Ο Γούντι Άλεν θεωρεί «ανόητη» την κουλτούρα της ακύρωσης

Ο Γούντι Άλεν επέστρεψε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας για την παγκόσμια πρεμιέρα του «Coup de Chance», ενός ρομαντικού θρίλερ που σηματοδοτεί την 50ή, και όπως προβλέπει πολύ πιθανόν την τελευταία του, ταινία μεγάλου μήκους.

Η γαλλόφωνη ταινία, που παίζεται σε ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ, αντιπροσωπεύει τον συνεχιζόμενο αμοιβαίο εναγκαλισμό μεταξύ του σκηνοθέτη και της ηπείρου, αφού οι διαμάχες έχουν περιορίσει τη χρηματοδότησή του στις ΗΠΑ.

Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι σκέφτεται να αποσυρθεί: Ο Άλεν λέει ότι η παραγωγή μιας νέας ταινίας σημαίνει κόπος για την εξασφάλιση υποστήριξης και στα 87 του χρόνια δεν είναι σίγουρος ότι θέλει ακόμα να κάνει τέτοιου είδους δουλειά.

Photo: REUTERS/Yara Nardi

«Δεν έχω την ίδια ορμή»

«Έχω τόσες πολλές ιδέες για ταινίες που θα έμπαινα στον πειρασμό να το κάνω, αν ήταν εύκολο να χρηματοδοτηθεί» λέει στην Elsa Keslassy, για το Variety, όταν κάθονται στο ξενοδοχείο Excelsior για μια κατ’ ιδίαν συνέντευξη. «Αλλά πέρα από αυτό, δεν ξέρω αν έχω την ίδια ορμή να βγω και να ξοδέψω πολύ χρόνο για να μαζέψω χρήματα».

Και ενώ η χρηματοδότηση των ανεξάρτητων ταινιών ήταν πάντα ένας αγώνας, ο Άλεν βγήκε εντελώς έξω από την αγορά στις ΗΠΑ μετά την κάλυψη από τον Τύπο των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση από την κόρη του, την Ντίλαν Φάροου.

«Όταν αναφέρω αυτό το θέμα, ο τόνος και η συμπεριφορά του Άλεν αλλάζει αισθητά. Είναι ευδιάθετος και ομιλητικός όταν συζητά για την ταινία του και την αγάπη του για τα κλασικά έργα του γαλλικού κινηματογράφου, δείχνοντας ενθουσιασμένος. Η διάθεσή του όμως ξαφνικά γίνεται μελαγχολική, όταν του ζητώ να σχολιάσει τη Φάροου, καθώς και τον αντίκτυπο που είχαν οι ισχυρισμοί της στη φήμη του στις Η.Π.Α. Μέχρι το τέλος της συνέντευξής μας, ο Άλεν γίνεται σκεπτικός, ατενίζοντας το κενό» γράφει η Elsa Keslassy.

Photo: REUTERS/Yara Nardi

-Γιατί επιλέξατε να γυρίσετε αυτή την ταινία στη Γαλλία;

Μεγαλώνοντας, όλες οι ταινίες που μας ενθουσίαζαν στη Νέα Υόρκη ήταν είτε από την Ιταλία, είτε από τη Γαλλία, είτε από τη Σουηδία. Και πάντα ευχόμουν να είχα γεννηθεί στη Γαλλία ή να μπορούσα να γίνω Γάλλος σκηνοθέτης. Ήμουν μεγάλος θαυμαστής του Τρυφώ και του Γκοντάρ, φυσικά. Και, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω αυτούς τους ανθρώπους και να δουλέψω ακόμα και με τον Γκοντάρ. Έκανε μια ταινία στην οποία μου ζήτησε να παίξω. Και δεν ήθελα να παίξω, αλλά δεν θα του έλεγα ποτέ όχι, γιατί είχε τόσο μεγάλη επιρροή στον κινηματογράφο. Και όλοι αυτοί οι Γάλλοι (σκηνοθέτες), ξέρετε, ο Σαμπρόλ και ο Ρενέ και ο Ρενουάρ, όλοι αυτοί οι άνθρωποι για τους οποίους ήμουν τρελός. Έτσι πάντα ήθελα να γίνω Γάλλος σκηνοθέτης. Και φυσικά, δεν μπορούσα να γίνω, γιατί ήμουν ένας Νεοϋορκέζος κινηματογραφιστής. Και επειδή αυτή είναι η 50ή μου ταινία, σκέφτηκα να κάνω ένα δώρο στον εαυτό μου και να του το χαρίσω.

