Οι ΗΠΑ, οι αμβλώσεις και ο φαύλος κύκλος του «σκοταδισμού»

Έχει περάσει ένας και πλέον χρόνος από την ετυμηγορία-σοκ του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να αναιρέσει την ιστορική απόφαση Roe v. Wade του 1973, που κατοχύρωνε σε ομοσπονδιακό επίπεδο το δικαίωμα των Αμερικανίδων στην άμβλωση μέχρι την 24η εβδομάδα της κύησης.

Κάπως έτσι, με τις «ευλογίες» της υπερσυντηρητικής πλειοψηφίας του Ανώτατου Δικαστηρίου, έσπασε κάθε συνταγματικό «φρένο» σε απαγορεύσεις και περιορισμούς του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος σε πολιτειακό επίπεδο.

Όπερ και εγένετο στις πλέον συντηρητικές του πολιτικού «χάρτη» στις ΗΠΑ.

Περίπου οι μισές πολιτείες -πρωτίστως ρεπουμπλικανικού ελέγχου- έχουν ήδη επιβάλει ή προωθούν είτε πλήρη απαγόρευση, είτε αυστηρότατους περιορισμούς στις αμβλώσεις, με ελάχιστες προβλεπόμενες εξαιρέσεις.

Οργανώσεις για την προάσπιση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι τα μέτρα πλήττουν πιο σκληρά φτωχούς και μειονότητες.

Περίπου 16 εκατομμύρια γυναίκες υπολογίζεται ότι πλέον ζουν σε απόσταση άνω των 480 χιλιομέτρων από την πλησιέστερη κλινική αμβλώσεων.

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, αυτή βρίσκεται σε άλλη πολιτεία από αυτή του τόπου διαμονής τους.

Μοιραία, τα νέα στοιχεία από τις ΗΠΑ αποτυπώνουν ακριβώς αυτή τη στρεβλή εικόνα, αποκαλύπτοντας μια δραματική αύξηση των νόμιμων αμβλώσεων σε προοδευτικές, δημοκρατικού ελέγχου πολιτείες.

Κυρίως δε σε αυτές που γεωγραφικά πλαισιώνονται από πολιτείες που έχουν προχωρήσει σε ποινικοποίηση ή αυστηρό περιορισμό των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων.

Μελέτη του Ινστιτούτου Guttmacher -το οποίο ερευνά ζητήματα αμβλώσεων στις ΗΠΑ- καταγράφει απότομη αύξηση αυτής της τάσης μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023.

Συνολικά υπολογίζεται ότι μέσα σε αυτό το διάστημα έγιναν περίπου 511.000 αμβλώσεις σε όσες πολιτείες η διαδικασία παραμένει προσβάσιμη και νόμιμη.

Για το αντίστοιχο διάστημα το 2020 -προ της σκανδαλώδους απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου και των κατά τόπους σκοταδιστικών απαγορεύσεων- έγιναν περίπου 465.000 αμβλώσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Στις πολιτείες με γκρι χρώμα καταγράφηκαν ελάχιστες ή μηδενικές αμβλώσεις το 2023, λόγω απαγορεύσεων

Πηγή: Guttmacher Institute

Σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου

H πολιτεία με τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αύξηση σε αριθμό αμβλώσεων που έγιναν μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου φέτος, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2020, ήταν το Ιλινόις.

Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Guttmacher δείχνουν ότι η διαφορά είναι 18.300 διακοπές κύησης με τεχνητά μέσα.

Πρόκειται πρακτικά για αύξηση της τάξης του 69%.

Η Καλιφόρνια είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη αριθμητική αύξηση σε αμβλώσεις: 12.300 επιπλέον, σύμφωνα με την μελέτη Guttmacher.

Ακολουθούν η Νέα Υόρκη (+9.500), αλλά και η Βόρεια Καρολίνα (+9.000), όπου από τον περασμένο Ιούλιο τέθηκε σε ισχύ απαγόρευση αμβλώσεων μετά τη 12η εβδομάδα κύησης.

Παράλληλα με την πολιτειακή πολιτική στο ζήτημα των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων, η γεωγραφία αναδεικνύεται σε εξίσου καθοριστικό παράγοντα, συναρτώμενη με το κόστος.

