Ηλεκτροκίνηση: Ο πόλεμος για τις μπαταρίες – «Λίγοι νικητές, πολλοί χαμένοι και πολύ αίμα στο πάτωμα»

Ανακατατάξεις στον επιχειρηματικό χάρτη φέρνει η εποχή των μπαταριών, όπως ακριβώς έφερε η εποχή του πετρελαίου.

Στο νέο τοπίο, όπως σημειώνουν οι Financial Times, στη χορεία των νικητών θα περιλαμβάνονται ορισμένες εντελώς νέες επιχειρήσεις, αλλά και γνωστές μεγάλες εταιρείες που προσαρμόζονται για να κυριαρχήσουν στους νέους τομείς.

Ο πρώτος νικητής

Αυτοκινητοβιομηχανίες, εταιρείες εξόρυξης και κατασκευαστές μπαταριών επιχειρούν να πάρουν θέση στον κόσμο των μπαταριών επόμενης γενιάς, συνάπτοντας συμμαχίες και θέτοντας φιλόδοξους τεχνολογικούς στόχους.

Υπάρχει όμως ένας βιομηχανικός τομέας που έχει αποκτήσει προβάδισμα στον ανηλεή ανταγωνισμό. Πρόκειται για την εξορυκτική βιομηχανία, η οποία αποτελεί τη βάση ολόκληρης της αλυσίδας παραγωγής των μπαταριών και των άλλων προϊόντων που απαιτεί η μετάβαση από την εποχή των ορυκτών καυσίμων.

Όπως σημειώνουν οι Financial Times, όποια τεχνολογία και αν επικρατήσει το μόνο βέβαιο είναι ότι οι μπαταρίες που θα τροφοδοτούν τα αυριανά ηλεκτρικά οχήματα απαιτούν την εξόρυξη και επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων πρώτων υλών.

Οι κινητήρες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων περιέχουν σπάνια μέταλλα που δεν χρησιμοποιούνται στους κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ για το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης δεκαετίας προβλέπονται ελλείψεις λιθίου, νικελίου και κοβαλτίου που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες τους.

Έτσι, εταιρείες όπως η αυστραλιανή εταιρεία εξόρυξης BHP και εταιρείες εμπορίας μετάλλων, όπως η ελβετική Glencore, πρόκειται να αναδειχθούν στους μεγάλους ωφελημένους από τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση.

Η εποχή του λιθίου

Το λίθιο, που προς το παρόν αποτελεί το βασικό υλικό για πολλούς τύπους μπαταριών, έχει δώσει μεγάλη ώθηση σε εταιρείες όπως η αμερικανική Albemarle και η  χιλιανή SQM. Αν όμως στο μέλλον επικρατήσει κάποιος νέος τύπος μπαταρίας (για παράδειγμα, οι μπαταρίες ιόντων νατρίου), είναι πολύ πιθανόν η θέση των εν λόγω εταιρειών να υποχωρήσει.

Για να μετατραπούν σε μπαταρίες, οι πρώτες ύλες χρειάζεται να περάσουν από διάφορα στάδια επεξεργασίας. Πρόκειται για μια βιομηχανία στην οποίαν προς το παρόν κυριαρχεί η Κίνα. Όσο όμως αυξάνονται οι γεωπολιτικές ανησυχίες λόγω του ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ, δυτικοί όμιλοι όπως η Albemarle, η αυστραλιανή Pilbara Minerals και η Syrah Resources (επίσης με έδρα την Αυστραλία) αγωνίζονται να αναπτύξουν γραμμές παραγωγής σε άλλες περιοχές του πλανήτη.

Προς το παρόν, ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών που εμπλέκονται στην παραγωγή μπαταριών αποτελεί μια κατ’ εξοχήν ασιατική μάχη, στην οποίαν ηγέτης αναδεικνύεται η κινεζική CATL. Σύμφωνα με τους FT, η κορεατική LG Energy Solution και ο κινεζικός όμιλος BYD προσπαθούν να καλύψουν το χαμένο έδαφος, με τις ιαπωνικές Panasonic, SK On και Samsung SDI (με έδρα την Κορέα) να βρίσκονται επίσης στο παιχνίδι.

Σύμφωνα με το βρετανικό έντυπο, οι κινεζικοί όμιλοι έχουν επωφεληθεί από την άνθηση της εγχώριας αγοράς EV, καθώς οι πωλήσεις μονάδων plug-in υβριδικών και οχημάτων με μπαταρία εκτοξεύτηκαν από 1,2 εκατ. το 2019 σε 6,9 εκατ. πέρυσι. Παρόλο που ο ρυθμός ανάπτυξης έχει μετριάσει, σχεδόν 4 εκατ. EV πωλήθηκαν στη χώρα το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους – σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των πωλήσεων οχημάτων. Στην Ευρώπη οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων το 2022 ανήλθαν σε 2,6 εκατ., ενώ στις ΗΠΑ σε λιγότερο από 1 εκατ.

