Διακοπές και αλκοόλ: Πώς να απολαύσουμε το ποτό μας χωρίς τον πονοκέφαλο της επόμενης μέρας

«Oίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου…», όμως τα πράγματα μπορούν να ξεφύγουν εύκολα και με ακόμα και δύο ποτηράκια αλκοόλ να κάνεις… «οχτάρια» μέχρι το σπίτι.

Ειδικά κατά την περίοδο των διακοπών, περνώντας καλά, πίνουμε ένα ποτηράκι παραπάνω, ενώ τα κοκτέιλ ακούγονται πολύ καλή επιλογή στην παραλία.

Και όλα φαίνονται καλά στην αρχή μέχρι να έρθει το hangover της επομενης ημέρας που σε κάνει να νιώθεις το κεφάλι σου να σπάει στα σύο απο τον πόνο.

Τι μπορούμε να κάνουμε να αποφύγουμε αυτή τη δυσάρεστη κατάληξη;

Πως μπορούμε να προλάβουμε το hangover;

Υπάρχουν κάποιες πρακτικές συμβουλές τις οποίες, εάν εφαρμόσουμε, θα απολαύσουμε το ποτό μας χωρίς κανένα πρόβλημα. Ο βασικότερος κανόνας πρόληψης για να μην μεθύσουμε, είναι να μην πιούμε αλκοόλ. Αλλά επειδή αυτό τέτοιες μέρες θεωρείται μάλλον απίθανο ας δούμε μερικούς κανόνες…

Δεν πίνουμε με άδειο στομάχι: Ένα σνακ ή ένα γεύμα μια ώρα πριν την κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μας βοηθήσει. Καταναλώνουμε πριν την έξοδο κατά προτίμηση: σνακ με αλμυρό τυρί/ λιπαρή τροφή/ μια κουταλιά λάδι/ένα ποτήρι γάλα διότι επιβραδύνουν την απορρόφηση του αλκοόλ από το σώμα.

Κατά τη διάρκεια κατανάλωσης αλκοόλ, προχωρούμε σε διαλείμματα κατανάλωσης νερού. Ιδανικά ένα ποτήρι νερό με κάθε ποτό, γιατί το αλκοόλ μας οδηγεί συχνά στην τουαλέτα, αφυδατώνοντας τον οργανισμό και επιδεινώνοντας τη μέθη.

Εάν το είδος ποτού το επιτρέπει, προσθέτουμε σε αυτό νερό ή παγάκια αυξάνοντας έτσι τον όγκο του, αλλά κρατώντας το ποσοστό της αλκοόλης σταθερό.

Δεν βιαζόμαστε να πιούμε το ποτό μας, αλλά το απολαμβάνουμε με αργούς ρυθμούς πριν προχωρήσουμε στο δεύτερο ποτήρι. Θα ήταν, δε, καλό να υπάρχει κάποιο συνοδευτικό φαγητό (όχι πολύ αλμυρό) στο τραπέζι, καθότι το άδειο στομάχι απορροφά γρηγορότερα το αλκοόλ.

Μένουμε σε μία επιλογή ποτού. Έτσι δεν χάνουμε το λογαριασμό στο πόσο έχουμε πιει, αλλά ούτε ανακατεύουμε διάφορα ποτά, επιβαρύνοντας το στομάχι μας.

Επιλέγουμε ποτά ή κοκτέιλ χωρίς ζαχαρούχα αναψυκτικά που επιτείνουν τη δράση του αλκοόλ. Δεν ξεγελιόμαστε με τα γλυκά ποτά τύπου λικέρ καθώς η γλυκόζη που περιέχουν οδηγεί στη γρηγορότερη απορρόφηση της αλκοόλης.

Αποφεύγουμε τις «μπόμπες» – νοθευμένα ποτά. Αν δεν είμαστε βέβαιοι για την ποιότητα των ποτών, προτιμάμε μια μπύρα, ένα εμφιαλωμένο κρασί ή ένα από τα τυποποιημένα κοκτέιλ γνωστών ετικετών.

Όσα οινοπνευματώδη προέρχονται από απόσταξη (π.χ. ούζο, βότκα) είναι πιο βαριά από εκείνα που προέρχονται από ζύμωση (π.χ. μπύρα).

Στην περίπτωση που υπάρχει η δυνατότητα να χορέψουμε, δεν το σκεφτόμαστε και μπαίνουμε στο χορό, αφού ιδρώνοντας αποβάλουμε την αλκοόλη.

Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και η αντίδρασή του στην κατανάλωση αλκοόλ ποικίλλει. Σεβόμαστε τα όρια του δικού μας οργανισμού.

