O χρόνος κυλάει όλο και πιο πιεστικά

Ο ειδικός απεσταλμένος της «El Pais» συνάντησε την Ιρίνα Ντ. στους δρόμους του Κιέβου στις 24 Αυγούστου, την ημέρα που η Ουκρανία γιόρταζε την Ημέρα Ανεξαρτησίας της, και παράλληλα, την ημέρα που συμπληρώθηκε ενάμισης χρόνος από τη ρωσική εισβολή. Σθεναρή υποστηρίκτρια της εκδίωξης των Ρώσων από όλα τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, η 46χρονη Ουκρανή δέχθηκε ευχαρίστως να μιλήσει επωνύμως στην εφημερίδα μέχρι τη στιγμή μιας συγκεκριμένης ερώτησης, που την τάραξε: θα δεχόταν έναν δεκαετή απελευθερωτικό πόλεμο αν αυτό σήμαινε πως ο 22χρονος γιος της, που ζει μαζί της, θα έπρεπε να πάει στο μέτωπο; «Θα προτιμούσα να κρατήσουν οι Ρώσοι το Ντονμπάς παρά να δω τον γιο μου να πολεμάει», απάντησε. Μια ακόμη επιβεβαίωση πως ο χρόνος κυλάει όλο και πιο πιεστικά για την αμυνόμενη χώρα: η έλλειψη θεαματικών αποτελεσμάτων στα πεδία των μαχών, δύο μήνες μετά την έναρξη της πολυαναμενόμενης ουκρανικής αντεπίθεσης, προκαλεί νευρικότητα στην ουκρανική κοινωνία, αλλά και μεταξύ των συμμάχων του Κιέβου, ιδίως στις ΗΠΑ.

Το Κίεβο δεν φοβάται μια εξασθένηση της υποστήριξης της Δύσης στον πόλεμο που διεξάγει κατά της ρωσικής εισβολής, διαβεβαίωσε την Τετάρτη από το Παρίσι ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, έπειτα από συνάντηση που είχε με τη γαλλίδα ομόλογό του. «Βλέπουμε φωνές να υψώνονται στην Αμερική και σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης», αναγνώρισε. «Στις ΗΠΑ, αυτές οι φωνές συνδέονται με την έναρξη της εκλογικής διαδικασίας, αλλά όλα αυτά θα περάσουν. Θα περάσουν γιατί η Ουκρανία δίνει μια μάχη άξια υποστήριξης», προσέθεσε.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, το φαβορί για το ρεπουμπλικανικό προεδρικό χρίσμα, έχει καταστήσει σαφές πως αν εκλεγεί, θα κόψει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Ανάλογη είναι και η θέση αρκετών ακόμη διεκδικητών του ρεπουμπλικανικού χρίσματος. Σύμφωνα βέβαια με τον Ρεπουμπλικανό βουλευτή Ντον Μπέικον, ένα 70% των 222 Ρεπουμπλικανών συναδέλφων του στηρίζουν ανεπιφύλακτα το Κίεβο. Κι εντούτοις, δημοσκόπηση του CNN που δημοσιοποιήθηκε στις 4 Αυγούστου, έδειξε πως για πρώτη φορά, ένα 55% των Αμερικανών (και το 72% των Ρεπουμπλικανών) εναντιώνονται σε ένα νέο πακέτο βοήθειας προς την Ουκρανία – τον Φεβρουάριο, το Pew Research Center είχε μετρήσει μόλις ένα 40% εχθρικών Ρεπουμπλικανών.

Οι δημοσκοπήσεις, βέβαια, είναι πάντα σχετικές. Σε άλλη δημοσκόπηση του olk, τον Μάιο, ένα 75% των συμμετεχόντων (71% των Ρεπουμπλικανών, 86% των Δημοκρατικών) είχαν απαντήσει θετικά στην ερώτηση αν είναι «σημαντικό να βοηθήσουν οι ΗΠΑ την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο». Οσο όμως ανεβαίνει ο προεκλογικός πυρετός στις ΗΠΑ, τόσο εντείνεται η πίεση από το πιο ακραίο κομμάτι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. «Ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε 700 δολάρια στους πρόσφυγες του Μάουι [στη Χαβάη, που επλήγη από καταστροφικές πυρκαγιές τον Αύγουστο], αλλά πήρε 900 δολάρια από τον καθένα τους και τα έδωσε στην Ουκρανία», κατήγγειλε, αρκούντως λαϊκιστικά στις 22 Αυγούστου το υπερσυντηρητικό Heritage Foundation.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη χορηγήσει στην Ουκρανία 113 δισεκατομμύρια δολάρια και ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε πρόσφατα από το Κογκρέσο να εγκρίνει ένα νέο πακέτο 40 δισεκατομμυρίων. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου, τους πρώτους 15 μήνες του πολέμου το Κίεβο έλαβε συνολική βοήθεια ύψους 165 δισεκατομμυρίων ευρώ. Για να καταλάβει κανείς την κλίμακα, ΔΝΤ και ΕΕ χορήγησαν στην Ελλάδα μεταξύ 2010 και 2015, προκειμένου να αποτρέψουν τη χρεοκοπία της χώρας, 288 δισεκατομμύρια ευρώ. Ποσά όπως αυτά δεν δίνονται ποτέ χωρίς πίεση για αποτελέσματα…

