην Ελλάδα).

Σίγουρα ο Γκάμπορ Μάτε που μαγεύει τα πλήθη στις ομιλίες του και γράφει βιβλία που γίνονται μπεστ σέλερ διεθνώς, ξέρει κάτι παραπάνω και το μοιράζεται με τους αναγνώστες του, με μια γραφή που προσέχει να μην είναι πολύ ακαδημαϊκή και απρόσιτη για τον μη εξειδικευμένο αναγνώστη, αλλά περιέχει και όλες εκείνες τις επιστημονικές παραπομπές και πηγές που στηρίζουν τους ισχυρισμούς του και απευθύνονται στον ειδικό επιστήμονα που κάνει την έρευνά του και θέλει στοιχεία. Στο εν λόγω βιβλίο αναλύονται συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών, με αλλαγμένα -εύλογα- τα ονόματά τους. Κάπως έτσι μαθαίνουμε ότι “Το χαρακτηριστικό πολλών ανθρώπων με ρευματοπάθειες είναι η ακραία στωικότητα, μια βαθιά επιφυλακτικότητα σχετικά με το να αναζητήσουν βοήθεια… Η στωικότητα των ρευματοπαθών που δεν εκφράζουν παράπονα, είναι μια τεχνική διαχείρισης που την έχουν αναπτύξει πολύ νωρίς στη ζωή τους.”

Σε τι συνίσταται η υγεία

Πώς ορίζει λοιπόν ο συγγραφέας την υγεία; “Η υγεία βρίσκεται σε τρεις πυλώνες: στο σώμα, στην ψυχή και στην πνευματική επαφή. Αν αγνοήσουμε έναν από τους τρεις, είναι σαν να προσκαλούμε την ανισορροπία και την ασθένεια”. Κι όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά για τη θεραπεία, αν ψάξουμε μόνο στα εύκολα μέρη μάλλον δεν θα βρούμε τίποτα. “Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η λέξη healing (θεραπεία) έχει τις ρίζες της σε μια αρχαία λέξη που σημαίνει whole (το όλον) -εξού και wholesome σημαίνει “υγιής”.

Το να γίνεις υγιής σημαίνει να γίνεις “ολοκληρωμένος”, εξηγεί ο ίδιος και συνεχίζει “το στρες διαταράσσει την εσωτερική ισορροπία του σώματος ως αντίδραση σε κάτι που το αντιλαμβάνεται ως απειλή, συμπεριλαμβανομένης της απειλής ότι στερείται μια βασική ανάγκη. Η πείνα μπορεί να είναι μια τέτοια στέρηση, αλλά στην κοινωνία μας η απειλή είναι συνήθως ψυχική, όπως η στέρηση της συναισθηματικής κάλυψης ή η διαταραχή της ψυχολογικής αρμονίας”. Ο Gabor Maté, επιζών και παιδί της γενοκτονίας των ναζί εκθέτει πρώτος στα μάτια του παγκόσμιου κοινού του το δικό του τραύμα, αφού το έχει εντοπίσει, το έχει επεξεργαστεί και είναι ο πληγωμένος θεραπευτής που δείχνει τον δρόμο στον ασθενή με ανθρωπιά, συμπόνοια κι ενσυναίσθηση να αναζητήσει τη δική του γιατρειά.

Η ισχύς της αρνητικής σκέψης και τα στάδια της θεραπείας

Στο βιβλίο του ο Γκάμπορ Μάτε υπογραμμίζει ότι για να μπορέσει κάποιος να θεραπευτεί, πρέπει να βρει τη δύναμη μέσα του να σκεφτεί αρνητικά, δηλαδή να θελήσει να βρει τι δεν πάει καλά, πού εντοπίζεται το πρόβλημα, γιατί διαταράσσεται η ισορροπία και η αρμονία. Και το πιο σημαντικό απ’ όλα, “Ένας άνθρωπος δεν είναι αυτόνομος όταν παρασύρεται από τις δυναμικές που αναπτύσσονται στις σχέσεις, από ενοχές ή ανάγκες προσκόλλησης, από δίψα για επιτυχία, από τον φόβο για το αφεντικό ή από τον φόβο για τη βαρεμάρα. Ο λόγος είναι απλός: η αυτονομία δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί όσο κάποιος καθοδηγείται από οτιδήποτε”. Ο συγγραφέας ενώνει τις κουκίδες για χάρη του αναγνώστη του, συνδέει όλα εκείνα τα κομμάτια που χρειάζονται για να ξαναγίνει η αφήγηση και ο κόσμος ένα ολόκληρο συνεκτικό σύμπαν, υιοθετώντας τους κανόνες της θεραπείας και περνώντας ένα ένα τα στάδιά της:

1.) Αποδοχή

2.) Επίγνωση

3.) Θυμός

4.) Αυτονομία

5.) Προσκόλληση

6.) Θετική δήλωση

7.) Επιβεβαίωση

Πηγή φωτογραφιών:https://drgabormate.com/