Ουκρανία: Θέλει και ο πόλεμος τη γιόγκα και το μανικιούρ του…

Σε ένα μικρό χωριουδάκι της Μολδαβίας, στο Χουρμπόβατς, κύριο μέλημα της Anastasia Bacico από την αρχή του πολέμου, ήταν να παρέχει στους πρόσφυγες από την Ουκρανία διαμονή, τρόφιμα και προϊόντα προσωπικής υγιεινής.

Όσο όμως περνούσε ο καιρός, συνειδητοποίησε ότι οι γυναίκες που φρόντιζε χρειάζονταν κάτι περισσότερο από αυτό.

Η 28χρονη, έχοντας σπουδάσει διερμηνέας ξένων γλωσσών, άνοιξε ένα κέντρο αισθητικής που θα προσέφερε δωρεάν σε πρόσφυγες και ντόπιες, ψυχολογική υποστήριξη και….υπηρεσίες.

«Οι περισσότεροι άνδρες έχουν παραμείνει στη χώρα τους και οι γυναίκες εμπλέκονται σε έναν συνεχή αγώνα εδώ – πρέπει να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να αποκτήσουν τρόφιμα, προϊόντα υγιεινής, ρούχα και διάφορες άλλες υπηρεσίες που χρειάζονται αυτοί και τα παιδιά τους», είπε.

Η Bacico αποφάσισε να δράσει και έτσι δημιούργησε μια δομή όπου οι Ουκρανές πρόσφυγες και οι ντόπιες γυναίκες μπορούν να έρθουν για να λάβουν δωρεάν ψυχολογική συμβουλευτική και υπηρεσίες ομορφιάς. Το κούρεμα ή το μανικιούρ τους βοηθά να αισθάνονται καλύτερα και, στην πορεία, λαμβάνουν και ψυχοσυναισθηματική συμβουλευτική.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι το εν λόγω ινστιτούτο αισθητικής διοικείται μέσω του έργου «Φεμινιστική και τοπική ανθρωπιστική δράση», που υποστηρίζεται από το Gender Centru—μια οργάνωση εταίρο του UN Women που λαμβάνει χρηματοδότηση από το Ταμείο Ειρήνης και Ανθρωπιστικής Βοήθειας των Γυναικών (WPHF).

H Anastasia Bacico, ιδιοκτήτρια του κέντρου αισθητικής που βοηθάει πρόσφυγες

Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, το έργο της Bacico προσφέρει μια ευκαιρία στις εκτοπισμένες γυναίκες να συμμετάσχουν στην αντιμετώπιση των προσφύγων. Οι δραστηριότητες σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να συμμετέχουν άτομα από τοπική ομάδα προσφύγων, ενώ αρκετοί πρόσφυγες προσφέρθηκαν εθελοντικά να δουλέψουν στο κέντρο αισθητικής.

Η Ana Vrabie, η οποία γεννήθηκε στη Μολδαβία αλλά μετακόμισε στην Οδησσό πριν από αρκετούς μήνες, είναι μια από τις πρόσφυγες που προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες της ως κομμώτρια.

«Η συμμετοχή σε αυτό το έργο για μένα ήταν σαν μια ανάσα φρέσκου αέρα, καθώς κάνω πράγματα που μου αρέσουν και χαίρομαι που είμαι χρήσιμη στους ανθρώπους και τουλάχιστον να τους φέρνω ένα χαμόγελο στα πρόσωπά τους», είπε ο Βράμπι.

Αλλάζει η αφήγηση για τις γυναίκες

Όπως αναφέρει η UN Women, το ινστιτούτο αισθητικής προσφέρει μια ανάπαυλα τόσο στους πρόσφυγες όσο και στους ντόπιους της Μολδαβίας. Είναι ένα μέρος που μπορούν να πάνε οι γυναίκες για να ξεχάσουν τα προβλήματά τους, έστω και για μια στιγμή. Είναι επίσης ένας χώρος συνάντησης και συζήτησης γυναικών και προσφύγων της περιοχής.

«Στην πορεία, είχαμε συναντήσεις με τον ψυχολόγο, επίσης διαδραστικές συναντήσεις όπου οι γυναίκες μπορούσαν να ανταλλάξουν μερικές κουβέντες, να γνωριστούν με άλλες γυναίκες και να περάσουν καλά μαζί», είπε ο Bacico. Τόνισε, εξάλλου, ότι αυτού του είδους οι συγκεντρώσεις βοηθούν τις γυναίκες να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να ξεπεράσουν τη συναισθηματική εξάντληση.

