Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν άρθρα

Δεν υπάρχει τίποτα που να έχει διαψευστεί περισσότερο από την ατάκα του Ουμπέρτο Εκο πως τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις. Εξάλλου και ο ίδιος είχε πει αυτή την ατάκα εντελώς προβοκατόρικα και με τη μεγάλη αίσθηση του χιούμορ που τον διακατείχε. Πριν την πει αλλά και μετά, τον Αύγουστο υπήρχαν, και μάλιστα πολλές και σημαντικές, ειδήσεις. Μπορεί ο Εκο να ήθελε να τονίσει πως τον Αύγουστο ακόμα και να υπάρχουν ειδήσεις, αυτές δεν γίνονται γνωστές; Μα κι αυτό δεν είναι αλήθεια. Οι ειδήσεις του Αυγούστου γίνονται το ίδιο γνωστές όπως κι αυτές των άλλων μηνών. Ισως αυτό που συμβαίνει τον Αύγουστο να είναι τα άρθρα γνώμης να διαβάζονται ακόμη λιγότερο απ’ ότι τον υπόλοιπο χρόνο. Και τι με αυτό; θα ρωτήσετε.

Ο θανών από το 2018 πρώην αμερικανός Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής και πρώην υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον ΜακΚέιν, με αφορμή τις επιθέσεις του Τραμπ στα ΜΜΕ, είχε υποστηρίξει ότι οι δικτατορίες αρχίζουν με επιθέσεις εναντίον του Τύπου. Πριν από 85 χρόνια, το 1932, ο νομπελίστας συγγραφέας Σίνκλερ Λιούις έβαζε σε ένα εκπληκτικό έργο του («Δεν γίνονται αυτά εδώ», μτφρ. Νίκος Μάντης, εκδ. Καστανιώτη) να κερδίζει τις εκλογές του 1936 ένας ναζιστής υποψήφιος, ο οποίος πριν επιβάλει απόλυτο ολοκληρωτισμό στις ΗΠΑ επιδίωξε προηγουμένως, με μεθοδικό τρόπο, να φιμώσει τον Τύπο.

Σήμερα όμως εχθρός του έντυπου λόγου δεν είναι μόνο οι λαϊκιστές και οι αυταρχικοί ηγέτες. Εχθρός του είναι και η τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτοί είναι οι «υπαρξιακοί» αντίπαλοι του σοβαρού και ελεγχόμενου για την ποιότητά του Τύπου. Από το τρίπτυχο του BBC «εκπαίδευση, ενημέρωση, διασκέδαση» έχει εξαφανιστεί εντελώς η εκπαίδευση και τα άλλα δύο έχουν συγχωνευτεί σε ενημερωδιασκέδαση. Κυριαρχούν το «κακό» και ο εντυπωσιασμός. Αρχικά στο τηλεοπτικό Δελτίο Ειδήσεων είχαμε λίγα λεπτά πολιτικών ειδήσεων με την έναρξή του. Τώρα κι αυτά πάνε στο μέσο και προς το τέλος.

Τα δελτία αναμένουν ως μάννα εξ ουρανού την κακή είδηση και μετά αρχίζει το μαρτύριο του τηλεθεατή. Οι παρουσιαστές γίνονται ντετέκτιβ, εισαγγελείς, δικαστές. Μόνο δημοσιογράφοι δεν είναι. Στην εποχή της ενημερωδιασκέδασης ο τηλεοπτικός χρόνος υπάρχει μόνο για ό,τι χειρότερο μπορεί να φανταστεί ο νους του ανθρώπου. Φόνοι, βιασμοί, ξυλοδαρμοί, γυναικοκτονίες «καταδικάζονται» με τη συνοδεία εικόνων που αναπαράγουν όλα όσα δήθεν καταδικάζουν και με μια κατάλληλη υποβλητική μουσική επένδυση που «εθίζει» στις καταδικάσιμες πράξεις. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και το μίσος και τη like-light «ανάγνωση» που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιβάλλουν, καταλαβαίνουμε γιατί τα άρθρα γνώμης δεν συγκινούν. Οχι μόνο τον Αύγουστο. Και όμως, ο Τύπος έστω και έτσι πετσοκομμένος εξακολουθεί να είναι το όργανο του σύγχρονου Διαφωτισμού. Απαραίτητος για να αντιμετωπιστούν όλοι οι ακροδεξιοί και ρατσιστές συνωμοσιολόγοι και για να υπάρχει μια αχτίδα φωτός στο ζοφερό πεδίο που ζούμε.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»