Δίκη για το Μάτι: «Δεν έδινα επιχειρησιακές εντολές» κατάθεσε ο Νίκος Τόσκας

Με μία ετεροχρονισμένη συγνώμη εκ μέρους όμως διαχρονικά του κρατικού μηχανισμού, και όχι για τις κρίσιμες ώρες που εκείνος είχε στα χέρια του το «τιμόνι» του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη τη νύχτα με την εκατόμβη των νεκρών από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, ξεκίνησε την κατάθεσή του ο Νίκος Τόσκας, η μαρτυρία του οποίου θεωρείται κομβικής σημασίας για την ποινική δίκη με τους 21 κατηγορούμενους που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Οι κάτοικοι που ήταν παρόντες στη δικαστική αίθουσα περίμεναν να μάθουν από τα πιο επίσημα χείλη τί έφταιξε και κυρίως ποιος ή ποιοι έφταιξαν με αποτέλεσμα 104 συνάνθρωποί μας να βρουν μαρτυρικό θάνατο τον Ιούλιο του 2018 και άλλοι τουλάχιστον 32 να μετρούν ακόμα πληγές από τα εγκαύματα, καθώς σώθηκαν από τύχη.

Τι έφταιξε

Αντ’ αυτού άκουσαν τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό, επί της ουσίας να συνδέει την καταστροφή αυτή, που έχει αφήσει βαθύ το αποτύπωμά της στην κοινωνία, για τις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, για τις ιδιαιτερότητες της περιοχής που ξέσπασε η φωτιά, για τις ελλείψεις στα εναέρια μέσα, για την ξαφνική επιδείνωση του καιρού και τους ισχυρούς ανέμους που τις δύο πιο κρίσιμες ώρες από την εκδήλωση της φωτιάς κράτησαν καθηλωμένα τα εναέρια μέσα, αφού έκλεισαν τα αεροδρόμια, για τη φυσική ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος που έλαβε αποφάσεις χωρίς καν να τον ενημερώσει παρά τις αντίθετες εντολές που ο ίδιος είχε δώσει, αλλά και να συγκρίνει τη φωτιά στο Μάτι με την πρόσφατη φωτιά στη Χαβάη!!!

Σε καμία περίπτωση όμως, δεν δέχθηκε, όπως έχει ακουστεί στη δικαστική αίθουσα, ότι τις ώρες που έμεινε στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο παρενέβη με οποιονδήποτε τρόπο στο επιχειρησιακό σχέδιο της φυσικής ηγεσίας της Πυροσβεστικής που είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο.

Κάθε τοποθέτηση του πρώην υπουργού, κάθε απάντησή του σε ερωτήσεις της έδρας και των δικηγόρων που εκπροσωπούν τις οικογένειες θυμάτων, ήταν και μια απογοήτευση, όπως εύκολα κανείς διέκρινε στο βλέμμα τους, επιβεβαιώνοντας αυτό που πολλές φορές έχει ειπωθεί στη διάρκεια της πολύμηνης δίκης ότι το κράτος ήταν απόν και δεν έκανε απολύτως τίποτα από όσα οι υπεύθυνοι όφειλαν να κάνουν για τους πολίτες του.

«Υπήρχαν πολεοδομικά ζητήματα»

«Θα ήθελα πριν μπούμε στην ουσία και τα πραγματικά γεγονότα εκείνης της ημέρας να εκφράσω την θλίψη μου και τη συγγνώμη μου για τον κρατικό μηχανισμό διαχρονικά που δεν μπόρεσε να σταματήσει αυτή την τραγωδία. Υπήρχαν εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες και καιρικά και δημοσιονομικά, υπήρχε έλλειψη μέσων, υπήρχαν πολεοδομικά ζητήματα» ανέφερε ο κ. Τόσκας και συμπλήρωσε: «Παραλάβαμε το 2015 μια πολύ δύσκολη κατάσταση δημοσιονομικά και από πλευρά μέσων. Από τις πρώτες μου ενέργειες όταν ανέλαβα το 2015 ήταν να ενεργοποιηθούν τα ελικόπτερα Σινουκ και να χρησιμοποιούνται στην πυρόσβεση, που είχαν να χρησιμοποιηθούν 10 χρόνια. Δεν είχαν σωλήνες οι πυροσβέστες. Δεν μπορούσαμε να νοικιάσουμε μέσα πυρόσβεσης».