Η Bacico έχει κίνητρο να συνεχίσει την ενεργό συμμετοχή της στην παροχή βοήθειας προς τους πρόσφυγες και την τοπική κοινωνία, καθώς βλέπει τα αποτελέσματα και τα χαμογελαστά πρόσωπα των γυναικών και των παιδιών στα οποία έχει προσφέρει υποστήριξη, σύμφωνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ που τη χρηματοδοτούν.

Η εκπρόσωπος των ΟΗΕ για τις γυναίκες στη Μολδαβία, Dominika Stojanoska, σχολίασε: «Καθώς ο πόλεμος είναι σε εξέλιξη, οι πρόσφυγες βλέπουν ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη από ό,τι ήλπιζαν αρχικά. Έτσι, αυτό το έργο μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε τη διαμονή τους λιγότερο δύσκολη».

Τον Ιανουάριο του 2023, η επικεφαλής της Γραμματείας του WPHF Ghita El Khyari είχε υποστηρίξει ότι αλλάζει η αφήγηση γύρω από τις γυναίκες και τις γυναικείες οργανώσεις, οι οποίες στο παρελθόν δεν θεωρούνταν νόμιμοι φορείς ανθρωπιστικής βοήθειας. «Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα των εκτοπισθέντων από τον πόλεμο και ότι επιδεινώνει τις προϋπάρχουσες ανισότητες και ευπάθειες. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που βλέπουμε πώς οι κοινότητες υποδοχής είναι σε θέση και επιθυμούν να υποστηρίξουν εκτοπισμένες γυναίκες και κορίτσια από την Ουκρανία» είπε.

Γιόγκα και babysitting

Την ίδια στιγμή, βορειότερα, στην ουκρανική πόλη Ιβάνο-Φρανκίβσκ, αλλά και στη Ζαπορίζια, γυναίκες έχουν βρει καταφύγιο σε ειδικούς χώρους που έχει δημιουργήσει ο ΟΗΕ (πρωτοβουλία Safe Spaces for Women and Girls Pilot Initiative).

Κάθε χώρος παρέχει κρίσιμους πόρους και υπηρεσίες στις οποίες οι εκτοπισμένες γυναίκες είχαν πρόβλημα πρόσβασης. Διανέμουν κιτ υγιεινής, εκπαιδευτικούς πόρους και προσφέρουν πολυδιάστατες μορφές υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής συμβουλευτικής τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά, πρόσβαση σε νομικές συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με απασχόληση και στέγαση καθώς και υπηρεσίες επιζώντων.

Ουκρανές κάνουν γιόγκα σε έναν από τους χώρους

Προσφέρουν επίσης φροντίδα για τα παιδιά, με έναν ειδικό χώρο φιλικό προς τα παιδιά σε κάθε τοποθεσία. Αυτό ήταν κρίσιμο για την Ολένα, η οποία εκτοπίστηκε στη Ζαπορίζια με τον γιο της Ντανίλο: «Μπορώ να αφήσω τον γιο μου εδώ και να μην ανησυχώ για αυτόν γιατί ξέρω ότι τον φροντίζουν καλά», λέει η Ολένα. «Έτσι μπορώ να επικεντρωθώ στην πρόσβαση στην υποστήριξη».

Την ώρα που τα παιδιά αυτών των γυναικών παίζουν, οι μαμάδες έχουν πολλές ευκαιρίες να ασχοληθούν με τον εαυτό τους. Μπορούν να λάβουν μέρος σε μαθήματα γιόγκα ή διαλογισμού, να συμμετάσχουν σε συνεδρίες μάθησης για την πρόληψη των διακρίσεων και την αντιμετώπιση διαφορετικών μορφών βίας κατά των γυναικών και να παρακολουθήσουν εργαστήρια που τις βοηθούν να αναπτύξουν απασχόληση και άλλες δεξιότητες.

«Προσπαθώ να μην παραλείψω κανένα εργαστήριο ή εκδήλωση», λέει η Ολένα. «Όλα αυτά είναι τόσο χρήσιμα για μια Ουκρανή στις μέρες μας—κατανόηση της συμπεριφοράς των παιδιών, τα βασικά της οικονομικές γνώσεις και της εκπαίδευσης για τους κινδύνους ναρκών».

Μάλλον για τις νάρκες πρέπει να ανησυχούν περισσότερο όσες και όσοι είναι στο μέτωπο.