Έρευνα: Η τεχνητή νοημοσύνη θα χτυπήσει περισσότερο τις γυναίκες εργαζόμενες

Περισσότερο φαίνεται ότι θα ζοριστούν οι γυναίκες εργαζόμενες, συγκριτικά με τους άνδρες, από την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης τα επόμενα χρόνια.

Στη νέα έρευνα που δημοσίευσε η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, ένας αυτόνομος διεθνής διακρατικός οργανισμός που συνδέεται με τον ΟΗΕ, τα επαγγέλματα που παρουσιάζουν υψηλές δυνατότητες αυτοματισμού δείχνουν να έχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ χωρών με διαφορετικό εισόδημα.

Ειδικότερα, οι χώρες με χαμηλό εισόδημα θα επηρεαστούν λιγότερο από τον αυτοματισμό που θα επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη και κάποια επαγγέλματα.

Στις χώρες χαμηλότερου εισοδήματος, μόνο το 0,4% περίπου της συνολικής απασχόλησης εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία, ενώ στις χώρες υψηλού εισοδήματος το μερίδιο τέτοιων επαγγελμάτων ανέρχεται στο 5,5%.

Ο αυτοματισμός μπορεί είτε να έχει αρνητικές συνέπειες –δηλαδή να αντικαταστήσει τον άνθρωπο- είτε να λειτουργήσει ενισχυτικά, δηλαδή να αναλάβει να βγάζει τη «λάντζα», λύνοντας τα χέρια του εργαζόμενου να αναλάβει πιο δημιουργικά καθήκοντα.

Τα δύσκολα για τις γυναίκες

Κάπου εδώ λοιπόν ξεκινάει και η απειλή για τις γυναίκες, σύμφωνα με την έρευνα, καθώς το μερίδιο της γυναικείας συμμετοχής σε επαγγέλματα που είναι πιο διευρυμένα σε πιο πλούσια κράτη είναι μεγαλύτερη.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η γενική τάση είναι το μερίδιο των δουλειών γραφείου να αυξάνεται με το εισόδημα, γεγονός που εξηγεί τις δυσανάλογα υψηλότερες πιθανές επιπτώσεις αυτοματισμού σε πλουσιότερες οικονομίες. Για παράδειγμα, οι θέσεις γραμματέων, υπαλλήλων λογιστών ή ταμείων θέσεις εργασίας τηλεφωνικών κέντρων και εξυπηρέτησης πελατών καταλαμβάνονται δυσανάλογα από γυναίκες, καταλαμβάνοντας υπερδιπλάσιο από το μερίδιο των ανδρών στη συνολική απασχόληση.

Έτσι, καθώς οι θέσεις εργασίας στα γραφεία αποτελούν σημαντική πηγή γυναικείας απασχόλησης, οι επιπτώσεις είναι σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με το φύλο.

Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα (7b), στις χώρες υψηλού εισοδήματος, οι θέσεις εργασίας με υψηλές δυνατότητες αυτοματοποίησης αποτελούν το 8,5% της γυναικείας απασχόλησης, σε σύγκριση με το 3,9% της απασχόλησης των ανδρών. Επιπλέον, το μερίδιο των θέσεων εργασίας με υψηλό δυναμικό αύξησης είναι εμφανώς υψηλότερο μεταξύ των γυναικών από ό,τι μεταξύ των ανδρών σε όλες τις εισοδηματικές ομάδες.

Κάνοντας εκτιμήσεις για τις συνέπειες της αυτοματοποίησης, οι ερευνητές παρατήρησαν (διάγραμμα κάτω, 9b), ότι το 3,7% του συνόλου της γυναικείας απασχόλησης -δηλαδή 48 εκατομμύρια θέσεις- στον κόσμο αφορά θέσεις εργασίας που είναι δυνητικά «αυτοματοποιήσιμες» με τεχνολογία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, σε σύγκριση με μόλις 1,4% της απασχόλησης των ανδρών.

Οι επιστήμονες εφιστούν, λοιπόν, τη προσοχή των κοινωνιών και των κυβερνήσεων στο γεγονός ότι τα αποτελέσματα του αυτοματισμού, αναλόγως του φύλου, θα είναι εμφανέστατα. Η πιθανή έκθεση στον αυτοματισμό επηρεάζει δυσανάλογα το μερίδιο της γυναικείας απασχόλησης, κατά περισσότερο από διπλάσιο στις χώρες υψηλού εισοδήματος (7,9% έναντι 2,9%) και στις χώρες ανώτερου μεσαίου εισοδήματος (2,7% έναντι 1,3%).

Δεδομένου λοιπόν, ότι οποιαδήποτε μορφή τεχνολογικής μετάβασης θα είχε σημαντικά αποτελέσματα ανάλογα με το φύλο, σύμφωνα με τους ερευνητές, μια κακή διαχείριση θα βλάψει δυσανάλογα τις γυναίκες, αλλά αντίθετα, μια σωστή διαχείριση εργασιακής μετάβασης θα δημιουργήσει δυνητικά σημαντικές ευκαιρίες όσον αφορά την ενδυνάμωση των γυναικών.

Το παράδειγμα των Φιλιππίνων

Οι χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος θα είναι λιγότερο εκτεθειμένες, αν και ορισμένα επαγγέλματα που είναι δυνητικά εκτεθειμένα στον αυτοματισμό, όπως οι τηλεφωνητές/τηλεφωνήτριες, κατέχουν εξέχουσα θέση σε ορισμένες από αυτές τις χώρες, ιδιαίτερα στην Ινδία και τις Φιλιππίνες, που κυριαρχούν στην παγκόσμια βιομηχανία τηλεφωνικών κέντρων.

Στις Φιλιππίνες, μισό εκατομμύριο άνθρωποι απασχολήθηκαν σε τηλεφωνικά κέντρα το 2016, εκ των οποίων το 53% ήταν γυναίκες. Οι προκλήσεις και οι συνέπειες τέτοιων προσαρμογών δεν πρέπει να υποτιμώνται, σύμφωνα με τους ερευνητές. Για παράδειγμα, μια μελέτη των επιπτώσεων της αυτοματοποίησης στους Ολλανδούς εργαζομένους κατά την περίοδο 2010-2016, διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι που απολύθηκαν ως αποτέλεσμα της αυτοματοποίησης παρουσίασαν σωρευτική απώλεια εισοδήματος από μισθούς 5 ετών, ύψους 9% του ετήσιου μισθού.

Οι απώλειες αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από διάφορα συστήματα παροχών, παρά το σχετικά ισχυρό ολλανδικό σύστημα όσον αφορά την ανεργία και την ασφάλιση.

Οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν τέτοιες επιπτώσεις σε χώρες με λιγότερο ανεπτυγμένα ασφαλιστικά συστήματα και οι οποίες δεν διαθέτουν υπηρεσίες κατάρτισης ή όπου υπάρχουν υψηλά επίπεδα ανεργίας, είναι πιο ευάλωτοι.

Κοντολογίς, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι συσσωρευμένες απώλειες θέσεων εργασίας σε επαγγέλματα που κυριαρχούν οι γυναίκες θα μπορούσαν να απειλήσουν την πρόοδο που σημειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.