Ποιος άνοιξε τον ασκό του Αιόλου στον Ηλιο; «Λύθηκε» το μυστήριο του ηλιακού ανέμου

Ο ηλιακός άνεμος, ένα συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που πηγάζει από το μητρικό μας άστρο, εξαπλώνεται σφαιρικά σε όλο το Ηλιακό Σύστημα και τυλίγει τους πλανήτες. Στη Γη προκαλεί το βόρειο και το νότιο σέλας και ενίοτε πυροδοτεί γεωμαγνητικές καταιγίδες που απειλούν τους δορυφόρους.

Νέες παρατηρήσεις από το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος Solar Orbiter προσφέρουν τώρα μια απάντηση για τον μηχανισμό που γεννά τον ηλιακό άνεμο, ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αστροφυσικής.

Ερευνητές που ανέλυσαν τα δεδομένα ανέφεραν στο περιοδικό Science ότι εντόπισαν μικρούς πίδακες που πηγάζουν από το στέμμα, την ατμόσφαιρα του Ήλιου, και εκτοξεύουν στο Διάστημα φορτισμένα σωματίδια σε υπερηχητικές ταχύτητες. Πρόκειται για βραχύβιες δομές με μήκος μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων, οι οποίες εξαφανίζονται μέσα σε 20 με 100 δευτερόλεπτα.

Οι «πίδακες πικοεκλάμψεων» διακρίνονται στις εικόνες ως σκούρες κηλίδες (ESA & NASA/Solar Orbiter/EUI Team)

Οι πίδακες αυτοί βαφτίστηκαν από τους ερευνητές «πίδακες πικοεκλάμψεων» λόγω του μικρού μεγέθους τους («pico-» είναι το πρόθεμα υποδιαίρεσης που συμβολίζει το τρισεκατομμυριοστό της μονάδας).

Οι πικοεκλάμψεις εντοπίστηκαν μέσα σε «στεμματικές οπές», περιοχές της ηλιακής επιφάνειας που εμφανίζονται σκούρες λόγω της σχετικά χαμηλής θερμοκρασίας τους (όπως στο παραπάνω βίντεο). Στις περιοχές αυτές, κενά στο μαγνητικό πεδίο του Ηλιου επιτρέπουν στα φορτισμένα σωματίδια να δραπετεύσουν πιο εύκολα.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι πίδακες είναι μια «σημαντική πηγή» του ηλιακού ανέμου, αν και δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί. Περισσότερα δεδομένα θα μπορούσαν να προκύψουν από νέες παρατηρήσεις του Solar Orbiter και της αντίστοιχης αμερικανικής αποστολής Parker Solar Probe.