Μέθη, Εμετός, Οξεία δηλητηρίαση από αλκόολ: Πως ενεργούμε;

Τα πρώτα συμπτώματα της μέθης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων επιβράδυνση στις αντιδράσεις μας, ενώ όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνουμε μπορεί να καταλήξουμε χωρίς συντονισμό κινήσεων ή χωρίς ισορροπία. Ο λόγος μας μπορεί να γίνει συγκεχυμένος, η όρασή μας να επηρεαστεί και να βλέπουμε διπλά ή ακόμα και να παρουσιάσουμε δυνατές συναισθηματικές αντιδράσεις (βία ή κλάματα).

Αν συνειδητοποιήσουμε ότι παρουσιάζουμε σημάδια μέθης, εμείς οι ίδιοι ή κάποιος φίλος μας, σταματάμε άμεσα την κατανάλωση του αλκοόλ.

Στις πιο ήπιες περιπτώσεις μέθης, ξεκινάμε άμεσα:

• ΔΕΝ πίνουμε γάλα μετά το μεθύσι
• ΔΕΝ πίνουμε λάδι
• ΔΕΝ καταπίνουμε σκόνη καφέ, δεν πίνουμε καφέ

Όλα αυτά επιβαρύνουν τον οισοφάγο και υπό προϋποθέσεις μπορεί να τον φράξουν, προκαλώντας ολέθρια αποτελέσματα, καθώς αποτρέπουν τη διαφυγή αερίων από το στομάχι. Πίνουμε μικρές γουλιές διαυγών υγρών για ενυδάτωση. Περιμένουμε περίπου 30 λεπτά μετά τον τελευταίο εμετό.

Παραδείγματα διαυγούς υγρού είναι το νερό, το Gatorade ή το Powerade. Εάν μπορούμε, πίνουμε 1-2 ποτήρια νερό (όσο αντέχει το στομάχι μας) και συνοδεύουμε και με 1-2 φρυγανιές ή κάποιο παξιμάδι, ώστε να διατηρήσουμε τα υγρά στον οργανισμό, να αποφύγουμε την αφυδάτωση και να διαλυθεί όσο γίνεται πιο γρήγορα το αλκοόλ.

Πρέπει ή όχι να επιδιώξουμε να κάνουμε εμετό;

Αν και κάποιοι φίλοι, μας συστήνουν να επιχειρήσουμε να κάνουμε εμετό, πρόκειται για μία επικίνδυνη τακτική. Εάν αισθανόμαστε ότι θα κάνουμε εμετό, είναι καλύτερο να το αφήσουμε να συμβεί φυσικά.

Τι πρέπει να κάνουμε αν κάποιος φίλος μας κάνει εμετό: Προσπαθούμε να τον κρατήσουμε όρθιο.
Αν πρέπει να ξαπλώσει, βεβαιωνόμαστε ότι είναι ανάσκελα κι ότι το στόμα και οι αναπνευστικές οδοί είναι καθαρές.

Αν αρχίσει να πνίγεται, ζητάμε αμέσως βοήθεια.

Δεν τον αφήνουμε μόνο του ακόμη κι αν δεν αντέχουμε την όψη ή τη μυρωδιά του εμετού.

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε οξεία δηλητηρίαση από αλκοόλ ή σε απώλεια αισθήσεων, κώμα ή και θάνατο. Η ποσότητα αλκοόλ που χρειάζεται για να προκληθεί δηλητηρίαση από αλκοόλ εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που περιλαμβάνουν το μέγεθος, το βάρος, την ηλικία, κ.α. Οι έφηβοι και όσοι δεν έχουν εμπειρία στην κατανάλωση αλκοόλ είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι.

Αν υποψιαστούμε ότι κάποιος έχει πάθει δηλητηρίαση από αλκοόλ, το αντιμετωπίζουμε ως επείγον περιστατικό και καλούμε ασθενοφόρο. Μένουμε μαζί του μέχρι να φτάσει βοήθεια. Η αντιμετώπιση της οξείας μέθης, στον κωματώδη ή ληθαργικό ασθενή γίνεται μόνο σε νοσοκομείο.

Ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζει κάποιος όταν έχει πάθει δηλητηρίαση από αλκοόλ;

Αναπνέει λιγότερες από δώδεκα φορές το λεπτό ή σταματάει να αναπνέει για δέκα δευτερόλεπτα ή περισσότερο.

Αποκοιμιέται και δεν μπορούμε να τον ξυπνήσουμε.

Το δέρμα του είναι κρύο, ιδρωμένο, χλωμό και μελανιάζει.

