G20: Οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί και η σημασία των… απουσιών

Αν μη τι άλλο, με την Ινδία να διοργανώνει, το προσεχές Σαββατοκύριακο 9-10 Σεπτεμβρίου 2023, τη σύνοδο της G20, έχει τραβήξει πάνω της τα φώτα της προσοχής όλου του κόσμου, καθώς διακυβεύονται πολλά, έχει φέρει και πάλι την πολιτική στο προσκήνιο, ενώ έχει «ταράξει τα νερά» ακόμη και μόνο με την επίσημη πρόσκλησή της για το δείπνο προς τους ηγέτες, γιατί έχει υιοθετήσει τη σανσκριτική ονομασία της χώρας.

Συμμετέχουν οι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, ανάμεσά τους ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο Μοχάμεντ Μπιν Σάλμαν πρωθυπουργός της Σαουδικής Αραβίας και ο ιάπωνας πρωθυπουργός Φουμίο Κισίντα. Ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, με την προεδρία της G20 της για φέτος, έχει την ευκαιρία να εδραιώσει την ηγετική θέση της χώρας του στο διεθνές στερέωμα.

Οι αναλυτές τονίζουν ότι ο ίδιος έχει τη δυνατότητα να αποδείξει ότι μπορεί να εισφέρει τις υπηρεσίες του ως γεφυροποιός δύναμη με τον Παγκόσμιο Νότο. Ωστόσο, φέτος, οι προκλήσεις είναι μεγάλες, καθώς οι κλιμακούμενες εντάσεις ανά τον πλανήτη δίνουν το παρών από την Ουκρανία μέχρι τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Εκείνο που θέλει να πετύχει ο Μόντι για να θεωρηθεί επιτυχημένη η σύνοδος κατά την προεδρία του είναι μια κοινή διακήρυξη από όλους τους ηγέτες κατά τη λήξη των εργασιών της.

Η… σανσκριτική πρόσκληση σε δείπνο

Ήδη αμφιλεγόμενη υπήρξε η πρόσκληση για το επίσημο δείπνο των ηγετών, καθώς ξεκίνησε μια τεράστια συζήτηση για το εάν πρόκειται η Ινδία να αλλάξει το όνομά της στην αρχική της σανσκριτική ονομασία «Μπαράτ». Είναι σαφές ότι ο Μόντι έχει πολιτικοποιήσει την προεδρία της G20, εξηγούν οι αναλυτές, σύμφωνα με το TIME.

Ωστόσο, δύο είναι τα δύο μεγαλύτερα ζητήματα που ανακύπτουν με τη σύνοδο του Σαββατοκύριακου, η αναπάντεχη απουσία του κινέζου προέδρου –η πρώτη από το 2012 που ανέλαβε την εξουσία- και η αναμενόμενη απουσία του ρώσου προέδρου λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Εκείνο που θέλει να πετύχει ο Μόντι για να θεωρηθεί επιτυχημένη η σύνοδος, είναι μια κοινή διακήρυξη από όλους τους ηγέτες

Τα πραγματικά ζητήματα με Κίνα και Ρωσία

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, έσπευσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ, να δηλώσει ότι η απουσία του προέδρου της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, από την σύνοδο κορυφής της G20, που θα πραγματοποιηθεί αυτή την εβδομάδα στο Νέο Δελχί, δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο και δεν θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις για την έκδοση ενός συναινετικού τελικού ανακοινωθέντος της συνόδου. Θα παραστεί ως εκπρόσωπό τους ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ.

Η απουσία του Σι Τζινπίνγκ «κρύβει» την εγχώρια ένταση που βιώνει, με την ανεργία των νέων να φτάνει σε επίπεδο ρεκόρ, τους ηλικιωμένους να χρειάζονται διεύρυνση των κοινωνικών υπηρεσιών, τον τομέα του real estate σε κρίση, την οικονομική δραστηριότητα σε σαφή κάμψη και πολλά κυβερνητικά στελέχη και στρατιωτικούς να αντικαθίστανται είτε λόγω σκανδάλων είτε εξαιτίας άλλων «μυστηριωδών» αιτιών.

Ωστόσο, ενδέχεται να είναι και διπλωματική επιλογή και στρατηγική ή μήνυμα, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, σε ό,τι αφορά τις ινδο-κινεζικές εντάσεις ή και ακόμη και την απώλεια της ευκαιρίας να συναντηθούν κατά πρόσωπο οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Κίνας.

Σε ό,τι αφορά τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν που δεν θα παραστεί, ο ινδός υπουργός Εξωτερικών υποβάθμισε «απειλή» του ρώσου ομολόγου του Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος θα εκπροσωπήσει τη Ρωσία στη σύνοδο ότι η Ρωσία θα μπλοκάρει την τελική ανακοίνωση των συμπερασμάτων της, αν αυτό δεν αποτυπώνει τη θέση της Μόσχας σχετικά με την Ουκρανία και άλλες κρίσεις.

Οι χώρες-μέλη της G20 καλύπτουν το 80% της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, το 60% του πληθυσμού της γης και το 75% του διεθνούς εμπορίου. Η κριτική που τους ασκείται όλα αυτά τα χρόνια, από το 1999 που συναντώνται, είναι ότι δεν έχουν ασχοληθεί επί της ουσίας με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες σε επίπεδο χρεών, ασφάλειας τροφίμων και κλιματικής αλλαγής.

Η Ινδία έχει θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της συνόδου την κλιματική κρίση, την «πράσινη» οικονομία, τις «πράσινες» τεχνολογίες, καθώς και την ενεργειακή μετάβαση. Στην ατζέντα επίσης της συνάντησης περιλαμβάνεται η ενδυνάμωση φύλου, η συμπερίληψη στην οικονομική ανάπτυξη, καθώς και η ανάπτυξη που αφορά τις ψηφιακές δημόσιες υποδομές.