Chandrayaan-3: Γιατί έχει σημασία η κατάκτηση του νότιου πόλου της Σελήνης από την Ινδία

Όσοι βρίσκονταν στο κέντρο ελέγχου, ένιωθαν για σχεδόν 20 λεπτά ένα έντονο καρδιοχτύπι. Όλα κρίνονταν στην λεπτομέρεια και ένα παραμικρό λάθος στον ελιγμό θα τίναζε όλη την αποστολή στον αέρα, διασύροντας το έθνος για άλλη μια φορά. Ωστόσο, οι προσευχές πίσω στην πατρίδα έπιασαν:

«Η Ινδία είναι στο φεγγάρι», είπε η Sreedhara Panicker Somanath, πρόεδρος του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Έρευνας, καθώς η άκατος Vikram του διαστημικού σκάφους Chandrayaan-3 προσεδαφίστηκε λίγο μετά τις 18.00 της Τετάρτης –τοπική ώρα- στη Σελήνη.

Η Ινδία έγινε η τέταρτη χώρα του πλανήτη που «έπιασε» τη σελήνη και η πρώτη χώρα που προσγείωσε επιτυχώς ένα διαστημόπλοιο κοντά στον νότιο πόλο της Σελήνης, ένα σχεδόν άγνωστο και πολλά υποσχόμενο σημείο του πλανήτη, στον οποίο πάτησε πρώτος ο Νηλ Άρμστρονγκ το 1962.

Η επιτυχής προσγείωση σηματοδοτεί την ανάδειξη της Ινδίας ως ανταγωνιστικής διαστημικής δύναμης, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να τονώσει τις επενδύσεις σε ιδιωτικές διαστημικές εκτοξεύσεις και συναφείς επιχειρήσεις που βασίζονται σε δορυφόρους.

«Αυτή είναι μια κραυγή νίκης μιας νέας Ινδίας», είπε ο πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος εθεάθη να κυματίζει την ινδική σημαία καθώς παρακολουθούσε τη προσγείωση από τη Νότια Αφρική, όπου παρευρίσκεται στη σύνοδο κορυφής των BRICS. «Είμαστε μάρτυρες της ιστορίας».

Τις τελευταίες ημέρες, ένα κύμα ενθουσιασμού έχει κυριεύσει τους Ινδούς, καθώς πλησίαζε η προγραμματισμένη προσελήνωση. Ναοί και τζαμιά έκαναν ειδικές προσευχές για ασφαλή προσγείωση. Στις όχθες του ποταμού Γάγγη στο Βαρανάσι, Ινδουιστές μοναχοί έδωσαν ευλογίες στην αποστολή και φύσηξαν κοχύλια βογχών.

Η δεύτερη απόπειρα προσελήνωσης: Ο επιμένων νικά

Πρόκειται για ένα εγχείρημα που αντιμετώπισε δυσκολίες με αποκορύφωμα λίγο πριν την προσγείωση. Στα τελευταία λεπτά, η άκατος εκτέλεσε έναν περίπλοκο ελιγμό, επιβραδύνοντας από τα 3.730 μίλια την ώρα σχεδόν στο μηδέν και γυρίζοντας από οριζόντια σε κάθετη θέση. Η σωστή κλίση και ώθηση αυτή τη στιγμή ήταν ζωτικής σημασίας. Εάν ασκηθεί υπερβολική δύναμη, το προσγειωμένο σκάφος θα είχε ανατραπεί. Πολύ μικρή δύναμη και μπορεί να είχε χτυπήσει τη σεληνιακή επιφάνεια σε λάθος μέρος.

Ήταν ακριβώς αυτός ο τελικός ελιγμός που πήγε στραβά στα τελευταία λεπτά της τελευταίας αποστολής της Ινδίας στο Φεγγάρι το 2019, όταν το σκάφος προσεδάφισης απέτυχε να αλλάξει θέση και εκτινάχθηκε προς την επιφάνεια κατά την τελική φάση.

Το Chandrayaan-3 απογειώθηκε από ένα σημείο εκτόξευσης στη Σριχαρικότα στη νότια Ινδία στις 14 Ιουλίου. Οι επιστήμονες που ηγούνται της αποστολής Chandrayaan-3 της Ινδίας πήραν τα «διδάγματα από την τελευταία αποτυχημένη προσπάθεια», σύμφωνα με τον Anil Kumar Bhatt, γενικό διευθυντή της Indian Space Association. «Έχουν βάλει όλους τους ασφαλείς μηχανισμούς έναντι αστοχίας και παρόλο που είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, είμαι βέβαιος ότι οι επιστήμονές μας θα το κάνουν αυτή τη φορά», είπε ο Bhatt στο Al Jazeera.

