Θα μπορούσε μια γιγαντιαία «ομπρέλα ηλίου» να σταματήσει την κλιματική αλλαγή;

Όλοι γνωρίζουμε ότι η αναζήτηση σκιάς είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ξεφύγουμε από τη ζέστη. Θα μπορούσε όμως μια γιγαντιαία «ομπρέλα ηλίου» να εμποδίσει τις βλαβερές υπεριώδεις ακτίνες UV και να δροσίσει τη Γη;

Αυτή είναι η πιο πρόσφατη ιδέα ενός αστρονόμου των ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης, η οποία πλήττεται από φονικές πυρκαγιές, όπως σημειώνει σε άρθρο του το Euronews.

Δεν είναι η πρώτη φορά που διαστημικές ηλιακές ασπίδες – καθρέφτες ή σκιάδια που τοποθετούνται σε τροχιά μεταξύ του ήλιου και της Γης – προτείνονται για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής.

Μέχρι τώρα, ωστόσο, οι επιστήμονες αγωνίζονταν να σχεδιάσουν μια ασπίδα που να εξισορροπεί το βάρος και το κόστος.

Μια πιθανή λύση είναι η πρόσδεσή της σε ένα αντίβαρο γεμάτο με υλικό από αστεροειδή, σύμφωνα με τη νέα πρόταση που δημοσιεύεται στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Εάν ο σχεδιασμός είναι λειτουργικός, θα μπορούσε να αρχίσει να μετριάζει την κλιματική αλλαγή μέσα σε δεκαετίες, υποστηρίζει ο συγγραφέας της μελέτης István Szapudi.

Πώς θα μπορούσαν οι ηλιακές ασπίδες να σταματήσουν την κλιματική αλλαγή;

Οι τεχνολογίες «αποκλεισμού του ήλιου» – γνωστές και ως «τροποποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας» (SRM) – θα μπορούσαν θεωρητικά να ψύξουν τη Γη, σκιάζοντάς την από ένα μέρος των ακτίνων του ήλιου.

Μέχρι τώρα, πάντως, η ιδέα της ηλιακής ασπίδας αντιμετώπιζε ένα σημαντικό εμπόδιο: το βάρος.

Προηγούμενες προτάσεις τοποθετούσαν την ασπίδα στο σημείο όπου η βαρύτητα της Γης και η πίεση της ακτινοβολίας του ήλιου βρίσκονται σε ισορροπία.

Ωστόσο, αυτές οι δύο αντίρροπες δυνάμεις σημαίνουν ότι η ηλιακή ασπίδα θα πρέπει να πληροί ελάχιστες απαιτήσεις βάρους, για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει στη θέση της. Αυτό αποκλείει τα χαμηλού κόστους, ελαφριά υλικά, όπως το γραφένιο, τα οποία θα μπορούσαν να μεταφερθούν εύκολα στο διάστημα.

Με την προσάρτηση της ασπίδας σε ένα αντίβαρο, τοποθετημένο προς τον ήλιο, οι περιορισμοί βάρους θα μπορούσαν να παρακαμφθούν, εκτιμά ο Szapudi.

Η ασπίδα θα μπορούσε επίσης να τοποθετηθεί πιο κοντά στη Γη, καθιστώντας την πιο αποτελεσματική.

Πώς θα λειτουργούσε;

Η ηλιακή ασπίδα θα συνδεθεί με ένα αντίβαρο μέσω ενός ισχυρού σχοινιού από γραφένιο.

Το αντίβαρο θα άνοιγε αργά μόλις βρισκόταν στο διάστημα, επιτρέποντάς του να γεμίσει σταδιακά με σεληνιακή σκόνη ή υλικό αστεροειδούς που θα λειτουργούσε ως έρμα εξασφαλίζοντας σταθερότητα.

Καθώς το έρμα θα αιχμαλωτίζεται στο διάστημα, δεν θα χρειάζεται να εκτοξεύεται από τη Γη.

Λειτουργώντας ως αντίβαρο, θα μείωνε δραματικά το βάρος της ασπίδας, σύμφωνα με τον Szapudi.

Μαζί, η ασπίδα και το αντίβαρο θα ζύγιζαν περίπου 318 εκατομμύρια τόνους – 100 φορές λιγότερο από τα μη προσδεδεμένα σχέδια.

Η ίδια η ασπίδα, που είναι το μέρος που θα πρέπει να εκτοξευθεί στο Διάστημα, θα αντιστοιχούσε μόνο σε περίπου 32.000 τόνους, δηλαδή στο 1% του βάρους.

Αρκεί να σημεωθεί ότι οι πύραυλοι σήμερα μπορούν να σηκώσουν έως και 45.000 τόνους σε χαμηλή γήινη τροχιά.

Γιατί επιστήμονες αντιτίθενται στην τροποποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας;

Ο τομέας της τροποποίησης της ηλιακής ακτινοβολίας περιλαμβάνει άλλες τεχνολογίες, όπως η ηλιακή ακτινοβολία και η άντληση σωματιδίων που εμποδίζουν τον ήλιο στην ατμόσφαιρα της Γης.

Αναγνωρίζοντας τους πιθανούς κινδύνους από την τροποποίηση της γήινης ατμόσφαιρας, ο Szapudi λέει ότι οι διαστημικές στρατηγικές είναι προτιμότερες.

«Δεδομένης της σοβαρότητας του προβλήματος, θα πρέπει να διερευνηθεί κάθε οδός που μπορεί να οδηγήσει στον μερικό μετριασμό μιας καταστροφής», σημειώνει.

Ωστόσο, δεν συμφωνούν μαζί του όλοι οι επιστήμονες.

Σε μία εργασία του 2008, με τίτλο «20 λόγοι για τους οποίους η γεωμηχανική μπορεί να είναι μια κακή ιδέα», ο Αμερικανός κλιματολόγος Alan Robock συγκρίνει αυτές τις τεχνολογίες με την τοποθέτηση της Γης σε «μηχανική υποστήριξη ζωής«, λέγοντας ότι «η θεραπεία μπορεί να είναι χειρότερη από την ασθένεια».

Ο Robock προειδοποιεί για τις άγνωστες συνέπειες αυτών των τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στο περιφερειακό κλίμα, τα φυτά και την ηλιακή ενέργεια.

Σημειώνει επίσης ότι η στήριξη στις τεχνολογίες SRM θα μπορούσε να οδηγήσει στην εγκατάλειψη των μειώσεων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό θα επέτρεπε τη συνέχιση άλλων επιζήμιων επιπτώσεων των αερίων του θερμοκηπίου, όπως η οξίνιση των ωκεανών (η μείωση της τιμής του pH του θαλασσινού νερού).

Για να ληφθεί υπόψη το απρόβλεπτο της γεωμηχανικής, ο Szapudi προτείνει «μια σπονδυλωτή και αναστρέψιμη προσέγγιση», με τη χρήση πολλών μικρότερων ηλιακών ασπίδων πάνω από μια ενιαία.