Σοβιετικός δορυφόρος διαλύθηκε σε σύγκρουση με διαστημικό σκουπίδι

Ανενεργός δορυφόρος που είχε εκτοξευτεί πριν από τρεις δεκαετίες από την τότε Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε σε κομμάτια 1.400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, πιθανότατα λόγω σύγκρουσης με μικρό διαστημικό σκουπίδι.

Επρόκειτο είτε για τον δορυφόρο Kosmos-2143 είτε για τον Kosmos-2145, δύο δορυφόρους που είχαν εκτοξευτεί με τον ίδιο πύραυλο το 1991, έγραψε στο X (πρώην Twitter) o αστροφυσικός του Χάρβαρντ Τζόναθαν ΜακΝτάουελ, ειδικός στα διαστημικά σκουπίδια.

Επίγεια ραντάρ παρακολουθούν τώρα επτά μεγάλα θραύματα που απελευθερώθηκαν από τη σύγκρουση, είπε.

Ανενεργοί δορυφόροι και εξαρτήματα παλιών πυραύλων που κινούνται σε ύψος άνω των 800 χιλιομέτρων θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τις διαστημικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι η τροχιά τους δεν φθίνει με την πάροδο του χρόνου ώστε να πέσουν κάποτε στη Γη.

Another possible orbital impact event: 7 debris objects cataloged from a defunct Soviet communications satellite launched in 1991. Debris appears to be from either Kosmos-2143 or Kosmos-2145, two of 8 Strela-1M sats launched on the same rocket.

— Jonathan McDowell (@planet4589) August 29, 2023

Υπάρχουν εξάλλου προηγούμενα περιστατικά: τον Φεβρουάριο του 2009, ένας παρόμοιος σοβιετικός δορυφόρος με την ονομασία Kosmos 2251 συγκρούστηκε με λειτουργικό επικοινωνιακό δορυφόρο της αμερικανικής εταιρείας Iridium σε ύψος 789 χιλιομέτρων.

Το νέφος συντριμμιών που προέκυψε γυροφέρνει μέχρι σήμερα τη Γη και απειλεί άλλους δορυφόρους.

Χιλιάδες ακόμα θραύσματα απελευθερώθηκαν το 2007 όταν η Κίνα δοκίμασε αντιδορυφορικό πύραυλο καταστρέφοντας έναν παλιό κινεζικό δορυφόρο.

Και φέτος τον Ιανουάριο, ένας σοβιετικός κατασκοπευτικός δορυφόρος πλησίασε σε απόσταση μόλις 6 μέτρων ένα τμήμα σοβιετικού πυραύλου σε ύψος 1.000 χιλιομέτρων.

Παραμένει πάντως άγνωστο ποιο ήταν το αντικείμενο που προκάλεσε το τελευταίο περιστατικό –πιθανότατα ήταν υπερβολικά μικρό για να γίνει αντιληπτό από τα επίγεια ραντάρ.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, γύρω από τη Γη κινούνται σήμερα σχεδόν 35.000 διαστημικά σκουπίδια με διάμετρο άνω των 10 εκατοστών, περίπου ένα εκατομμύριο αντικείμενα 1-10 εκατοστών και 130 εκατομμύρια αντικείμενα μικρότερου μεγέθους.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι ο συνωστισμός αντικειμένων σε γήινη τροχιά συνιστά απειλή.

Οι παραλίγο συγκρούσεις είναι όλο και συχνότερο φαινόμενο. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός έχει επανειλημμένα διορθώσει την τροχιά του για να αποφύγει διαστημικά σκουπίδια, ενώ η SpaceX χρειάστηκε να πραγματοποιήσει 26.000 ελιγμούς αποφυγής για τους δορυφόρους Starlink την περασμένη διετία.

Το χειρότερο σενάριο είναι το λεγόμενο «σύνδρομο του Κέσλερ», το οποίο περιέγραφε η ταινία Gravity: μια πρώτης σύγκρουση σε τροχιά απελευθερώνει αρκετά θραύσματα που προκαλούν στη συνέχεια νέες συγκρούσεις σε μια αλυσιδωτή αντίδραση που εμποδίζει την πρόσβαση στο Διάστημα.