-Αρχικά γράψατε το σενάριο για να επικεντρωθείτε σε Αμερικανούς που ζουν στο Παρίσι. Σωστά;

Ναι, σκέφτηκα ότι θα ήταν Αμερικανοί που ζουν στο Παρίσι. Και στη συνέχεια σκέφτηκα ότι μεγάλο μέρος του καστ θα είναι Γάλλοι. Γιατί να μην κάνω την ταινία στα γαλλικά; Είχα την ευκαιρία να ζήσω στο Παρίσι για μήνες και το καστ αποδείχθηκε υπέροχο. Μπορείς να ξεχωρίσεις την καλή και την κακή υποκριτική. Αν δεις μια ιαπωνική ταινία, για παράδειγμα, μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι καλός και ποιος δεν είναι καλός, και το ίδιο και σε μια άλλη γλώσσα. Οπότε δεν ήταν τόσο περίπλοκο.

Photo: Wikimedia Commons

-Έχετε μία φαντασιακή εικόνα του Παρισιού, σωστά;

Το έχω αυτό. Το έκανα και στο «Μεσάνυχτα στο Παρίσι». Το έχω και για τη Νέα Υόρκη. Το έχω αυτό για τις πόλεις. Είμαι ερωτευμένος με τις πόλεις με τον τρόπο που οι σκηνοθέτες ερωτεύονται τις πρωταγωνίστριες. Απλά αγαπώ τις πόλεις και ρομαντικοποιώ τη Νέα Υόρκη εδώ και χρόνια. Αν δείτε τη Νέα Υόρκη του Σπάιλ Λι ή του Μάρτιν Σκοτσέζε, η δική μου είναι πολύ διαφορετική από τη δική τους. Και το ίδιο ισχύει και για το Παρίσι, βλέπω το Παρίσι μέσα από ροζ γυαλιά. Και αυτό βοηθάει. Όταν κάνεις μια ιστορία δολοφονίας, για παράδειγμα… Ο λόγος που κάποιος απολαμβάνει τόσο πολύ τις ταινίες του Χίτσκοκ είναι επειδή έχουν μια ελαφρότητα, μια ρομαντική αίσθηση. Δεν είναι ζοφερές και άσχημες όπου βλέπεις ανθρώπους να δολοφονούνται. Σε μια ταινία όπως «Η Σκιά της Αμφιβολίας» του Χίτσκοκ, δεν βλέπεις τίποτα απολύτως, και όμως η όλη εικόνα είναι συναρπαστική από την αρχή μέχρι το τέλος. Έτσι, το να δείξω το Παρίσι και τους παριζιάνικους χαρακτήρες με γοητευτικό τρόπο και να το κάνω μια ιστορία δολοφονίας είναι αυτό που με ενδιέφερε.

-Υπάρχουν επίσης κάποια στερεότυπα σχετικά με τους Γάλλους που απατούν ο ένας τον άλλον.

Αυτό είναι παγκόσμιο!

-Έχετε πει ότι είστε υπέρμαχος του κινήματος #MeToo. Το υποστηρίζετε αυτό;

Νομίζω ότι κάθε κίνημα όπου υπάρχει πραγματικό όφελος, όπου κάνει κάτι θετικό, ας πούμε για τις γυναίκες, είναι καλό πράγμα. Όταν γίνεται ανόητο, είναι ανόητο. Διαβάζω περιπτώσεις όπου είναι πολύ ωφέλιμο, όπου η κατάσταση ήταν πολύ ωφέλιμη για τις γυναίκες, και αυτό είναι καλό. Όταν διαβάζω κάποιες περιπτώσεις σε μια ιστορία στην εφημερίδα όπου είναι ανόητες, τότε είναι ανόητο.