Τι κάνουμε αν κάποιος χάσει τις αισθήσεις του μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ:

• Τον γυρίζουμε στο πλάι με το κεφάλι επίσης γυρισμένο στο πλάι (στάση ανάρρωσης).
• Βεβαιωνόμαστε ότι αναπνέει κι ότι το στόμα και οι αναπνευστικές οδοί είναι ανοιχτές.
• Αν σταματήσει να αναπνέει, του δίνουμε το φιλί της ζωής.
• Ξεκουμπώνουμε όποιο σφιχτό ρούχο φοράει που μπορεί να περιορίζει την αναπνοή του.
• Τον κρατάμε ζεστό (όχι πολύ όμως) χρησιμοποιώντας μια κουβέρτα ή ένα παλτό.
• Καλούμε ασθενοφόρο, χωρίς να τον αφήνουμε καθόλου μόνο του. Αν πρέπει να απομακρυνθούμε, ζητάμε από κάποιον που εμπιστευόμαστε να καλέσει εκείνος το ασθενοφόρο.

Γιατί παθαίνουμε hangover;

Hangover είναι το άσχημο συναίσθημα της επόμενης μέρας που ακολουθεί μία βραδιά με περισσότερο αλκοόλ.

Τα συμπτώματα που προκύπτουν μετά την κατανάλωση ποσότητας αλκοόλ, μεγαλύτερης από αυτή που μπορεί να διαχειριστεί το σώμα σας, είναι τα εξής:

• Ναυτία
• Ζαλάδα
• Πονοκέφαλος
• Πόνος στην περιοχή του στομάχου
• Έντονη κόπωση και εξάντληση
• Φωτοευαισθησία
• Διαταραχές ύπνου
• Ξηροστομία και δίψα
• Συμπτώματα κατάθλιψης
• Αύξηση της αρτηριακής πίεσης (σπανιότερα)

To αλκοόλ έχει από τη φύση του διουρητική δράση. Μία από τις βασικές αιτίες του hangover είναι η αφυδάτωση που προκαλείται από τη διουρητική ιδιότητα του αλκοόλ, η οποία αυξάνεται αναλογικά με την ποσότητα του αλκοόλ που λαμβάνουμε.

Για αυτό το λόγο οι συχνές επισκέψεις μας στην τουαλέτα μας κάνουν να αποβάλλουμε μεγάλες ποσότητες ύδατος και κατά συνέπεια ηλεκτρολυτών (όπως το Κάλιο και το Μαγνήσιο). Επομένως, η αφυδάτωση είναι ενδεχομένως και η κύρια αιτία του πονοκεφάλου που νιώθουμε κατά τη διάρκεια του hangover. Ακόμα, ειδικά όταν είμαστε νηστικοί, το αλκοόλ ενισχύει την παραγωγή υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, με αποτέλεσμα τον έντονο πόνο και τις γαστρεντερικές διαταραχές.

Επιπλέον, το αλκοόλ έχει την ιδιότητα να μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και αυτή πολλές φορές είναι η αιτία για την έντονη ζαλάδα, την κόπωση και την ευερεθιστότητα που προκαλείται από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνεύματος.

Τα προβλήματα στον ύπνο προκύπτουν από την έκπτωση παραγωγής μελατονίνης (ορμόνη του ύπνου) με την κατανάλωση αλκοόλ.

Ξέρουμε τι συμβαίνει με το αλκοόλ στο σώμα μας, κάθε φορά που πίνουμε ένα ποτό;

Το αλκοόλ που περιέχεται στο ποτό μας απορροφάται από το σώμα μας μέσω του στομάχου και των λεπτών εντέρων. Το φαγητό μειώνει το χρόνο απορρόφησης και για το λόγο αυτό, το αλκοόλ μας επηρεάζει γρηγορότερα όταν πίνουμε με άδειο στομάχι. Το σώμα διασπά το αλκοόλ σε ρυθμό 1 μονάδα αλκοόλ την ώρα και δεν υπάρχει τρόπος να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία.

Το αλκοόλ μεταφέρεται από το λεπτό έντερο στο συκώτι και στη συνέχεια στην καρδιά, στον εγκέφαλο, στους μύες και άλλους ιστούς. Αυτό συμβαίνει πολύ γρήγορα, μέσα στα πρώτα 5 λεπτά και συνήθως, αν και όχι πάντα, προκαλεί μία ευχάριστη αίσθηση.

Το σώμα μας δεν μπορεί να αποθηκεύσει το αλκοόλ και συνεπώς το διασπά. Υπεύθυνο όργανο για τη δουλειά αυτή είναι το συκώτι, το οποίο αρχικά μετατρέπει το αλκοόλ σε ακεταλδεϋδη (τοξική) και στη συνέχεια σε οξύ (ακίνδυνο), που διαχωρίζεται σε διοξείδιο του άνθρακα και νερό.

Περίπου το 90% – 95% του αλκοόλ που καταναλώνουμε διασπάται από το συκώτι, και το 5% – 10% αποβάλλεται μέσω των ούρων, της αναπνοής και του ιδρώτα.