Ξεκινώντας  τη διήγησή του ο μάρτυρας για όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα είπε πως το πρωί είχε κάνει μια επέμβαση με τον γιατρό να συνιστά την παραμονή του στο σπίτι.

«Πήγα για ενημέρωση»

«Όταν στις 12 ενημερώθηκα για τη φωτιά στην Κινέτα, πήγα στο συντονιστικό κέντρο για να ενημερώνομαι. Ο καιρός ήταν αρχικά γύρω στα 5-6 μποφόρ όπως προέβλεπε το μετεωρολογικό δελτίο και ξαφνικά δε μπορούσαν να πετάξουν αεροπλάνα. Είχαμε δυο φωτιές μέσα στην Αττική, σε δυο άκρες της. Είχαμε ισχυρούς δυτικούς ανέμους και υπήρχε τεράστια δυσκολία για τα εναέρια μέσα. Στις 16.41 ενημερώθηκε η πυροσβεστική και στη συνέχεια με ενημέρωσαν για την πυρκαγιά. Εγώ δεν έδωσα επιχειρησιακές εντολές, παρά μόνο κάποιες προτροπές όπως «μεταφέρετε τα μέσα εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη».

Πρόεδρος: Λέγατε εσείς που πρέπει να πάνε τα μέσα;

Μάρτυρας: Όχι. Έμπαιναν προτεραιότητες.

Προεδρος: Ποιος καθόριζε την προτεραιότητα;

Μάρτυρας: Την επιχειρησιακή ο διοικητής του ΕΣΚΕ, αλλά κάποιες προτεραιότητες βάζει η πολιτική ηγεσία. Ήμουν εκεί για αν χρειαζόταν να επικοινωνήσω με αλλά υπουργεία, να τους δώσω θάρρος. Δεν έκανα και δε μπορούσα να κάνω υποδείξεις στο ποιο μέσο θα πάει που…».

Ο κ. Τόσκας αρνήθηκε ότι έδινε εντολές και επέμεινε ότι ενημερωνόταν από τον διοικητή του ΕΣΚΕ κ. Φωστιέρη.

Το ελικόπτερο

«Οι Ματθαιόπουλος και Φωστιέρης έλεγαν που θα πάνε τα μέσα» επανέλαβε ο κ. Τόσκας και απαντώντας για την εκτροπή του ελικοπτέρου προς τη motor oil: «Το έμαθα την επόμενη ημέρα και θύμωσα γιατί είχε δώσει εντολή όπως είπα για να παραπέμπουν σε εμένα αν δεχτούν επιχειρηματικές πιέσεις. Βέβαια αν με ρωτήσετε αν έκαναν καλά με την εκτροπή, δεν το ξέρω γιατί είναι επιχειρησιακό θέμα».

Πρόεδρος: Το θεωρήσατε παρέμβαση;

Μάρτυρας: Δε γνωρίζω αν ήταν σωστά τα επιχειρησιακά κριτήρια. Δε νομίζω ότι πιέστηκαν. Βρέθηκαν μπροστά σε μια κατάσταση. Δεν ξέρω γιατί δεν μου το είπαν. Δεν ξέρω αν ήταν για λόγους βιασύνης. Ο υπουργός δεν ενημερώνεται για όλα τα θέματα, μόνο για τα σημαντικά.

Προεδρος: Δεν ήταν σημαντικό;

Μάρτυρας: Αν βάλουμε το ενδεχόμενο πυρκαγιάς ενος διυλιστηρίου με μια φωτιά που ακόμα δεν είχε εξελιχθεί έτσι, δεν ξέρω ποιο ήταν το κριτήριο τους. Ρωτήστε τους…

Πρόεδρος: Εσείς δεν τους ρωτήσατε;

Μάρτυρας: Την επόμενη ημέρα τους έψαχνα και καλούνταν στα δικαστήρια. Δεν μπορώ να μπω στο μυαλό τους.

Η αναγνώριση των θυμάτων

Ο εισαγγελέας της έδρας Παναγιώτης Μανιάτης απευθυνόμενος στο μάρτυρα επέμεινε στο ζήτημα της εκτροπής του ελικοπτέρου, χαρακτηρίζοντας «ανυπακοή» τη μη ενημέρωση του υπουργού.