-Τι είναι ανόητο;

Είναι ανόητο, ξέρετε, όταν δεν είναι πραγματικά ένα φεμινιστικό ζήτημα ή ένα ζήτημα αδικίας για τις γυναίκες. Όταν είναι υπερβολικά ακραίο να προσπαθείς να το κάνεις θέμα, ενώ, στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα το θεωρούσαν ως κάποια προσβλητική κατάσταση.

Με τη Μία Φάροου / Photo: Wikimedia Commons

-Έχετε πει ότι δεν είχατε ποτέ παράπονα για τις ταινίες που έχετε γυρίσει.

Ποτέ δεν είχα. Είχα πει πριν από χρόνια ότι θα έπρεπε να είχα γίνει το poster boy για το κίνημα #MeToo και όλοι ενθουσιάστηκαν με αυτό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι αλήθεια. Έχω κάνει 50 ταινίες. Πάντα είχα πολύ καλούς ρόλους για τις γυναίκες, πάντα είχα γυναίκες στο συνεργείο, πάντα τις πληρώναμε ακριβώς το ίδιο ποσό που πληρώναμε τους άνδρες, δούλεψα με εκατοντάδες ηθοποιούς και ποτέ, μα ποτέ δεν είχα ούτε ένα παράπονο από κάποια από αυτές σε οποιοδήποτε σημείο. Ούτε μία δεν είπε ποτέ: «Δουλεύοντας μαζί του, ήταν κακός ή παρενοχλούσε». Αυτό δεν υπήρξε ποτέ θέμα. Οι σεναριογράφοι μου ήταν γυναίκες. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτό. Ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό με κανέναν τρόπο. Προσλαμβάνω όποιον νομίζω ότι είναι καλός για το ρόλο. Όπως είπα, έχω δουλέψει με εκατοντάδες ηθοποιούς, άγνωστες ηθοποιούς, σταρ, ηθοποιούς μεσαίου επιπέδου. Καμία δεν έχει παραπονεθεί ποτέ και δεν υπάρχει τίποτα για να παραπονεθώ.

-Ποια ήταν η αντίδρασή σας όταν η κόρη σας Ντίλαν Φάροου συμμετείχε σε ένα ντοκιμαντέρ του 2021, «Allen v. Farrow», όπου περιγράφονται λεπτομερώς οι ισχυρισμοί της ότι την κακοποιήσατε σεξουαλικά; Ποια είναι η απάντησή σας στις κατηγορίες της;

Η αντίδρασή μου ήταν πάντα η ίδια. Η κατάσταση έχει διερευνηθεί από δύο ανθρώπους, δύο σημαντικούς φορείς, όχι ανθρώπους, αλλά δύο σημαντικούς φορείς έρευνας. Και οι δύο, μετά από μακροχρόνιες λεπτομερείς έρευνες, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε καμία βασιμότητα σε αυτές τις κατηγορίες, που, ξέρετε, είναι ακριβώς όπως έγραψα στο βιβλίο μου, «Apropos of Nothing» (Σχετικά με το Τίποτα). Δεν υπήρχε τίποτα. Το γεγονός ότι συνεχίζει να υφίσταται με κάνει να πιστεύω ότι ίσως αρέσει στους ανθρώπους η ιδέα ότι συνεχίζει να υφίσταται. Ξέρεις, ίσως υπάρχει κάτι ελκυστικό για τους ανθρώπους. Αλλά γιατί; Γιατί;

-Έχετε ξαναδεί την Ντίλαν ή τον αδελφό της, Ρόναν Φάροου;

Όχι. Πάντα ήθελα, αλλά όχι, όχι…

Δείτε το τρέιλερ του «Allen v. Farrow»

-Αισθάνεστε ότι σας έχουν «ακυρώσει»;

Νιώθω ότι αν πρόκειται να ακυρωθείς, αυτή είναι η κουλτούρα από την οποία πρέπει να ακυρωθείς. Απλά τα βρίσκω όλα αυτά τόσο ανόητα. Δεν το σκέφτομαι. Δεν ξέρω τι σημαίνει να σε ακυρώνουν. Ξέρω ότι όλα αυτά τα χρόνια όλα ήταν τα ίδια για μένα. Κάνω τις ταινίες μου. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η παρουσίαση των ταινιών. Ξέρετε, δουλεύω και είναι η ίδια ρουτίνα για μένα. Γράφω το σενάριο, συγκεντρώνω τα χρήματα, γυρίζω την ταινία, την μοντάρω, βγαίνει. Η διαφορά είναι ο τρόπος που παρουσιάζουν τις ταινίες. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή.

