Εργασιακό: Δεκατρείς ερωτήσεις – απαντήσεις για το νέο νομοσχέδιο

Νέες ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως οι συμβάσεις «μηδενικής εργασίας» ή η κατά παραγγελία απασχόληση. Η θέσπιση της εργασίας σε πολλαπλούς εργοδότες. Η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο ευρωπαϊκής οδηγίας (2019/1152). Η αλλαγή στον τρόπο εφαρμογής της κάρτας εργασίας. Τα πρόστιμα για την υποδηλωμένη εργασία και η δοκιμαστική περίοδο έξι μηνών για τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζόμενους.

Πρόκειται για το νομοσχέδιο του υπουργείο Εργασίας, το οποίο δώθηκε σε δημόσια διαβούλευση. «Το Βήμα της Κυριακής» σε 13 ερωτοαπαντήσεις αποκωδικοποιεί τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου.

1.    Θεσπίζονται νέες μορφές απασχόλησης με το νομοσχέδιο;

Ναι. Πρόκειται  τις «συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης» καθώς και την «κατά παραγγελία απασχόληση». Δύο ειδικές μορφές ευέλικτης απασχόλησης που θεσπίζονται για πρώτη φορά χώρα μας. Πρόκειται για ένα μοντέλο απασχόλησης, που ο εργοδότης μπορεί να καλεί τον απασχολούμενο όποτε τον χρειάζεται και να τον πληρώνει  ανάλογα με την ώρα που έχει εργαστεί. Τέτοιες μορφές απασχόλησης είναι πολύ συχνές στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

2.    Πως λειτουργούν;

Η εργασία παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, οι οποίες πρέπει να γνωστοποιούνται υποχρεωτικά στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος έχει ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εργοδότη του (γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου – sms , μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.α.) για την ανάληψη εργασίας, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των  24 ωρών,  πριν την πραγματοποίησή της. Εάν  η ανάληψη εργασίας ακυρωθεί από τον εργοδότη  μέσα στις τελευταίες 24 ώρες, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στην αμοιβή της εργασίας που ακυρώθηκε.

3.    Υπάρχει θεσμοθετημένο προστατευτικό πλαίσιο για τον εργαζόμενο;

Όχι. Υπάρχουν πολλά θολά σημεία, σε σχέση με τα δικαιώματα των εργαζομένων, το ύψος των αμοιβών αλλά και τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας.

4.    Πως προέκυψαν οι νέες μορφές απασχόλησης;

Περιλαμβάνονται στο προστατευτικό πλαίσιο της κοινοτικής οδηγίας 2019/1152 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, που οφείλει να κυρώσει η χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, θεσμοθετούνται μορφές εργασίας που ισχύουν εδώ και χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να βγουν από την περιοχή της «μαύρης» εργασίας, όπου εφαρμόζονται  χωρίς κανέναν έλεγχο και καμία προστασία.

5.    Τι άλλο περιλαμβάνει η ευρωπαϊκή οδηγία;

Πρόκειται για νομοθέτημα με θετικό πρόσημο για τους εργαζόμενους. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις των εργοδοτών για τακτική, γραπτή και έγκαιρη ενημέρωση του εργαζομένου για την εξέλιξη της εργασιακής σύμβασης όπως και για κάθε αλλαγή των όρων εργασίας. Θεσπίζει ελάχιστα δικαιώματα που ισχύουν για όλους τους εργαζομένους στην Ένωση που έχουν σύμβαση εργασίας ή σχέση εργασίας, όπως αυτές ορίζονται από τη νομοθεσία, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις πρακτικές που ισχύουν σε κάθε κράτος μέλος λαμβανομένης υπόψη και της νομολογίας των δικαστηρίων.