«Την επόμενη της φωτιάς παραιτήθηκα εγώ. Υπήρχε μια κατάσταση που έπρεπε να λυθούν πολλά προβλήματα, με κυριότερο το δυσάρεστο έργο της αναγνώρισης των πτωμάτων. Όχι ότι είναι να καμαρώνουμε αλλά λύθηκε γρήγορα. Δείτε στη Χαβάη τι γίνεται…» είπε ο κ. Τόσκας με έναν από τους παθόντες από το ακροατήριο να φωνάζει «Δέκα μέρες κάνατε!!!».

Βασίλης Καπερνάρος: ( Δικηγόρος Υποστήριξης Κατηγορίας): Γιατί δεν ζητήσατε από τη Βουλή να κριθείτε από τη Δικαιοσύνη;

Μάρτυρας: Νομίζω ότι το θέμα πολιτικοποιείται. Είμαι και ήμουν στη διάθεση της δικαιοσύνης κι από εκεί και πέρα δεν έχω να πω τίποτα.

Δικηγόρος: Κατηγορίας: Επαναλαμβάνετε και σήμερα ότι δεν θα κάνατε τίποτα διαφορετικό;

Μάρτυρας: Παραιτήθηκα γιατί έχω μάθει από το στρατό και η συνείδηση μου επιβάλει ότι φταις δεν φταις, αν γίνει κάτι παραιτείσαι.

Δικηγόρος: Σας έπεφτε πολύ να πάρετε τηλέφωνο το υπουργείο Άμυνας να σηκώσουν Σινουκ γιατί καίγεται ο κόσμος στο Μάτι;

Μάρτυρας: Τα αεροδρόμια ήταν όλα κλειστά. Επίσης το Σινουκ με αυτές τις καιρικές συνθήκες και κουβαλώντας νερό είναι πολύ δύσκολη η πτήση του.

Β. Καπερνάρος: Μην εκτίθεστε υπάρχουν έγγραφα ότι ήταν όλα ανοιχτά.

Β. Καπερνάρος: Ποια λάθη έγιναν και κάηκε ο κόσμος;

Ν. Τόσκας: Τα λάθη θα τα πει το δικαστήριο. Μπορεί να έγιναν καθυστερήσεις να άργησαν να κλείσουν κάποιοι δρόμοι καλά δεν μπορώ εγώ να βγάλω συμπέρασμα.

Β.Καπερνάρος: Να τιμήσετε τη συγνώμη που ζητήσατε…

Ν. Τόσκας: Και εγώ και όσοι παλέψαμε σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Υπήρξε κατάσταση αντίστοιχη με αυτή στη Χαβάη στην Αμερική που δεν μπόρεσαν να σώσουν ανθρώπους. Παρά τις δύσκολες συνθήκες εκκενώθηκαν το Λύρειο Ίδρυμα και οι παιδικές κατασκηνώσεις

Β.Καπερνάρος: Αυτό δεν το κάνατε εσείς. Το έκανε ο Δήμος Αθηναίων

Ν. Τόσκας: Οι κατηγορούμενοι ήταν υφιστάμενοι μου. Δεν θέλω να αναφέρω ότι έκαναν αυτά τα λάθη. Το θεωρώ ανήθικο.

Πρόεδρος: Να τα πείτε αν έγιναν λάθη.

Β. Καπερνάρος: Είναι εμφανές ότι θέλει να αποκρύψει την αλήθεια.

Η κατάθεση του πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχιστεί αύριο με ερωτήσεις των δικηγόρων και των δύο πλευρών .

Είχε προηγηθεί η εξέταση του υψηλόβαθμου αξιωματικού της Πυροσβεστικής Αχιλλέα Τζουβάρα, η μαρτυρία του οποίου αποτέλεσε την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος.

Ο μάρτυρας περιέγραψε πως ως επικεφαλής στη φωτιά της Κινέτας πήρε μία σειρά από πρωτοβουλίες που αποδείχθηκαν σωτήριες καθώς η φωτιά ξέσπασε την ίδια μέρα ,αλλά χάρη στην έγκαιρη απομάκρυνση των πολιτών δεν θρηνήσαμε θύματα.