-Σκέφτεστε να γυρίσετε άλλη μια ταινία στη Γαλλία;

Σκεφτόμουν ότι αυτή είναι η 50η ταινία μου και πρέπει να αποφασίσω αν θέλω να κάνω κι άλλες ταινίες. Υπάρχουν δύο πράγματα που σκέφτηκα. Το ένα είναι ότι είναι πάντα τόσο δύσκολο να μαζέψεις χρήματα για μια ταινία. Θέλω να το περάσω αυτό; Το να κάνεις την ταινία είναι ένα πράγμα, αλλά το να μαζέψεις τα χρήματα γι’ αυτήν, ξέρεις, είναι κουραστικό και καθόλου λαμπερό. Βέβαια, αν κάποιος βγει από τη σκιά και πει: «Θα σου δώσω χρήματα για να κάνεις την ταινία σου», αυτό θα ήταν ένας παράγοντας που θα επηρέαζε τη δημιουργία μιας άλλης ταινίας. Και το άλλο πράγμα είναι το πού έχουν πάει οι ταινίες. Δεν μου αρέσει η ιδέα – και δεν ξέρω κανέναν σκηνοθέτη που να το κάνει – να γυρίζεις μια ταινία και μετά από δύο εβδομάδες να βρίσκεται στην τηλεόραση ή στο streaming.

Αυτό δεν είναι ένα υψηλό πολιτιστικό σημείο. Στο παρελθόν γυρίστηκαν πολλές υπέροχες ταινίες και τώρα δεν βλέπετε πολλές υπέροχες ταινίες να γυρίζονται. Όταν ήθελα να πάω στον κινηματογράφο, υπήρχαν τρεις ή τέσσερις ταινίες που ήθελα πολύ να δω. Κάθε εβδομάδα υπήρχε μια ταινία από τον Τρυφώ και τον Φελίνι και τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και τον Κουροσάβα. Τώρα, πολύ λίγες ευρωπαϊκές ταινίες παίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Νομίζω ότι δεν βρισκόμαστε σε μια υπέροχη θέση πολιτιστικά, σίγουρα όχι στον κινηματογράφο.

Photo: Wikimedia Commons

-Η Κατρίν Ντενέβ είπε ότι θα ήθελε ακόμα να συνεργαστεί μαζί σας. Σκεφτήκατε να την εντάξετε στο «Coup de Chance»;

Δεν την ξέρω καλά. Τη γνώρισα, θα έλεγα μάλλον πριν από 60 χρόνια. Την φωτογράφιζε ένας διάσημος φωτογράφος. Και μετά την συνάντησα μια φορά, νομίζω για λίγα δευτερόλεπτα σε ένα εστιατόριο. Αλλά, ξέρετε, είναι μια από τις μεγαλύτερες Γαλλίδες ηθοποιούς στην ιστορία. Δεν ήταν κατάλληλη για τίποτα σε αυτή την ταινία, αλλά αν ήταν, θα ήταν τιμή μου να της το προσφέρω.

-Πιστεύετε ότι θα γυρίσετε άλλη μια ταινία στη Νέα Υόρκη;

Αν έκανα άλλη μια ταινία στη Νέα Υόρκη θα την έκανα.

-Πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να κάνετε άλλη μια ταινία με μια μεγάλη σταρ του Χόλιγουντ όπως η Κέιτ Μπλάνσετ;

Θα ήμουν ενθουσιασμένος αν έκανα άλλη μια ταινία με την Κέιτ Μπλάνσετ. Νομίζω ότι πέρασε καλά δουλεύοντας στο «Θλιμμένη Τζασμίν» και είναι προφανώς μια από τις μεγάλες ηθοποιούς μας. Και ναι, θα ήμουν ενθουσιασμένος αν είχα μια ιδέα στην οποία θα ταίριαζε.

*Πηγή: variety.com