Η Βόρεια Καρολίνα για παράδειγμα -που μέχρι τα μέσα του έτους απαγόρευε τη διακοπή της κύησης μετά την 20η εβδομάδα- είδε στο πρώτο εξάμηνο μαζικές αφίξεις από αρκετές πολιτείες στο νότο, που έχουν σταματήσει κάθε πρόσβαση σε υπηρεσίες αμβλώσεων.

Ίσως το πιο χαρακτηριστικό σχετικό παράδειγμα είναι το Νέο Μεξικό, που συγκαταλέγεται μεταξύ των πολιτειών που δεν έχουν επιβάλει περιορισμούς ή απαγορεύσεις.

Με 6.480 επιπλέον αμβλώσεις φέτος, η νοτιοδυτική πολιτεία σημείωσε μια εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 220% συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο του 2020.

Αυξημένες, αν και σαφώς λιγότερο, ήταν οι ροές σε πολιτείες όπως το Οχάιο και το Γουαϊόμινγκ, όπου δεν είχαν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή προαποφασισμένοι περιορισμοί και απαγορεύσεις.

Οι πολιτείες με απαγόρευση των αμβλώσεων επιτρέπουν αντίθετα έναν εξαιρετικά μικρό αριθμό αμβλώσεων, υπό αυστηρές προϋποθέσεις.

Στο Τέξας, για παράδειγμα, γίνονται φέτος μόλις τέσσερις αμβλώσεις κατά μέσο όρο κάθε μήνα.

Το 2020, ο αριθμός αυτός ήταν περίπου 4.800 μηνιαίως.

Δυστοπικό σκηνικό

Τα νέα μηνιαία δεδομένα σε ομοσπονδιακό επίπεδο που καταγράφονται στη μελέτη Guttmacher είναι σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για το αντίστοιχο διάστημα της WeCount, μια ομάδας προάσπισης των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων.

Όπως ωστόσο επισημαίνεται, η μελέτη αφορά μόνο τις αμβλώσεις που έγιναν σε κλινικές, νοσοκομεία και ιατρεία.

Παραμένει πρακτικά άγνωστος ο αριθμός των λεγόμενων «αυτοδιαχειριζόμενων αμβλώσεων», όπου το ινστιτούτο ορίζει τις διακοπές κυήσεων στο σπίτι, χωρίς προσωπική ή εικονική επαφή με το επίσημο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ.

Όχι τυχαία, υπάρχουν πλείστα όσα δημοσιεύματα και αναφορές για εκτίναξη των αγορών χαπιών άμβλωσης μέσω Διαδικτύου σε αμερικανικές πολιτείες που απαγορεύουν ή θέτουν αυστηρούς περιορισμούς στα αναπαραγωγικά δικαιώματα.

Ειδικοί χαρακτηρίζουν την κατάσταση σε αυτές τις περιοχές ιδιαίτερα επικίνδυνη για τις γυναίκες.

Ήδη σε αρκετές η ιατρική κάλυψη θεωρείται ανεπαρκής και οι φόβοι εντείνονται ότι θα υποβαθμιστεί περαιτέρω με τις απαγορεύσεις των αμβλώσεων.

Η εικόνα αναμένεται να γίνει πιο ζοφερή μέχρι τα τέλη του έτους, καθώς θα τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή πρόσθετες απαγορεύσεις και περιορισμοί ανά την αμερικανική επικράτεια, όπως π.χ. στην Ιντιάνα και στη Νότια Καρολίνα.

Προς τούτο το Ινστιτούτο Guttmacher ανακοίνωσε ότι αρχίζει νέα μελέτη, καταγράφοντας μήνα το μήνα τον αντίκτυπο των νέων μέτρων.

Μικρή «ανάσα» ελπίδας παραμένουν πολιτείες που κυβερνώνται από τους Δημοκρατικούς, όπως η Καλιφόρνια, το Μίσιγκαν, η Μινεσότα, η Νέα Υόρκη και το Όρεγκον.

Όχι μόνο έχουν κατοχυρώσει στο πολιτειακό Σύνταγμα το δικαίωμα στην άμβλωση, αλλά καλύπτουν ακόμη και τα έξοδα μετακίνησης σε εγκύους από άλλες πολιτείες, όπου δεν υπάρχει πρόσβαση σε νόμιμη και ασφαλή διακοπή της κύησης και πολλές γυναίκες εξαναγκάζονται να παίζουν «κορώνα-γράμματα» τη ζωή τους.