Οι ανταγωνιστές της Κίνας

Παρόλα αυτά, οι κινεζικές εταιρείες αυτοκινήτων και μπαταριών αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον στις ΗΠΑ μετά την εισαγωγή του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού. Ένας νόμος που προσφέρει δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις για εταιρείες που παράγουν μπαταρίες χωρίς κινεζικά εξαρτήματα.

Η LGES ποντάρει στην ταχεία ανάπτυξη της αμερικανικής αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων για να καλύψει το χάσμα με την CATL, της οποίας το 37% του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς είναι περίπου τριπλάσιο από το μέγεθος του πλησιέστερου ανταγωνιστή της.

Η ιαπωνική Panasonic, η οποία προμηθεύει την Tesla και συνεργάζεται με την Toyota, βρίσκεται σε συνομιλίες με τη Mazda και τη Subaru, καθώς ετοιμάζεται να τετραπλασιάσει τη χωρητικότητα των μπαταριών της στις ΗΠΑ. Η εταιρεία έχει θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη μιας μπαταρίας ιόντων λιθίου με πολύ μεγαλύτερη ενεργειακή χωρητικότητα από τις τρέχουσες, αλλά επιδιώκει επίσης να μειώσει τους κινδύνους της αλυσίδας εφοδιασμού για να παραμείνει ανταγωνιστική.

Το δίλημμα για την αυτοκινητοβιομηχανία

Η ισχύς των εταιρειών εξόρυξης πρώτων υλών και κατασκευής μπαταριών έχει οδηγήσει σε αναδιάταξη των ισορροπιών στο εσωτερικό των αυτοκινητοβιομηχανιών. Έτσι, η LG Energy Solution κατέχει πλέον το 51% μιας κοινοπραξίας με τη Honda για την παραγωγή μπαταριών στο Οχάιο, σε μια συμβολική αντιστροφή της ιεραρχίας μεταξύ μιας αυτοκινητοβιομηχανίας και του προμηθευτή της.

Αλλά, σύμφωνα με τους FT, οι κατασκευαστές μπαταριών ανησυχούν ότι μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οι κοινοπραξίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη μεταφορά της τεχνογνωσίας κατασκευής μπαταριών στις αυτοκινητοβιομηχανίες που προμηθεύουν, μετατοπίζοντας και πάλι την ισορροπία δυνάμεων.

Πράγματι, ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν αποφασίσει να επενδύσουν στα δικά τους συστήματα μπαταριών. Η ιδιόκτητη τεχνολογία έχει το πλεονέκτημα ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες μπορούν να ελέγχουν την εξέλιξή τους και να διασφαλίσουν ότι δεν θα μείνουν χωρίς μπαταρίες.

Έτσι, η General Motors αναπτύσσει ένα σύστημα που θα στηρίξει όλα τα νέα μοντέλα EV, ενώ παράλληλα κατασκευάζει εργοστάσια και επενδύει ακόμη και απευθείας σε ομίλους εξόρυξης. Η γερμανική Volkswagen δημιούργησε την «Power Co», μια μονάδα που θα προμηθεύει μέρος των αναγκών της σε μπαταρίες.

Από την άλλη, βέβαια, η Nissan πούλησε την επιχείρηση μπαταριών AESC στην κινεζική Envision το 2018, στοιχηματίζοντας ότι οι μπαταρίες θα καταστούν τελικά μαζικά εμπορεύσιμο είδος. Πρόκειται για μια κίνηση που έχει λογική καθώς, σύμφωνα με τους FT, η ιδιοκτησία τεχνολογίας ενέχει τον κίνδυνο οι αυτοκινητοβιομηχανίες να εγκλωβιστούν σε ένα πρότυπο το οποίο στη συνέχεια θα ξεπεραστεί, ενώ παράλληλα αποσπούν πολύτιμους πόρους από άλλους τομείς της επιχείρησής τους.

Άλλωστε κατ’ ιδίαν, ορισμένα ανώτερα στελέχη λένε ότι αρχίζουν να πιστεύουν ότι η επένδυση σε μπαταρίες είναι λάθος. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι ο σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ των κατασκευαστών μπαταριών αρχίζει να συμπιέζει τα περιθώρια κέρδους.

Σε κάθε περίπτωση, το μόνο βέβαιο είναι ότι η αυγή της εποχής των μπαταριών επιφυλάσσει πολλές, συχνά βίαιες ανακατατάξεις. Όταν ολοκληρωθεί η μετάβαση στην νέα εποχή, θα έχουν απομείνει «λίγοι νικητές, πολλοί χαμένοι και πολύ αίμα στο πάτωμα», όπως το θέτει ο Steve LeVine, συγγραφέας του βιβλίου The Powerhouse που αφορά την εφεύρεση της μπαταρίας ιόντων λιθίου.

Πηγή: ΟΤ