Η ικανότητα του σώματός να επεξεργάζεται το αλκοόλ εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος και το φύλο μας. Οι άνδρες και οι γυναίκες επεξεργάζονται το αλκοόλ διαφορετικά και για το λόγο αυτό, το προτεινόμενο όριο μονάδων στις περισσότερες χώρες διαφέρει μεταξύ τους.

Επιδράσεις του αλκόολ στην υγεία μας

Οι επιδράσεις του αλκοόλ στον οργανισμό μας ποικίλουν ανάλογα με την ποσότητα που καταναλώνουμε, την κατάσταση της υγείας μας, τη σωματική μας διάπλαση, την ηλικία μας και το φύλο μας.

Αν και οι επιδράσεις του αλκοόλ μπορούν να γίνουν αισθητές σε ολόκληρο τον οργανισμό, υπάρχουν κάποια όργανα που επηρεάζονται και επιβαρύνονται περισσότερο από κάποια άλλα. Ποια είναι αυτά και με ποιο τρόπο το αλκοόλ επιδρά στον οργανισμό μας, ακόμα και στην εξωτερική μας εμφάνιση;

Εγκέφαλος

Μπορεί αρχικά να μας προκαλέσει ένα αίσθημα ευφορίας, αλλά αυτό διαρκεί για λίγο και συνήθως ακολουθείται από κατάθλιψη. Το αλκοόλ «κλέβει» νερό από τον εγκέφαλο, γι’ αυτό και στις περιπτώσεις που έχουμε πιεί πολύ, όταν το σώμα ξεκινά το μεταβολισμό του αλκοόλ, μπορεί να αισθανθούμε ζαλάδα και πονοκέφαλο.

Καρδιά

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καταπονεί την καρδιά, προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης εμφραγμάτων, εγκεφαλικών και καρδιακών παθήσεων. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό (αρρυθμίες) και με τον καιρό να εξασθενήσει τους καρδιακούς μύες. Ωστόσο, η υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού.

Συκώτι

Το συκώτι είναι το όργανο που διασπά το αλκοόλ που καταναλώνουμε. Κάθε άνθρωπος μεταβολίζει το αλκοόλ με διαφορετικούς ρυθμούς, ανάλογα με την ποσότητα του ενζύμου ADH που παράγει το συκώτι του. Συνήθως, οι γυναίκες μεταβολίζουν το αλκοόλ πιο αργά και για αυτόν τον λόγο ο αριθμός των προτεινόμενων μερίδων για τις γυναίκες είναι μικρότερος. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι το συκώτι μπορεί να διασπά μόνο μία μονάδα αλκοόλ περίπου την ώρα, και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία. Το υπόλοιπο κυκλοφορεί στο αίμα, τον εγκέφαλο και τα άλλα όργανα και θα συνεχίσει να κυκλοφορεί μέχρι να διασπαστεί όλο από το συκώτι. Όταν το σώμα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το αλκοόλ που βρίσκεται στο σύστημά του, το ποσοστό αλκοολαιμίας αυξάνεται, προκαλώντας οξεία δηλητηρίαση από το αλκοόλ, που ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα τη λιποθυμία, το κώμα ή ακόμη και το θάνατο.

Αίμα και έντερα

Η υπερβολική ποσότητα αλκοόλ ερεθίζει το στομάχι και μπορεί να οδηγήσει σε ναυτίες, κράμπες, κοιλιακούς πόνους και διάρροια. Η κατανάλωση τροφής πριν ή κατά τη διάρκεια επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ από το αίμα.

Όραση

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία των ματιών, με αποτέλεσμα να κοκκινίζουν και να δείχνουν «ματωμένα». Επηρεάζει επίσης τα σήματα που στέλνουν τα μάτια στον εγκέφαλο, η όραση θολώνει και γίνεται δυσκολότερο να κρίνουμε τις αποστάσεις και τις ταχύτητες. Για το λόγο αυτό, σε πολλά τροχαία εμπλέκονται είτε οδηγοί είτε πεζοί, με υψηλά επίπεδα αλκοόλ στο αίμα τους.

Ακοή

Μετά από αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι μας είναι πιο δύσκολο να ακούσουμε τους ήχους ή να εντοπίσουμε την πηγή τους. Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αντιδράσουμε σωστά σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Αυτός εξάλλου, είναι ένας από τους λόγους που συμβαίνουν τόσα ατυχήματα με πεζούς που έχουν καταναλώσει αλκοόλ.

Ομορφιά

Η συστηματική κατανάλωση αφυδατώνει το σώμα και το δέρμα, δημιουργεί άσχημη αναπνοή ενώ οι υπερβολικές ποσότητες διαστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται κάτω από το δέρμα. Σιγά σιγά εμφανίζονται αντιαισθητικές φλέβες στη μύτη και τα μάγουλα. Το αλκοόλ εμποδίζει τον ύπνο REM, που είναι η πιο σημαντική φάση του ύπνου που μας ξεκουράζει.