Οι αρχαιολόγοι κατηγορούν τη Μενδώνη για επίθεση στην ελευθερία του λόγου και τη συνδικαλιστική ελευθερία

Με ομόφωνη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΣΕΑ απαντούν οι Έλληνες αρχαιολόγοι στην απόφαση της υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη να ανακαλέσει την παραχωρήση στον ΣΕΑ του κτιρίου και κήπου στην οδό Ερμού 134-136, παραχώρηση που είχε κάνει η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη το 1982.

Υπενθυμίζουμε ότι στη σχετική απόφαση η υπουργός Πολιτισμού επικαλείται λόγους «δημοσίου συμφέροντος» με αφορμή την απόφαση του ΣΕΑ να παραχωρήσει τον προαύλιο χώρο του κτιρίου για την πραγματοποίηση εκδήλωσης με αντικείμενο το τραγικό ναυάγιο της Πύλου όπου έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «επιβαρυντική συνθήκη συνιστά το γεγονός ότι, εν γνώσει του Σ.Ε.Α., η εκδήλωση εντός δημοσίου ακινήτου-μνημείου, δεν συνδέονταν ούτε με τα επιστημονικά, εργασιακά και οικονομικά συμφέροντα των αρχαιολόγων-μελών του Σ.Ε.Α., ούτε με την αρχαιολογία, τις αρχαιότητες, τα μνημεία και την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, ούτε με τις επιστήμες, τις τέχνες και τις πολιτιστικές δράσεις, αλλά αφορούσε σε πρόσφατο πραγματικό περιστατικό, το οποίο είχε λάβει πολιτικές διαστάσεις, η δε εκδήλωση ελάμβανε συγκεκριμένη θέση επί του θέματος, όπως προέκυπτε ήδη από τον τίτλο αυτής».

Απέναντι σε αυτή την απόφαση έρχεται η ανακοίνωση του ΣΕΑ, που αποτελεί την πρώτη επίσημη αντίδραση του Συλλόγου και ενώ πληθαίνουν οι αντιδράσεις τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο ανθρώπων και συλλογικοτήτων του πολιτισμού. Σε αυτήν η διοίκηση του ΣΕΑ χαρακτηρίζει την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού επίθεση στην ελευθερία του λόγου και τη συνδικαλιστική ελευθερία.

Μιλούν για προσπάθεια να επιβληθεί λογοκρισία στο συνδικαλιστικό και επιστημονικό όργανο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και υπογραμμίζουν ότι «Στη δημοκρατία, οι θέσεις ενός συνδικαλιστικού και επιστημονικού φορέα είναι θεμιτό και αναμενόμενο να μην ταυτίζονται πάντα με την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η εκάστοτε πολιτική ηγεσία δικαιούται να παρεμβαίνει με αυτόν τον τρόπο και να χρησιμοποιεί τη δύναμη που έχει εναντίον ενός ιστορικού σωματείου, επειδή δεν συμφωνεί με τις απόψεις που αυτό εκφράζει, ή ακόμη χειρότερα, με το περιεχόμενο μιας εκδήλωσης.»

Για τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων το υπουργείο Πολιτισμού «επιδεικνύει ιδιαίτερο αυταρχισμό με σκοπό να πλήξει τη δράση του σωματείου και τη δράση των Ελλήνων αρχαιολόγων υπέρ της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς» και υπενθυμίζουν τις κινητοποιήσεις τους για ζητήματα όπως η καταστροφή αρχαιολογικού χώρου στο Μετρό Θεσσαλονίκης, το ζήτημα της Συλλογής Στερν, η υπόθεση των τραμπούκικων επιθέσεων στη Μύκονο και η αντίδραση στην αλλαγή καθεστώτος των μεγάλων δημόσιων μουσείων.

Οι εκπρόσωποι του ΣΕΑ επιφυλάσσονται να αναλύσουν σε επόμενη τοποθέτηση τα νομικά προβλήματα της απόφασης στο πλαίσιο των νομικών ενεργειών που σκοπεύουν να αναλάβουν, ενώ καλούν τα σωματεία και τα κόμματα της Βουλής να πάρουν θέση, να συμπαρασταθούν στους Έλληνες αρχαιολόγους και να απαιτήσουν την ανάκληση της απόφασης.

Εκδήλωση στον προαύλιο χώρο του κτιρίου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

  Αθήνα,   13/8/2023

Αρ. Πρωτ.: 121

Επίθεση στην ελευθερία λόγου και τη συνδικαλιστική ελευθερία συνιστά η Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού για «έξωση» του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων από την ιστορική του έδρα

Την Παρασκευή 11 Αυγούστου 2023 στις 3 το μεσημέρι η Υπουργός Πολιτισμού εξέδωσε Απόφαση με θέμα «Ανάκληση παραχώρησης χρήσης ακινήτου επί της οδού Ερμού 134 – 136, ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Πολιτισμού, στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων» και μας ανακοίνωσε ότι ως τις 9 Οκτωβρίου 2023 οφείλουμε να εκκενώσουμε το κτίριο που επί 41 χρόνια, με απόφαση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, στεγάζει τις δράσεις του Συλλόγου και ουδέποτε αμφισβητήθηκε από καμία κυβέρνηση ως τις 11/8/2023.

Το έωλο νομικό σκέλος της Απόφασης θα αναλυθεί σε επικείμενή μας τοποθέτηση και στις νομικές ενέργειες του ΣΕΑ που θα ακολουθήσουν.

