Σι Τζινπινγκ: Στέλνει μήνυμα διά της απουσίας του

Δεν έχει βγει τυχαία η έκφραση «ηχηρή απουσία». Και βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή της στην απόφαση του Σι Τζινπίνγκ να μην ταξιδέψει το Σαββατοκύριακο στο Νέο Δελχί για τη σύνοδο κορυφής του G20. Η απουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν αναμενόμενη λόγω του εντάλματος σύλληψης που εκκρεμεί εις βάρος του από το ΔΠΔ της Χάγης, εκείνη όμως του κινέζου προέδρου προκαλεί πλήθος ερωτηματικών.

Η Κίνα θα εκπροσωπηθεί βέβαια από τον πρωθυπουργό της Λι Τσιανγκ, αλλά ο συμβολισμός δεν είναι ο ίδιος – είναι η πρώτη φορά που δεν συμμετέχει κινέζος πρόεδρος σε σύνοδο του G20 από την ίδρυση αυτού του διεθνούς φόρουμ.

Πολλοί θεωρούν πως ο Σι θέλησε με τον τρόπο αυτόν να στείλει ένα μήνυμα τόσο στον οικοδεσπότη της οργάνωσης, τον ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, όσο και στον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, με τον οποίο πιθανολογούνταν ότι θα είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση στο περιθώριο της συνόδου. Εκτός αν έχουν βάση οι φήμες περί προβλήματος υγείας που κυκλοφόρησαν με αφορμή το γεγονός ότι το βράδυ της 21ης Αυγούστου, ενώ ο Σι βρισκόταν στο Γιοχάνεσμπουργκ για τη σύνοδο των BRICS, τελευταία στιγμή και χωρίς προειδοποίηση εκφώνησε αντ’ αυτού μια σημαντική ομιλία στο επιχειρηματικό φόρουμ των BRICS ο υπουργός Εμπορίου του.

Η πιθανή εξήγηση

Οι κινέζοι ηγέτες ποτέ δεν χάνουν άρτια χορογραφημένα γεγονότα όπως αυτό – και στη συγκεκριμένη περίπτωση αφενός δεν δόθηκε ποτέ εξήγηση, αφετέρου φάνηκε να αιφνιδιάζεται ακόμη και το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, που αναφέρθηκε στην επίμαχη ομιλία σαν να την είχε απευθύνει ο Σι. Σε κάθε περίπτωση, είναι τέτοια η μυστικοπάθεια του Πεκίνου, που μόνο εικασίες μπορεί να κάνει κανείς για την απουσία του κινέζου προέδρου από τη σύνοδο του G20. Μια πιθανή εξήγηση, κάπως μικροπρεπής αλλά προβλέψιμη, είναι πως η Κίνα δεν θέλει να επιτρέψει στον Μόντι να διεκδικήσει μια διπλωματική επιτυχία επιστεγάζοντας την προεδρία του στο G20: οι σινο-ινδικές σχέσεις είναι άλλωστε κακές, ιδιαίτερα αναφορικά με το ζήτημα των κοινών τους συνόρων, παρότι οι δύο ηγέτες είχαν σύντομη συνομιλία στο περιθώριο της συνόδου των BRICS.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι πως το Πεκίνο κρίνει πρόωρη μια συνάντηση Σι – Μπάιντεν (η τελευταία είχε γίνει στο περιθώριο συνόδου του G20 στην Ινδονησία τον Νοέμβριο) ενώ οι διμερείς σχέσεις παραμένουν τεταμένες, παρά την επανάληψη του σινο-αμερικανικού διαλόγου, σε επίπεδο αξιωματούχων, τους τελευταίους μήνες.

Ερωτηθείς για την απουσία του Σι από το Νέο Δελχί, ο αμερικανός πρόεδρος δήλωσε «απογοητευμένος», προσθέτοντας «αλλά θα μπορέσω να τον δω» – ίσως αναφερόταν στη σύνοδο της Οικονομικής

Συνεργασίας Ασίας – Ειρηνικού που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στο Σαν Φρανσίσκο. Η τρίτη πιθανή εξήγηση σε κάθε περίπτωση (θα μπορούσαν να ισχύουν όλες μαζί…) συνδέει άμεσα την παρουσία του Σι στη σύνοδο των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) με την απουσία του από τη σύνοδο του G20 ως μια οπτική απεικόνιση του αφηγήματός του περί «Ανατολής που ανεβαίνει» και «Δύσης που πέφτει».