Καθηγητής MIT: «Το μέλλον θα είναι δυστοπικό. Υπάρχει η κυρίαρχη σκέψη πως είμαστε ατελείς μηχανές»

Για ένα «δυστοπικό μέλλον» που θα περιλαμβάνει μία «κοινωνία δύο επιπέδων» με ένα μεγάλο μέρος αυτής να βρίσκεται στο «περιθώριο» μίλησε o καθηγητής Οικονομικών του MIT, Daron Acemoglu.

O ίδιος δηλώνει ιδιαίτερα ανήσυχος για την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης που βιώνουμε και κόντρα σε όσους εμφανίζονται αισιόδοξοι και καθησυχαστικοί για την ανάπτυξη και εξάπλωσή της, εκείνος επισημαίνει τους κινδύνους που αφορούν άμεσα τους ανθρώπους, οι οποίοι για συγκεκριμένους είναι «ατελείς μηχανές» και πρέπει να «αντικατασταθούν».

«Οι πλούσιοι και ισχυροί έχουν κατακτήσει την πρόοδο σε όλη την ιστορία. Το έκαναν στον Μεσαίωνα, το κάνουν και τώρα» δηλώνει στη συνέντευξή του στο Spiegel.

Όπως υπογραμμίζει «η συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στα χέρια της αφελούς τεχνοαισιοδοξίας».

Βάσει του εν λόγω αφηγήματος, «πρόκειται να μεταμορφώσει τα πάντα, και αν υπάρχουν κάποια προβλήματα, κάποιοι κίνδυνοι, αυτοί θα επιλυθούν».

«Όταν κάποιος εκφράζει ανησυχίες για αυτόν τον ισχυρισμό, ένα από τα βασικά επιχειρήματα είναι πως αυτό έχει ξανασυμβεί, οπότε γιατί αυτή τη φορά να είναι διαφορετικό;» αναρωτιέται.

«Είναι αλήθεια πως σήμερα η ευημερία είναι μεγαλύτερη από τις παλαιότερες εποχές, όμως υπάρχει μια τάση να πιστεύουμε ότι η διαδρομή για να φτάσουμε ως εδώ ήταν μια απλή και αναπόφευκτη διαδικασία. Αγνοούμε τις δυσκολίες που προέκυψαν» επισημαίνει και συνεχίζει δίνοντας ως παράδειγμα τους μεσαιωνικούς ανεμόμυλους.

«Μια τεχνολογία που μεταμόρφωσε την κοινωνία. Άλλαξε ριζικά την οργάνωση την κλωστοϋφαντουργία, αλλά κυρίως της γεωργίας. Όμως οι αγρότες δεν είδαν μεγάλη βελτίωση στις συνθήκες της καθημερινότητάς τους. Οι ανεμόμυλοι ελέγχονταν από τους γαιοκτήμονες και τις εκκλησίες. Μια μικρή ελίτ συγκέντρωνε τα κέρδη. Αυτοί αποφάσιζε ποιος θα μπορούσε να χρησιμοποιεί ανεμόμυλους και σκότωσαν τον ανταγωνισμό. Την ίδια στιγμή, εντυπωσιακοί καθεδρικοί ναοί και εκκλησίες χτίστηκαν σε όλη την ήπειρο. Έως και 20% της οικονομικής δύναμης που παράχθηκε χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή τους.

»Σήμερα βλέπουμε αυτά τα κτίρια και τα βρίσκουμε πολύ εντυπωσιακά, αλλά ήταν εκπληκτικά δαπανηρές, ειδικά για τις κοινωνίες που τις περισσότερες φορές έδιναν μάχη στα πρόθυρα της επιβίωσης και της πείνας. Οι καθεδρικοί ναοί χτίστηκαν επειδή μια μικρή ελίτ ήθελε να επιδείξει τον πλούτο της. Τα μνημεία τους είναι τα αντίστοιχα των αιγυπτιακών πυραμίδων. Σήμερα, μας δίνουν μια μεροληπτική εντύπωση εκείνης της εποχής. Τα βάσανα των αγροτών παραμένουν αόρατα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Άνθρωποι στο επίκεντρο και όχι στο περιθώριο

Ερωτηθείς εάν εκτιμά πως η τεχνητή νοημοσύνη θα ακολουθήσει την ίδια πορεία, υπογραμμίζει πως ασφαλώς πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, η οποία με σωστές αποφάσεις θα μπορούσε να είναι εκπληκτικά χρήσιμη.