Γιατί έχει τόση σημασία

Τώρα που οι Ινδοί κατάφεραν την προσελήνωση, το Vikram θα ανοίξει τις θύρες του και θα απελευθερώσει ένα ρόβερ -το Pragyaan- το οποίο θα αρχίσει να εξερευνά ττην επιφάνεια του φεγγαριού για δύο εβδομάδες. Έχει σχεδιαστεί για τη λήψη φωτογραφιών, τη διεξαγωγή πειραμάτων σχετικά με τη γεωλογία και την προέλευση της γης και τη διερεύνηση της παρουσίας πάγου νερού.

Εάν βρεθεί σε σημαντικές ποσότητες, ο πάγος νερού θα μπορούσε να επιτρέψει σε μελλοντικές αποστολές του πληρώματος να δημιουργήσουν βάση εκεί, καθώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή οξυγόνου και καυσίμου. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο νότιος πόλος, ο οποίος δεν φαίνεται από τη γη είναι γεμάτος κρατήρες και χαρακώματα, μπορεί να είναι η πιο πολλά υποσχόμενη τοποθεσία για μια μελλοντική βάση.

Σύμφωνα με τον λέκτορας Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Nottingham Trent, Ian Whittaker, η προσγείωση Chandrayaan-3 γύρω από τον νότιο πόλο θα βοηθήσει τις χώρες στις προσπάθειές τους να οικοδομήσουν μια μελλοντική σεληνιακή βάση. «Η Ινδία είναι μόνο το τέταρτο κρατος που διαχειρίζεται πραγματικά μια επιτυχημένη ήπια προσγείωση στο φεγγάρι, είναι απίστευτο», δήλωσε στο Al Jazeera ο Βρετανός ακαδημαϊκός.

«Η προσγείωση στο νότιο πόλο, ή κοντά σε αυτόν, είναι πολύ σημαντική γιατί είναι το είδος της περιοχής που θα αναζητούσαμε για μια σεληνιακή βάση. «Υπάρχει νερό εκεί, που ήταν ένα από τα ευρήματα του Chandrayaan-1. Αυτό το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλά πράγματα. Θα μπορούσαμε επίσης να αναζητήσουμε οικοδομικά υλικά».

Η Carla Filotico, συνεργάτης και διευθύνων σύμβουλος στη συμβουλευτική εταιρεία SpaceTec Partners λέει ότι η προσγείωση στον νότιο πόλο θα επιτρέψει στην Ινδία να εξερευνήσει εάν υπήρχε παγωμένο νερό στο φεγγάρι. «Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τα σωρευτικά δεδομένα και την επιστήμη σχετικά με τη γεωλογία του φεγγαριού», είπε, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Ο πάγος της περιοχής θα μπορούσε να παρέχει καύσιμα, οξυγόνο και πόσιμο νερό για μελλοντικές αποστολές.

Επίδειξη δύναμης και ανταγωνισμός στο κλαμπ των ισχυρών

Η επιτυχής αυτή ιστορική αποστολή καταδεικνύει ότι η Ινδία, μια πυρηνική δύναμη, η οποία αναδείχθηκε ως η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο πέρυσι, είναι πρόθυμη να μπει για τα καλά στα χωράφια της υψηλής τεχνολογίας και του διαστήματος, βάζοντας στο στόχαστρο τους θυσαυρούς που μπορεί να κρύβει το φεγγάρι, με τον σημαντικότερο το νερό.

Όπως αναφέρει ο Guardian μια επιτυχημένη αποστολή στο φεγγάρι συνδυάζεται με την εικόνα του Μόντι μιας ανερχόμενης Ινδίας που διεκδικεί τη θέση της μεταξύ της παγκόσμιας ελίτ και θα βοηθούσε στην ενίσχυση της δημοτικότητάς του ενόψει των κρίσιμων εκλογών του επόμενου έτους.

