Θεματική συγγένεια με τους Βαβυλωνίους του Αριστοφάνη εμφανίζουν οι Πόλεις του Εύπολη. Η θαλασσοκρατορία της Αθήνας και –ως συνακόλουθο– η σχέση της κυρίαρχης δύναμης με τις συμμαχικές πόλεις που ήταν υποτελείς σε αυτήν αποτελούν τον πυρήνα και των δύο αυτών έργων. Στην κωμωδία του Εύπολη κάθε μέλος του χορού, δηλαδή κάθε πόλη, είχε ένα διακριτικό γνώρισμα.

Όσον αφορά τη σχέση του με τη σοφιστική, ο Εύπολης επέκρινε περισσότερο τη συμπεριφορά ορισμένων κύκλων που τάσσονταν υπό τη σημαία της και λιγότερο την πνευματική και κοινωνική κίνηση καθ’ εαυτήν. Στους Κόλακες, που παρουσιάστηκαν το 421 π.Χ., περιγράφει τα παράσιτα που στριμώχνονταν στο τραπέζι της οικίας του εύπορου αθηναίου Καλλία, την οποία γνωρίζουμε και από δύο έργα της συμποσιακής γραμματείας, τον Πρωταγόρα του Πλάτωνος και το Συμπόσιο του Ξενοφώντος.

Την επόμενη χρονιά, θέλοντας να αναδείξει τη σεξουαλική και ηθική αποχαλίνωση των προαναφερθέντων κύκλων, ο Εύπολης κατέστησε πρωταγωνιστή της φερώνυμης κωμωδίας του τον Αυτόλυκο, τον αγαπημένο του Καλλία και νικητή στο παγκράτιο των Παναθηναίων που είχαν διεξαχθεί το 422 π.Χ. Στους Βάπτες πάλι ο Εύπολης ονειδίζει όσους ανθρώπους είχαν παραδοθεί στη λατρεία της θεάς Κότυος ή Κοτυττούς, τους θιασώτες της που γελοιοποιούνταν, καθώς ήταν υποχρεωμένοι να βαπτιστούν (το ρήμα βάπτω, εξ ου και οι Βάπτες ή Βάπται, σημαίνει βυθίζω στο νερό, καταβυθίζω), προκειμένου να γίνουν μέλη του θρησκευτικού συλλόγου της θρακικής αυτής θεότητας. Ο πραγματικός στόχος της ειρωνείας του Εύπολη ήταν βέβαια ο έκλυτος ιδιωτικός βίος του εκκεντρικού –όπως και οι λάτρεις της εν λόγω θεάς– Αλκιβιάδη.

Το τελευταίο έργο του Εύπολη, οι Δήμοι, γράφτηκε το 412 π.Χ., μετά την καταστροφή που είχαν υποστεί οι Αθηναίοι στη Σικελία (Σικελική Εκστρατεία, 415-413 π.Χ.). Η πάλαι ποτέ κραταιά Αθήνα, η θαλασσοκράτειρα, είχε εισέλθει σε φάση παρακμής και κατάρρευσης, και οι πάντες ανησυχούσαν βαθύτατα για όσα θα ακολουθούσαν. Παρά ταύτα, οι ένδοξες ημέρες του παρελθόντος, με τις νίκες στους Περσικούς Πολέμους και την κυριαρχία της πόλης στη θάλασσα, δεν είχαν ασφαλώς λησμονηθεί, ούτε και οι ηγετικές προσωπικότητες που είχαν πετύχει τα κατορθώματα αυτά.

Έτσι, ο Εύπολης παρουσιάζει στη σκηνή τη συζήτηση που λαμβάνει χώρα στον Άδη μεταξύ των μεγάλων αυτών ανδρών, οι οποίοι επίσης αγωνιούν για το μέλλον της πατρίδας τους. Μια επιτροπή αποτελούμενη από τον Σόλωνα, τον Μιλτιάδη, τον Αριστείδη και τον Περικλή, με επικεφαλής το γενναίο πολεμιστή Μυρωνίδη, ετοιμάζεται να ανέβει στον κόσμο των ζωντανών. Εκεί, στην αγορά της Αθήνας, υποδέχονται τους απεσταλμένους του Κάτω Κόσμου οι σύγχρονοι Δήμοι (ως προσωποποιημένες κοινότητες), αλλά και οι εκπρόσωποι της νέας εποχής, που κρίνονται και αξιολογούνται από τους ηγέτες της παλιάς εποχής.

Η Αρχαία Κωμωδία πέραν του Αριστοφάνη (Μέρος Α’)

Η Αρχαία Κωμωδία πέραν του Αριστοφάνη (Μέρος Β’)

Η Αρχαία Κωμωδία πέραν του Αριστοφάνη (Μέρος Γ’)

Η Αρχαία Κωμωδία πέραν του Αριστοφάνη (Μέρος Δ’)

Η Αρχαία Κωμωδία πέραν του Αριστοφάνη (Μέρος Ε’)

Headlines