6.    Τι αλλάζει σε ο, τι αφορά την εργασία σε πολλαπλούς εργοδότες;

Το νομοσχέδιο επιτρέπει – υπό προϋποθέσεις – την παροχή εργασίας σε πολλαπλούς εργοδότες. Θα πρέπει στις περιπτώσεις αυτές να τηρούνται οι διατάξεις για τον ελάχιστο χρόνο ανάπαυσης ανά ημέρα. Η σχετική διάταξη του νομοσχεδίου «απελευθερώνει» την δυνατότητα απασχόλησης σε δεύτερη εργασία – πέραν του νόμιμου ωραρίου σε έναν εργοδότη. Η δυνατότητα μερικής απασχόλησης σε δεύτερο εργοδότη,  είναι δυνατή αρκεί – συνολικά – η εργασία να μην εκτείνεται πέραν των 13 ωρών ημερησίως.

7.    Και με την εξαήμερη εβδομαδιαία απασχόληση;

Δίδεται η δυνατότητα σε βιομηχανικές επιχειρήσεις – που εφαρμόζουν πενθήμερη απασχόληση – να απασχολούν το προσωπικό την έκτη ημέρα με αυξημένο ημερομίσθιο κατά 40%.

8.    Υπάρχουν αλλαγές και στον τρόπο εφαρμογή της ψηφιακής κάρτα εργασίας; 

Οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν οικειοθελώς την κάρτα δεν θα έχουν την υποχρέωση να καταχωρούν εκ των προτέρων τις αλλαγές στο ωράριο ή την υπερωριακή απασχόληση. Οι επιχειρήσεις αυτές θα απαλλάσσονται από το 90% των γραφειοκρατικών διαδικασιών που προβλέπονται στην εφαρμογή της κάρτας εργασίας.

9.    Ωστόσο θα υπάρχουν και αυστηρά πρόστιμα για παραβάσεις;

Πράγματι. Σε περίπτωση που εντοπιστούν εργαζόμενοι να απασχολούνται και να μην καταγράφονται στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, το πρόστιμο που θα επιβάλλεται είναι 10.500 ευρώ. Επίσης αντίστοιχο πρόστιμο (10.500 ευρώ) προβλέπονται για εργοδότες που υποδηλώνουν τους απασχολούμενους στην επιχείρησή τους. Δηλαδή δηλώνουν έναν εργαζόμενο ότι απασχολείται με τετράωρη εργασίας και στην πραγματικότητα εργάζεται κανονικά οκτάωρο.

10.  Τι προβλέπεται για τη δοκιμαστική περίοδο των εργαζομένων;  

Μειώνεται το διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου για ένα εργαζόμενο από τους δώδεκα στους έξι μήνες. Μετά το πέρας των έξι μηνών, ο εργοδότης εφόσον αποφασίσει να προσλάβει τον εργαζόμενο, τότε λαμβάνεται ως ημερομηνία πρόσληψης η αρχική ημερομηνία έλευσης στην επιχείρηση.

11. Υπάρχουν άλλες διατάξεις υπέρ των εργαζομένων;

Υπάρχουν δύο ακόμη διατάξεις. Η πρώτη απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου, επειδή άσκησε τα νομικά του δικαιώματα. Σε περίπτωση απόλυσης, οι εργοδότες θα πρέπει να δικαιολογούν πλήρως και γραπτώς στον εργαζόμενο τους λόγους απόλυσής του, χωρίς αυτοί οι λόγοι να συνδέονται με την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση αυτών από πλευράς των εργαζομένων.

12. Και η δεύτερη;

Προβλέπει την υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της εργασίας του. Η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν, υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας και μπορεί να πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας.

13.Ωστόσο στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και διάταξη που αφορά τις απεργίες;

Ναι. Με την διάταξη αυτή απαγορεύεται η παρεμπόδιση της ελεύθερης προσέλευσης ή αποχώρηση από την εργασία όσων επιθυμούν να εργαστούν σε περιόδους απεργιακών κινητοποιήσεων. Όποιος ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία εις βάρος τους ή συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων, ιδίως κατά τη διάρκεια απεργίας, θα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000 ευρώ.  Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα διπλασιάζονται.

ΠΗΓΗ: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