Η προσδοκία για μια επιτυχημένη προσγείωση αυξήθηκε μετά την αποτυχημένη προσπάθεια της Ρωσίας και καθώς ο περιφερειακός αντίπαλος της Ινδίας, η Κίνα, φθάνει σε νέα ορόσημα στο διάστημα. Τον Μάιο, η Κίνα εκτόξευσε ένα πλήρωμα τριών ατόμων για τον διαστημικό σταθμό που βρίσκεται σε τροχιά και ελπίζει να βάλει αστροναύτες στο φεγγάρι πριν από το τέλος της δεκαετίας.

Σημειώνεται ότι η επιτυχής προσγείωση της Ινδίας έρχεται λίγες μόλις ημέρες αφότου η Ρωσία δήλωσε ότι η πρώτη της αποστολή στο φεγγάρι εδώ και 47 χρόνια, η οποία είχε επίσης στόχο τον νότιο πόλο, απέτυχε αφού το διαστημόπλοιό της Luna-25 βγήκε εκτός ελέγχου και συνετρίβη. Ο επικεφαλής της Ρωσικής ομοσπονδιακής υπηρεσίας διαστήματος, Roscosmos, απέδωσε την αποτυχία στην έλλειψη τεχνογνωσίας λόγω της μακράς διακοπής στη σεληνιακή έρευνα που ακολούθησε την τελευταία σοβιετική αποστολή στη Σελήνη το 1976.

Σύμφωνα με την ισπανική «El Pais», η κόντρα Ρωσίας και Ινδίας θυμίζει λίγο την ιστορία του Δαβίδ με τον Γολιάθ, καθώς οι Ινδοί μπορεί να κοιτάζουν στα μάτια τους Ρώσους, όμως είναι πολύ πιο πίσω από αυτούς. Για του λόγου το αληθές, το «Luna-25» έχει τη δυνατότητα να παραμείνει προσκολλημένο στον νότιο πόλο επί πάνω από έναν χρόνο, διεξάγοντας έρευνες για πάγο (και άλλα στοιχεία) και μεταδίδοντας διαρκώς δεδομένα.

Δεν είναι και το Απόλλο, αλλά…

Οι Ινδοί έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν. Είναι γεγονός ότι από τη στιγμή που απογειώθηκε το σκάφος, χρειάστηκε πολύ περισσότερο χρόνο για να φτάσει στο φεγγάρι από εκείνους των αποστολών Apollo στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, οι οποίες έφτασαν σε λίγες ημέρες. Η Ινδία χρησιμοποιεί πυραύλους πολύ λιγότερο ισχυρούς από ό,τι οι ΗΠΑ τότε. Αντίθετα, ο ανιχνευτής περιστράφηκε στη Γη αρκετές φορές για να κερδίσει ταχύτητα πριν ξεκινήσει τη σεληνιακή του τροχιά ενός μήνα.

Η Ινδία έχει ένα αεροδιαστημικό πρόγραμμα συγκριτικά χαμηλού προϋπολογισμού, το οποίο όμως έχει αυξηθεί σημαντικά σε μέγεθος και ορμή από τότε που έστειλε για πρώτη φορά ένα ανιχνευτή σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι το 2008. Η πιο πρόσφατη αποστολή είχε κόστος 74,6 εκατομμυρίων δολαρίων – πολύ χαμηλότερο από αυτό άλλων χωρών, και μια απόδειξη της λιτής διαστημικής μηχανικής της Ινδίας.

Οι ειδικοί λένε ότι η Ινδία μπορεί να διατηρήσει το κόστος σε χαμηλά επίπεδα αντιγράφοντας και προσαρμόζοντας την υπάρχουσα διαστημική τεχνολογία και χάρη σε μια πληθώρα μηχανικών υψηλής εξειδίκευσης που κερδίζουν ένα κλάσμα των μισθών των ξένων ομολόγων τους.

Το 2014, η Ινδία έγινε το πρώτο ασιατικό έθνος που έβαλε δορυφόρο σε τροχιά γύρω από τον Άρη και σχεδιάζεται να ξεκινήσει μια τριήμερη αποστολή με πλήρωμα στην τροχιά της Γης μέχρι το επόμενο έτος. Παρ΄ όλα αυτά, ο γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, Josef Aschbacher, αποκαλεί την προσγείωση του Chandrayaan-3 «απίστευτο» γεγονός. «Τι τρόπος να επιδείξουμε νέες τεχνολογίες και να επιτύχουμε την πρώτη ήπια προσγείωση της Ινδίας σε άλλο ουράνιο σώμα», είπε. «Μπράβο. Είμαι απόλυτα εντυπωσιασμένος».

Πηγές: Aljazeera, The Guardian