«Όμως και πάλι δεν υπάρχει τίποτα αυτόματο σε αυτό. Χρειάζεται να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή. Πρέπει να σκεφτούμε περισσότερο τη θεσμική δομή, διαφορετικά θα αποτύχουμε να δημιουργήσουμε για άλλη μια φορά κοινή ευημερία» τονίζει.

«Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γίνει πολύ χρήσιμη για εύπορους πολίτες, εργαζόμενους στο χώρο της γνώσης και εργαζομένους με υψηλή εξειδίκευση. Αλλά δεν πρόκειται να είναι καλό για τους περισσότερους ανθρώπους βάσει της τρέχουσας πορείας που ακολουθείται», αναφέρει και προσθέτει, αναφέροντας και το παράδειγμα της εκβιομηχάνισης, πως «οι άνθρωποι θα πρέπει να τοποθετηθούν στο επίκεντρο της τεχνολογικής διαδικασίας και όχι στο περιθώριο, όπως συμβαίνει σήμερα».

«Ατελείς μηχανές»

Υποστηρίζει μάλιστα ότι η κυρίαρχη σκέψη στη Silicon Valley είναι πως οι άνθρωποι είναι «ατελείς μηχανές».

Υπάρχει τεράστια ζήτηση από τους εταιρείες τεχνολογίας για τέτοιες διατριβές, οι οποίες υποστηρίζουν πως οι άνθρωποι είναι τόσο επιρρεπείς στο να κάνουν λάθη, που δεν μπορείς να τους εμπιστευτείς για σημαντικές εργασίες, σημειώνει και συνεχίζει: «Οι απλοί άνθρωποι είναι αναξιόπιστοι, εκτός φυσικά από λίγες ιδιοφυΐες. Για αυτό οι ιδιοφυΐες πρέπει να σχεδιάσουν τεχνολογίες για να ξεπεραστούν αυτές οι ατελείς μάζες, πολύ συχνά με αυστηρή παρακολούθηση των εργαζομένων ή απλώς αφαιρώντας καθήκοντα από ανθρώπινους υπαλλήλους».

Στην ερώτηση εάν ο απώτερος σκοπός είναι η πλήρης αντικατάσταση των ανθρώπων και όχι το να τους βοηθήσουμε, εξηγεί πως «δεν σκέφτονται όλοι στη Silicon Valley με αυτόν τον τρόπο», αλλά «σίγουρα είναι ένα πολύ δυνατό ρεύμα» […] «Με τη σωστή κατεύθυνση, η τεχνολογία και η καινοτομία μπορούν να αποφέρουν τεράστια οφέλη. Αλλά στην πραγματικότητα, η Google, το Facebook και η Microsoft δεν ήταν φίλοι της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Είχαν ανταγωνιστές και τους σκότωσαν».

Ερωτηθείς γιατί τότε οι πολιτικοί έλαβαν σκληρότερα μέτρα εναντίον τους, λέει: «Οι περισσότεροι πολιτικοί έχουν βάλει παρωπίδες. Πείθουν τον εαυτό τους ότι η αύξηση της ανισότητας είναι είτε αναπόφευκτη είτε εντάξει στο όνομα της προόδου…».

Ολοκληρώνοντας υπογραμμίζει πως εάν δεν αλλάξει κάτι, ένα τεράστιο μέρος του ενεργού πληθυσμού θα βρεθεί στο περιθώριο, «το μέλλον μας θα είναι πολύ δυστοπικό». «Αυτό θα δημιουργούσε μια κοινωνία δύο επιπέδων. Πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να το αποφύγουμε».