Σι και Πούτιν όπως λέμε «Χοντρός – Λιγνός», μα χωρίς τα αστεία

του Simon Tisdall / The Guardian

Πρέπει να είναι σκληρό, όταν είσαι δικτάτορας, όταν οι προσταγές σου αγνοούνται, ματαιώνονται και περιφρονούνται. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι μια θλιβερή περίπτωση. Διέταξε την επανένταξη της Ουκρανίας στη φανταστική του ρωσική αυτοκρατορία. Αυτό που έπαθε ήταν μια υπαρξιακή κρίση που δεν μπορεί να ελέγξει. Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, είναι ένας άλλος κορυφαίος ηγέτης με ζητήματα δικτατορίας. Ο Σι θεωρεί ότι ασκεί τον υπέρτατο έλεγχο, τσιτάροντας Μάο, ωστόσο τα μπερδεύει επανειλημμένα.

Πούτιν και Σι: ένα δίδυμο Χοντρού – Λιγνού για τη σύγχρονη εποχή – μόνο που δεν είναι αστείο. Και οι δύο έχουν πολλά για τα οποία θα λογοδοτούσαν σε οποιαδήποτε ανοιχτή κοινωνία. Εάν οποιοσδήποτε από τους δύο υποβαλλόταν σε γνήσιο δημοκρατικό έλεγχο ή σε ελεύθερες εκλογές, θα εκδιωκόταν χωρίς δεύτερη σκέψη – και θα ακολουθούσε δίκη.

Ο Πούτιν έχει ξαναφτιάξει τη Ρωσία σύμφωνα με την εικόνα του: άνομη, προσβλητική, δύσπιστη. Από την άλλη, ο Σι θέτει σε κίνδυνο το κινεζικό «θαύμα» – δεκαετίες μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής προόδου μετά τον Ντενγκ Σιαοπίνγκ, μετά την Τιενανμέν – σε μια μεσσιανική προσπάθεια να ασκήσει ανεξέλεγκτη προσωπική δύναμη. Ο Σι χειρίστηκε απελπιστικά την πανδημία του Covid, διέταξε δρακόντειες καραντίνες και μετά τις παράτησε χωρίς εξήγηση. Αυτό δεν έχει σώσει την κατεστραμμένη οικονομία της Κίνας, τις ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας της που έχουν ήδη ταλαιπωρηθεί από την επιμονή του Σι στην κομματική επίβλεψη και κατεύθυνση.

Παρά το γεγονός ότι προσπαθεί να οικοδομήσει μια παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία της Κίνας, ο Σι έχει αποξενώσει φίλους, γείτονες και βασικούς εμπορικούς εταίρους. Μέσα σε 10 χρόνια, έχει μετατρέψει τη δημόσια και ιδιωτική ζωή στις πόλεις της Κίνας σε έναν καταπιεστικό εφιάλτη 24ωρης επιτήρησης όπου το κράτος, ένας νέος Λεβιάθαν με κινεζικά χαρακτηριστικά, λεηλατεί άτομα. Γιατί; Δήθεν για να κάνει την Κίνα ξανά μεγάλη. Στην πραγματικότητα, να κρατήσει τον εαυτό του και το κόμμα στην εξουσία. Η κυριαρχία του φόβου έχει συνέπειες. Οι εξαγωγές και οι εισαγωγές της Κίνας, οι εγχώριες λιανικές πωλήσεις, οι ιδιωτικές και ξένες επενδύσεις, η απασχόληση των νέων και το ΑΕΠ – όλα υποχωρούν. Η αγορά ακινήτων της Κίνας αποτελεί μια αποσταθεροποιητική, απύθμενη τρύπα χρέους. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων δέχεται πλήγμα.

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Βρετανία, η Γερμανία – όλες έχουν σκληρύνει πρόσφατα τα δόγματα άμυνας και ασφάλειας και την εμπορική τους στάση. Τελευταίο παράδειγμα: η νέα σειρά μέτρων του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για την απαγόρευση των ιδιωτικών επενδύσεων στην Κίνα σε νέα τεχνολογία ευαίσθητη στην ασφάλεια, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Το Πεκίνο λέει ότι είναι όλα μέρος μιας εκστρατείας κατά της Κίνας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Αλλά τέτοια μέτρα πλήττουν και τη Δύση. Κανείς δεν κερδίζει.

Πώς τελειώνει αυτό; Ο Σι εκτροχιάζει την ομαλή ανάπτυξη της Κίνας ως μεγάλης οικονομίας και παγκόσμιας δύναμης με επιρροή. Ολοι αυτοί οι ανήσυχοι δυτικοί πολιτικοί αναλυτές θα πρέπει να ηρεμήσουν. Ο Σι είναι ο χειρότερος εχθρός της Κίνας. Αφήστε τον να συνεχίσει έτσι. Ο κίνδυνος είναι, καθώς βυθίζεται σε όλο και μεγαλύτερη δυσκολία, ο Σι (όπως και ο Πούτιν) να προκαλέσει έκρηξη – για την Ταϊβάν, τη διαδοχή του Δαλάι Λάμα, έναν λόφο των Ιμαλαΐων ή κάποια άλλη συμβολική αιτία. Η Κίνα είναι «μια ωρολογιακή βόμβα», προειδοποίησε ο Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα. «Εχουν κάποια προβλήματα. Αυτό δεν είναι καλό, γιατί όταν οι κακοί άνθρωποι έχουν προβλήματα, κάνουν άσχημα πράγματα».

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»