Η ουσία όμως είναι αλλού: είναι σαφές ότι τα «επιχειρήματα» που επικαλείται η Υπουργός στην απόφασή της είναι απολύτως προσχηματικά, καθώς κατ’ ουσίαν επιχειρεί να επιβάλει λογοκρισία στο συνδικαλιστικό και επιστημονικό όργανο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, υποδεικνύοντάς του ποιες δράσεις είναι «συμβατές» με την πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης και ποιες όχι. Σύμφωνα με το σκεπτικό που αναγράφεται στην Υπουργική Απόφαση, οι δράσεις ενός σωματείου επιστημόνων οφείλουν να έχουν την έγκριση της κυβέρνησης για να πραγματοποιηθούν. Αυτό είναι μια πράξη που καταφέρεται ευθέως ενάντια στην ελευθερία έκφρασης και λόγου, την ελευθερία του συνδικαλισμού και οφείλει να προβληματίσει κάθε δημοκράτη πολίτη.

Στη δημοκρατία, οι θέσεις ενός συνδικαλιστικού και επιστημονικού φορέα είναι θεμιτό και αναμενόμενο να μην ταυτίζονται πάντα με την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η εκάστοτε πολιτική ηγεσία δικαιούνται να παρεμβαίνει με αυτόν τον τρόπο και να χρησιμοποιεί τη δύναμη που έχει εναντίον ενός ιστορικού σωματείου, επειδή δεν συμφωνεί με τις απόψεις που αυτό εκφράζει, ή ακόμη χειρότερα, με το περιεχόμενο μιας εκδήλωσης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού επιδεικνύει ιδιαίτερο αυταρχισμό με σκοπό να πλήξει την δράση του σωματείου και των Ελλήνων αρχαιολόγων υπέρ της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, τις κινητοποιήσεις ενάντια στην καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου στο Μετρό Θεσσαλονίκης, την αποκάλυψη της κατάπτυστης Συμφωνίας για τη Συλλογή Στερν, την θαρραλέα στάση του Συλλόγου στο θέμα της Μυκόνου που υπήρξε καθοριστική για το κίνημα που τώρα αναπτύσσεται για ελεύθερες παραλίες. Επιδεικνύει αυταρχισμό απέναντι στον αταλάντευτο αγώνα ενάντια στην έμμεση ιδιοποίηση των πέντε μεγάλων Μουσείων με την μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ με διορισμένες από την Υπουργό διοικήσεις, την εν γένει στάση συμπαράστασης στους αγώνες των ανθρώπων της τέχνης και του πολιτισμού, για την κοινωνική δράση του Συλλόγου και το ομόφωνο ψήφισμα της Γενικής του Συνέλευσης για το ναυάγιο της Πύλου.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι το ναυάγιο της Πύλου απεκδύεται από κάθε ανθρώπινη διάσταση στην Υπουργική Απόφαση, όπου ο αδόκητος πνιγμός εκατοντάδων ανθρώπων, μεταξύ αυτών γυναικών και παιδιών, που συγκλόνισε την διεθνή κοινή γνώμη και βρίσκεται υπό διερεύνηση από Διεθνείς Οργανισμούς, αναφέρεται ως «πρόσφατο πραγματικό περιστατικό, το οποίο είχε λάβει πολιτικές διαστάσεις».

Άραγε, έχουν ήδη αποφασίσει την παραχώρηση του κτηρίου σε άλλον, «ημέτερο», χρήστη;

Οι αρχαιολόγοι και οι συναφείς επιστημονικές ειδικότητες του Υπουργείου Πολιτισμού στεκόμαστε ενωμένοι και απέναντι σε αυτή την επίθεση.

Οι πέντε παρατάξεις του Διοικητικού Συμβουλίου, που ομόφωνα εκδίδουν αυτή την ανακοίνωση, επισημαίνουν ότι το κτίριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων ήταν και είναι ανοιχτό σε κάθε δημοκρατική αντίληψη, σε κάθε δράση που προάγει τον πολιτισμό και τον ανθρωπισμό.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων θα συνεχίσει να επιδιώκει, με κάθε τρόπο, τον διάλογο με την κοινωνία: η αρχαιολογία, όπως εμείς την ασκούμε, είναι μια επιστήμη των ανθρώπινων κοινωνιών, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Δεν θα υποκύψουμε σε καμία λογοκρισία.

Καλούμε τα σωματεία του ΥΠΠΟ, την ΠΟΕ ΥΠΠΟ και την ΑΔΕΔΥ, που επίσης χρησιμοποιούν κτίρια παραχωρημένα από το ΥΠΠΟ, να σταθούν στο πλευρό μας. Καλούμε όλα τα σωματεία και τα κόμματα της Βουλής να πάρουν θέση για την επίθεση στην ελευθερία του συνδικαλισμού. Καλούμε όλους τους πολίτες και τους φορείς που έχουν φιλοξενηθεί στον χώρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, όλους τους πολίτες και τους φορείς με τους οποίους έχουμε παλέψει μαζί, να συμπαρασταθούν στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητώντας την ανάκληση της απόφασης, με ψηφίσματα, κείμενα υπογραφών και με συμμετοχή στις εκδηλώσεις συμπαράστασης που θα ανακοινώσει ο ΣΕΑ, εν όψει και της προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια για την ακύρωση της απαράδεκτης απόφασης.

Το ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων