Σκάνδαλο OxyContin: Το παυσίπονο που οδήγησε στην κρίση οπιοειδών στην Αμερική

Το 2019 το σκάνδαλο γύρω από το OxyContin, την Purdue Pharma και τον ρόλο των Σάκλερ στην καταστροφική επιδημία οπιοειδών στην Αμερική ήταν πρωτοσέλιδο.

Tο OxyContin προκάλεσε πάνω από 500.000 θανάτους από υπερβολική δόση σε 20 χρόνια στις ΗΠΑ, δημιουργώντας τη σοβαρότερη κρίση δημόσιας υγείας στη χώρα.

Το Netflix παρουσιάζει τη μίνι σειρά επεισοδίων «Painkiller», η οποία καταγράφει την ιστορία της οικογένειας Σάκλερ και της φαρμακευτικής εταιρείας τους, Purdue Pharma, η οποία παρήγαγε φάρμακα όπως το OxyContin αλλά και τις επιπτώσεις που είχε η επιδημία των οπιοειδών στον κόσμο, όταν τα άκρως εθιστικά φάρμακα έγιναν ευρέως διαθέσιμα και υπερσυνταγογραφούνταν από τους γιατρούς.

Αν και το «Painkiller» είναι μια μυθιστορηματική απεικόνιση της γέννησης της κρίσης των οπιοειδών, αναφέρεται σε πολλά πραγματικά γεγονότα και πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειας Σάκλερ.

Ποια είναι λοιπόν η αλήθεια πίσω από το δράμα του Netflix;

Ποια είναι η οικογένεια Σάκλερ

Τα τρία αδέλφια Σάκλερ – ο Μόρτιμερ, ο Άρθουρ και ο Ρέιμοντ – μεγάλωσαν στο Μπρούκλιν τη δεκαετία του 1930. Ο Άρθουρ ήταν γιατρός αλλά και ιδιοφυία του μάρκετινγκ που μεταμόρφωσε τη διαφήμιση των φαρμακευτικών προϊόντων. Συνέβαλε μάλιστα, στο να γίνει το Valium το πιο διαδεδομένο -και καταχρηστικό- συνταγογραφούμενο φάρμακο στον κόσμο.

‘Painkiller’ Trailer Unravels the Origins of the Opioid Crisis https://t.co/ib4aWK4Psn

— Collider (@Collider) July 11, 2023

Το 1952, τα αδέλφια αγόρασαν μια μικρή φαρμακευτική εταιρεία, την Purdue Frederick. Με την πάροδο των ετών, ο συνδυασμός της τεχνογνωσίας μάρκετινγκ του Άρθουρ και των μηχανισμών της Purdue Frederick θα δημιουργούσε μια από τις πιο κερδοφόρες φαρμακευτικές εταιρείες στον κόσμο – την Purdue Pharma – και ένα από τα πιο παραγωγικά συνταγογραφούμενα χάπια όλων των εποχών: το OxyContin.

Τι είναι το OxyContin

Το OxyContin είναι ένα παυσίπονο που περιέχει το οπιοειδές οξυκωδόνη, το οποίο είναι περίπου δύο φορές πιο ισχυρό από τη μορφίνη.

Οι Σάκλερ βρήκαν μια επικάλυψη που, όπως ισχυρίστηκαν, θα απελευθέρωνε αργά το περιεχόμενο σε διάστημα 12 ωρών και θα απέτρεπε τον κίνδυνο εθισμού.

Ενώ υπήρχαν ανησυχίες σχετικά με τις εθιστικές ιδιότητες του OxyContin, οι εκπρόσωποι πωλήσεων της Purdue Pharma αναφέρθηκαν σε μια μελέτη που έδειχνε ότι ο εθισμός εμφανιζόταν μόνο σε μια μειοψηφία ασθενών.

Έτσι, το φάρμακο πήρε την έγκριση του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων(FDA) και διατέθηκε στην αγορά από την Purdue Pharma το 1995.

Το παυσίπονο διατέθηκε για ασθενείς με μέτριο έως έντονο πόνο, σε αντίθεση με αντίστοιχα οπιοειδή φάρμακα που δίνονταν μόνο σε ασθενείς με καρκίνο ή σε ασθενείς στο τελευταίο στάδιο για ανακούφιση του πόνου τους, λόγω των εθιστικών ιδιοτήτων τους.

Όπως έγινε αργότερα γνωστό, η οικογένεια Σάκλερ είχε επηρεάσει κρυφά τη διαδικασία έγκρισης – η έγκριση υπογράφηκε από τον Δρ. Κέρτις Ράιτ, ο οποίος έγινε υπάλληλος της Purdue Pharma μόλις δύο χρόνια αργότερα.

Πώς οδήγησε στην κρίση οπιοειδών στην  Αμερική;

Οι ανησυχίες μεμονωμένων γιατρών της ιατρικής κοινότητας σχετικά με τον εθισμό που μπορεί να προκαλέσει το φάρμακο αγνοήθηκαν, καθώς η Purdue Pharma παρέπεμψε στη μελέτη που φαινόταν να υποδεικνύει την ασφάλεια του και επέρριψε όλες τις ευθύνες στους «χρήστες ναρκωτικών.

Καθώς οι πωλήσεις του OxyContin εκτοξεύτηκαν στα ύψη, τα οπιοειδή έγιναν πιο εύκολα διαθέσιμα στη μαύρη αγορά λόγω του μεγάλου αριθμού των συνταγών.

Εκατομμύρια ασθενείς βρήκαν για πρώτη φορά το φάρμακο που τους ανακούφισε πραγματικά από τον πόνο, μόνο και μόνο για να εθιστούν αργότερα σε αυτό.

Ωστόσο, η εταιρεία δεν απέσυρε το φάρμακο από τα ράφια ούτε αναγνώρισε ότι ήταν εθιστικό. Αντίθετα επέμεινε ότι το μόνο πρόβλημα ήταν ότι οι ίδιοι οι ασθενείς, οι οποίοι δεν έπαιρναν το OxyContin σύμφωνα με τις οδηγίες.

Η πτώση μιας αυτοκρατορίας

Η Purdue έχει μηνυθεί χιλιάδες φορές για το OxyContin. Διάφοροι ομοσπονδιακοί ερευνητές από το Λούισβιλ του Κεντάκι άσκησαν δίωξη στην Purdue Pharma για λανθασμένη παρουσίαση των κινδύνων του OxyContin.

Η οικογένεια Σάκλερ διευθέτησε την υπόθεση για 24 εκατομμύρια δολάρια, αλλά στη συνέχεια χτυπήθηκε με πρόσθετες αγωγές που τη συνδέουν άμεσα με την αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τα οπιοειδή από τη γέννηση του OxyContin. Η Purdue Pharma κήρυξε πτώχευση το 2019.

Αφού ο Purdue κήρυξε πτώχευση, οι Σάκλερ πλήρωσαν 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε αντάλλαγμα για νομική προστασία. Ένας δικαστής ανέτρεψε τον αρχικό διακανονισμό το 2021, ισχυριζόμενος ότι οι Σάκλερ ήταν υπεύθυνοι για αστικές κατηγορίες.

Run from pain. Run towards pleasure.

Painkiller, a fictionalized telling of the origins and aftermath of the opioid crisis in America — starring Matthew Broderick, Uzo Aduba, and Taylor Kitsch — premieres August 10 https://t.co/Q0KwWeWuYR pic.twitter.com/NfOPHIDRqZ

— Netflix (@netflix) July 11, 2023

Η οικογένεια συμφώνησε να πληρώσει ένα διακανονισμό 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ένα σημαντικό μέρος αυτού του ποσού – 750 εκατομμύρια δολάρια – θα δοθεί στα θύματα του OxyContin και στις οικογένειες εκείνων που πέθαναν από υπερβολική δόση.

Από την άλλη, κανένα μέλος της οικογένειας Σάκλερ δεν θα αντιμετωπίσει κατηγορίες για εγκληματική δράση και, επιπλέον, η συμφωνία σημαίνει ότι θα προστατεύονται από όλες τις μελλοντικές αστικές αξιώσεις σε σχέση με αυτό το φάρμακο.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πάνω από 500.000 άτομα εθίστηκαν στο OxyContin μέσα σε 20 χρόνια.