Αόρατος αλλά υπαρκτός κίνδυνος

Την ώρα που η ανθρωπότητα βιώνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες μάλιστα αναμένονται να είναι δριμύτερες το 2024 λόγω του φαινομένου «Ελ Νίνιο», οι επιστήμονες προειδοποιούν για έναν ακόμη κίνδυνο. Εναν κίνδυνο που συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή αλλά δεν είναι εξίσου ορατός, καθώς δεν αφορά ακραία καιρικά φαινόμενα. Πρόκειται για τις επιδημίες, οι οποίες, όπως πια γνωρίζουμε όλοι, μπορούν σε χρόνο μηδέν να εξελιχθούν σε πανδημίες.

Αλλά ας δούμε τα δεδομένα: Μετά το τελευταίο κύμα της COVID-19 το οποίο ανέκυψε εξαιτίας του στελέχους Ομικρον, μια σειρά επικίνδυνων παθογόνων έχει προκαλέσει ανησυχία τόσο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και στους επιστήμονες. Κάποια από αυτά τα παθογόνα ήταν σχετικά άγνωστα, όπως, παραδείγματος χάριν, o ιός της ευλογιάς των πιθήκων ή ο ιός τσικουνγκούνια, και άλλα είναι γνωστά εδώ και αιώνες, όπως παραδείγματος χάριν το πλασμόδιο της ελονοσίας ή το δονάκιο (βακτήριο) της χολέρας. Σύμφωνα δε με αμερικανική μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές Αυγούστου στην επιθεώρηση «Nature Climate Change», έως και το 50% των γνωστών παθογόνων θα μπορούσαν στις παρούσες κλιματικές συνθήκες να προκαλέσουν δριμύτερες ασθένειες στον άνθρωπο.

Οι συνθήκες που ευνοούν τη μετάδοση των παθογόνων είναι η αύξηση της θερμοκρασίας, οι αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών οι οποίες επιτρέπουν τη μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά φορέων ασθενειών όπως είναι τα κουνούπια, τα τσιμπούρια και οι αρουραίοι, αλλά και ακραία καιρικά φαινόμενα όπως πυρκαγιές και πλημμύρες, τα οποία οδηγούν σε μετακινήσεις ανθρώπων και ζώων (και ως εκ τούτου διασπορά μικροβίων) αλλά και σε μολύνσεις του υδροφόρου ορίζοντα.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων είναι τα ξεσπάσματα δάγκειου πυρετού στη Νότια Γαλλία, τα οποία οφείλονται στην ολοένα αυξανόμενη παρουσία του κουνουπιού τίγρης (Aedes albopictus) που εξαπλώνεται όλο και βορειότερα, αλλά και η καταγραφή τοπικών περιπτώσεων ελονοσίας στη Φλόριδα των ΗΠΑ!

Αντιστοίχως, εξαιρετική ανησυχία προκάλεσε η επιδημία χολέρας η οποία έπληξε το Πακιστάν το 2022, αμέσως έπειτα από καταστρεπτικές πλημμύρες, αλλά και το γεγονός ότι ο αριθμός των κρουσμάτων και η θνητότητα από χολέρα στο Μαλάουι (χώρα στην οποία ενδημεί η νόσος) παρουσίασαν δραματική αύξηση το 2023.

Κορυφαίοι ερευνητές επισημαίνουν ότι φαινόμενα όπως τα παραπάνω θα πρέπει να εκληφθούν ως προειδοποίηση και καλούν τις κυβερνήσεις να είναι σε ετοιμότητα για να αποτρέψουν μια νέα πανδημία. Ας ελπίσουμε ότι θα εισακουστούν.

‘Εντυπη έκδοση Το Βήμα