Ο «οδικός χάρτης» της Αθήνας στα ελληνοτουρκικά – Οι προσδοκίες και οι «παγίδες»

Κλίμα αισιοδοξίας, καλλιεργείται, για τα ελληνοτουρκικά, καθώς το τελευταίο διάστημα η Τουρκία, εγκατέλειψε τις προκλήσεις σε επίπεδο ρητορικής και στο πεδίο. Πολλοί μιλούν για νέο πλαίσιο σχέσεων, που σαφώς έχουν εξομαλυνθεί, μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο Βίλνιους, ( ύστερα και από τις παραινέσεις ΕΕ και ΗΠΑ), ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα δρομολογήσουν αρνητικές εξελίξεις για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Η Αγκυρα, μπορεί να εγκατέλειψε τις προκλήσεις, δεν φαίνεται όμως διατεθειμένη να υποχωρήσει από τις διεκδικήσεις της, όπως διαμηνύουν σε κάθε ευκαιρία, τούρκοι αξιωματούχοι.

Οι δηλώσεις του Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, διπλωματικού συμβούλου του Ερντογάν, είναι αποκαλυπτικές.

Ο Κιλίτς, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV, επανέλαβε τη θέση της Άγκυρας, ότι η συζήτηση στα ελληνοτουρκικά θα πρέπει να γίνει σε διμερές επίπεδο, χωρίς την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λέγοντας: «Αν η Αθήνα προσεγγίζει τα πάντα στο πλαίσιο της αλληλεγγύης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα μπορέσουμε να βρούμε λύση», ενώ υποστήριξε πως «αν τα εξετάσουμε σε διμερές πλαίσιο, τότε ίσως να είναι δυνατόν να σημειωθεί πρόοδος σε ορισμένα σημεία. Εμείς αυτό προσπαθούμε να προωθήσουμε».

«Δεν θα παραιτηθούμε…»

Εκτός από το Διεθνές Δίκαιο, επικαλέστηκε και δικαιώματα που απορρέουν «από το μέγεθος της Τουρκίας». Δήλωσε χαρακτηριστικά:

«Δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα δικαιώματά μας που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο ή τα δικαιώματά μας σε σχέση με το μέγεθος της Τουρκίας, τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στην Ανατολική Μεσόγειο, την κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Κύπρου. Με λίγα λόγια, δεν είμαστε σε θέση να υποχωρήσουμε από τα δικαιώματα των πολιτών που ζουν στην “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”, ούτε αυτοί (οι Τουρκοκύπριοι), ούτε εμείς. Ούτως ή άλλως είμαστε εγγυήτρια χώρα».

Παράλληλα επισήμανε, σύμφωνα με την ΕΡΤ,  πως «το γεγονός ότι συζητάμε, διαβουλευόμαστε και ανταλλάσσουμε ιδέες μεταξύ μας δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε σε κάθε σημείο, ωστόσο η Ελλάδα είναι γείτονάς μας. Έχουμε σοβαρές διαφορές απόψεων στο Αιγαίο, στα νησιά, στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Κύπρου. Ωστόσο υπάρχει μια ιστορία που μοιραζόμαστε, ζούμε μαζί στην ίδια γεωγραφία, ζούμε μαζί στην ίδια περιοχή».

Παρατήρησε επίσης ότι τόσο οι εκλογές στην Ελλάδα, όσο και οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία έχουν τελειώσει. «Υπάρχουν κυβερνήσεις που εξελέγησαν για 5 χρόνια. Η βούλησή τους είναι σαφής. Υπό αυτή την έννοια, είμαστε σε θέση να σημειώσουμε πρόοδο». «Κάποιοι στην Ελλάδα παρουσιάζουν την Τουρκία ως εχθρό για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους. Υπάρχουν φυσικά κάποια θέματα στα οποία έχουμε διαφωνίες, στα οποία δεν συμφωνούμε, ως προς τα οποία δεν θα παραιτηθούμε από τα διεθνή μας δικαιώματα. Αλλά πέρα από αυτά, θα καθίσουμε και θα μιλήσουμε» κατέληξε ο Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.

Δύσκολη εξίσωση

Όπως έχει γράψει το in, το Κυπριακό εξακολουθεί να αποτελεί ένα εξαιρετικά δύσκολο πεδίο που θα μπορούσε να προκαλέσει εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ανάλογα φυσικά και με το πόσο θα θελήσει η Αθήνα να εμπλακεί και να «ρισκάρει». Σημαντικό ζήτημα και το μεταναστευτικό, που περνά φάσεις ύφεσης και έξαρσης.

Όσοι δε εργάζονται πάνω στο συμβιβασμό που όλοι δηλώνουν ότι θέλουν να προκύψει προκειμένου να υπάρξει λύση στο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, μέσω Χάγης, αναρωτιούνται πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό, εάν η Τουρκία επιμείνει στη «Γαλάζια Πατρίδα», αλλά και το τουρκολιβυκό μνημόνιο που είναι ζητήματα που η Ελλάδα δεν μπορεί να παρακάμψει ή να αποδεχτεί.

Την ίδια στιγμή η Τουρκία έχει τις δικές τις αιτιάσεις, ορισμένες εκ των οποίων επίσης εμπίπτουν στις «κόκκινες γραμμές» της Αθήνας.

Η συνάντηση Γεραπετρίτη Φιντάν

Υπό αυτό το πλαίσιο, θα μεταβεί στην Άγκυρα στις 5 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Μία συνάντηση που θεωρείται προπαρασκευαστική  της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβρη και η προετοιμασία του ανώτατου ελληνοτουρκικού συμβουλίου συνεργασίας που θα γίνει το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη.

Οι δύο ΥΠΕΞ, θα αξιολογήσουν επίσης τη μέχρι τώρα πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων στην περίοδο μετά το Βίλνιους, ενώ δεν αποκλείεται να συζητήσουν και το ζήτημα του μεταναστευτικού.

Η επιδίωξη της Αθήνας είναι το χτίσιμο της εμπιστοσύνης και, η όποια συζήτηση για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι ακόμα πολύ μακρινή.

Το «ένα βήμα τη φορά» παραμένει ο «οδικός χάρτης» για το Μέγαρο Μαξίμου αλλά και για το υπουργείο Εξωτερικών όσον αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με Αθήνα και Άγκυρα να αναζητούν κατ΄αρχήν τρόπους επιστροφής σε μία κανονικότητα που θα επιτρέψει να γυρίσουν σελίδα στις σχέσεις τους.