Ομως παρά τις υψηλές προσδοκίες, τα αποτελέσματα της τελευταίας ουκρανικής αντεπίθεσης είναι μέχρι στιγμής περιορισμένα. Μόλις πρόσφατα, το Πεντάγωνο διέρρευσε στην «Washington Post» την απόρρητη εκτίμηση πως οι δυνάμεις του Κιέβου δεν θα κατορθώσουν να επιτύχουν σημαντικούς στόχους εντός του 2023, και δη να ανακαταλάβουν τη στρατηγικής σημασίας Μελιτόπολη, στη Ζαπορίζια. Την ίδια ώρα, ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι επέκριναν, μιλώντας στους «New York Times», την ουκρανική στρατιωτική στρατηγική επειδή δίνει προτεραιότητα στην αποφυγή σημαντικών απωλειών, και διασπείρει τις ουκρανικές δυνάμεις σε διάφορα μέτωπα, αντί να τις συγκεντρώσει στο μέτωπο της Ζαπορίζια. Επειτα από οκτώ μήνες συζητήσεων με την κυβέρνηση Μπάιντεν, βέβαια, το Κίεβο κατάφερε να την πείσει να δώσει άδεια στην Ολλανδία και τη Δανία να το εξοπλίσουν με 61 F-16. Αυτά δεν πρόκειται όμως να φτάσουν πριν από το 2024. Και ο χρόνος, το ξαναείπαμε, πιέζει όλο και περισσότερο. Μέσα Αυγούστου ο Στίαν Γένσεν, ο επικεφαλής του γραφείου του Γενς Στόλτενμπεργκ στο ΝΑΤΟ, προκάλεσε σάλο δηλώνοντας πως μια πιθανή λύση για την ένταξη της Ουκρανίας θα μπορούσε να είναι η παραχώρηση εδαφών της στη Ρωσία – πριν υποχρεωθεί σε αναδίπλωση.

Με όλα αυτά κατά νου, πρέπει να «διαβάσει» κανείς τη δήλωση που έκανε προ ημερών ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο πλαίσιο συνέντευξής του, πως είναι δυνατή η διαπραγμάτευση μιας πολιτικής λύσης για την Κριμαία. «Οταν φτάσουμε στα διοικητικά σύνορα της Κριμαίας, νομίζω ότι είναι δυνατό πολιτικά να επιβάλουμε την αποστρατιωτικοποίηση της Ρωσίας στο έδαφος της χερσονήσου», είπε συγκεκριμένα ο ουκρανός πρόεδρος, επισημαίνοντας μάλιστα πως μια πολιτική λύση για την Κριμαία θα ήταν προτιμότερη διότι θα είχε λιγότερα θύματα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που λέει κάτι τέτοιο το Κίεβο, αντίστοιχη δήλωση είχε κάνει τον περασμένο Απρίλιο και ένας στενός συνεργάτης του Ζελένσκι, ο Αντριι Σιμπίχα, είναι όμως η πρώτη φορά που λέγεται τόσο ξεκάθαρα από τόσο υψηλά χείλη και ο στόχος είναι προφανής: ο καθησυχασμός των συμμάχων, που φοβούνταν εξαρχής πως οποιαδήποτε προσπάθεια ανακατάληψης της Κριμαίας θα μπορούσε να κάνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να κλιμακώσει τον πόλεμο, πιθανόν με τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Σε δημοσκόπηση που είχε κάνει βέβαια τον περασμένο χειμώνα το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου, ένα 64% των Ουκρανών είχαν δηλώσει πως ήθελαν να προσπαθήσει η Ουκρανία να ανακαταλάβει όλα τα εδάφη της, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, «ακόμα και αν υπάρχει κίνδυνος μείωσης της δυτικής στήριξης και παρατεταμένου πολέμου». Μόλις πρόσφατα, ωστόσο, η «Kyiv Post» δημοσίευσε ρεπορτάζ με τις μαρτυρίες 20 πολιτών που αρνούνται να δεχθούν ότι θα ζήσουν για χρόνια με έναν ολομέτωπο πόλεμο.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο»