Πώς το skateboarding της Καλιφόρνια έφερε επανάσταση στην παγκόσμια κουλτούρα

Ένα ηλιόλουστο απόγευμα Δευτέρας, στην παραλία Venice Beach, ένας ψηλός νεαρός με μπλουζάκι και φαρδύ παντελόνι πηδάει πάνω από το κιγκλίδωμα του skate park, αφήνει το skateboard του στην τσιμεντένια επιφάνεια, προσκολλάται στο ξύλο με το αριστερό του πόδι και συνεχίζει να γλιστράει κατά μήκος της περιμέτρου του πάρκου με αυξανόμενη ταχύτητα.

Κατεβαίνει σε μία από τις δύο βαθιές λεκάνες του πάρκου, και στη συνέχεια ανεβαίνει ξανά ψηλά και πάνω από το μακρινό χείλος της. Πλησιάζοντας σε μια πλατφόρμα, πηδάει με το σκέιτμπορντ του πάνω της – αλλά όχι πριν το πίσω πόδι του περιστρέψει τη σανίδα κατά 360 μοίρες, μια κίνηση που εκτελεί ξανά καθώς πετάει από την άλλη άκρη της πλατφόρμας και προσγειώνεται στο πεζοδρόμιο.

Το όνομά του είναι Sean Davis, και από την ηλικία των οκτώ ετών, θεωρεί τον εαυτό του πάνω απ’ όλα σκέιτμπορντερ. Από το Νάπερβιλ του Ιλινόις, μετακόμισε το 2019 στο Λος Άντζελες, κοιμώμενος μερικές φορές στο αυτοκίνητό του – όλα αυτά για να βρίσκεται εδώ στη Νότια Καλιφόρνια, τη γενέτειρα του αθλήματος.

Αγκάθι για τους αρχιτέκτονες τοπίου

Από ένα χόμπι της γειτονιάς σε ένα άθλημα που κέρδισε έδαφος στη σκηνή του σερφ στην Καλιφόρνια τη δεκαετία του 1950, το σκέιτμπορντ είναι πλέον mainstream και παγκόσμιο. Το ατημέλητο DIY ήθος του έχει κατακλύσει τη Σαγκάη, το Σάο Πάολο, το Ελσίνκι, ακόμη και την Καμπούλ.

Το skateboarding έχει τη δική του γλώσσα για τις κινήσεις (fakie, vert, kickflip, ollie), τους ιδρυτές του (μεταξύ των οποίων οι Tony Alva, Steve Caballero και Tony Hawk), το περιοδικό ρεκόρ (το Thrasher με έδρα το Σαν Φρανσίσκο), την οριστική ταινία (το ντοκιμαντέρ Dogtown and Z-Boys του 2001, σε σκηνοθεσία του θρύλου του skateboarding Stacy Peralta και με αφηγητή τον Sean Penn) και τους διάσημους χομπίστες (Justin Bieber, Rihanna, Lil Wayne, Miley Cyrus).

Κάποτε θεωρούνταν -σύμφωνα με τα λόγια του Ocean Howell, πρώην επαγγελματία skateboarder και νυν αναπληρωτή καθηγητή ιστορίας- «αγκάθι για τους αρχιτέκτονες τοπίου, τους πολεοδόμους και τους ιδιοκτήτες κτιρίων», σήμερα οι skateboarders έχουν γίνει ανεπίσημοι υποστηρικτές του αστικού σχεδιασμού και της πολεοδομίας.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The Past Participle (@thepastparticiple)

Σημείο μηδέν: Νότια Καλιφόρνια

«Οι κυβερνήσεις το υποστηρίζουν πλέον ως άθλημα, όπως ακριβώς και το ποδόσφαιρο» λέει ο Γιούλιν Όλιβερ, αθλητικός ατζέντης με έδρα το Λος Άντζελες της εταιρείας Wasserman, η οποία εκπροσωπεί αρκετούς skateboarders.

Ως απόλυτη επιβεβαίωση, και σε σιωπηρή αναγνώριση της ανάγκης τους να απευθυνθούν σε ένα νεανικό κοινό, οι επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες σχεδιάζουν να συμπεριλάβουν νέα αγωνίσματα: Ανδρικό και γυναικείο σκέιτμπορντ δρόμου και πάρκου. Το πρώτο θα διεξάγεται σε μια διαδρομή από σκάλες, κιγκλιδώματα, κράσπεδα και άλλα αστικού τύπου χαρακτηριστικά- το δεύτερο σε ένα ελικοειδές έδαφος από κοίλα βυθίσματα και λόφους.

Παρ’ όλη την πανταχού παρουσία του αθλήματος, το σημείο μηδέν του skateboarding παραμένει το σημείο αφετηρίας του: Νότια Καλιφόρνια. Η ιστορία της πολιτείας, από τους χρυσωρύχους μέχρι τους επιχειρηματίες της τεχνολογίας, είναι μια επανειλημμένα ειπωμένη ιστορία επανεφεύρεσης και συντριβής των προτύπων.

Ηλιοφάνεια κάθε μέρα

Το καθημερινό θέαμα που διαδραματίζεται στο Venice Beach Skate Park είναι παραπλανητικά ιδιόρρυθμο, φαινομενικά όμοιο με τους αγώνες μπάσκετ και τένις μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά.

Αλλά οι skateboarders έχουν περισσότερα κοινά με τους bodybuilders της προηγούμενης εποχής, όπως ο Reg Lewis και ο Dave Draper, οι οποίοι ενσάρκωναν όχι μόνο τον τρόπο ζωής της Καλιφόρνιας αλλά και την ψυχρά αποφασιστική φιλοδοξία της. Ακριβώς όπως εκείνα τα μυώδη αγόρια της παραλίας επιδίωξαν να αναδιαμορφώσουν την ανθρώπινη σωματική διάπλαση, οι skateboarders συρρέουν στη Νότια Καλιφόρνια για να χαράξουν και να κόψουν τις λωρίδες της ανθρώπινης κυκλοφορίας.

«Είναι ακριβώς όπως απεικονίζεται» λέει ο επαγγελματίας skateboarder Sebastian «Sebo» Walker, 32 ετών, ο οποίος μετακόμισε από το Σάλεμ του Όρεγκον πριν από μια δεκαετία και πέρασε τέσσερα χρόνια κοιμώμενος στο πίσω μέρος ενός βαν, ώστε να μπορεί να περνάει τις μέρες του τελειοποιώντας την τέχνη του στα skate park της νότιας Καλιφόρνιας. «Ηλιοφάνεια κάθε μέρα, σπουδαίοι skateboarders παντού, ένας παγκοσμίου φήμης τρόπος ζωής που είναι πολύ αληθινός».

Δείτε ένα βίντεο του Jimmy Wilkins του 2023

Το πάρκο σκέιτ εκπροσωπεί την ειδυλλιακή γοητεία της παραλίας

Αυτός ο διάχυτα χαλαρός τρόπος ζωής έχει ενισχυθεί με μια αριστοκρατική λάμψη, καθώς η Venice Beach έχει γίνει ένας πολυταξιδεμένος προορισμός. Οι επισκέπτες ανταγωνίζονται με τους ντόπιους για ένα τραπέζι σε δημοφιλή εστιατόρια όπως το Charcoal Venice, το Tasting Kitchen και το κομψό καφέ-μπαρ Intelligentsia.

Αλλά καμία τουριστική εμπειρία στην Venice Beach δεν θα ήταν πλήρης χωρίς να ελέγξετε τη σκηνή του skateboarding.

Το πάρκο σκέιτ εκπροσωπεί την ειδυλλιακή γοητεία της παραλίας, με τους φοίνικες, τα λαμπερά ηλιοβασιλέματα και την όχι ακόμα πλήρως εξευγενισμένη ατμόσφαιρα της παραλίας. Σε κάθε δεδομένη στιγμή, οι κάτοικοι του πάρκου αντικατοπτρίζουν όλο το φάσμα της ενασχόλησης: Mικρά παιδιά με γονείς που τα περιτριγυρίζουν, ανερχόμενα ταλέντα όπως ο Sean Davis, ο περιστασιακός επαγγελματίας που αμείβεται αδρά και οι έφηβοι λάτρεις του σκέιτμπορντ που έχουν βρει στο χόμπι το είδος της εξατομικευμένης δημιουργικής διεξόδου που τα πιο καθιερωμένα αθλήματα δεν μπορούν να προσφέρουν.

Παρόλα αυτά, το skate park της Venice Beach είναι μόλις μια δεκαετία παλιό. Το πάρκο της Σάντα Μόνικα, το The Cove, κατασκευάστηκε το 2005, ενώ το καταφύγιο των σκέιτμπορντ του Δυτικού Λος Άντζελες, το Stoner Skate Park, άνοιξε το 2010.

Κάθε ένα από αυτά έχει μια συγκεκριμένη πελατεία στη γειτονιά. «Είναι ένα είδος αδελφότητας» λέει ο Jim McDowell, συνιδιοκτήτης του μικροσκοπικού αλλά υποβλητικού καταστήματος skateboarding της Σάντα Μόνικα Rip City Skates, που ιδρύθηκε το 1978 σε ένα πρώην μπαρ.

«Οι τύποι της Venice Beach έλεγαν ‘άντε γ@μήσου’ στους τύπους της Santa Monica, και το αντίστροφο».

«Είναι μια νοοτροπία «εμείς εναντίον αυτών»»

Τα skate parks της Νότιας Καλιφόρνιας -που τώρα επηρεάζουν τους δημόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο- είναι τα ίδια αντίγραφα των απογυμνωμένων αστικών δρόμων. Μιμούνται την παράνομη παράδοση του σκέιτμπορντ ως επαναπροσδιορισμό των σταθερών, τακτοποιημένων αστικών τοπίων.

Σκάλες, παγκάκια πάρκων, προστατευτικά κιγκλιδώματα – όλα είναι εκεί για να κάνουν σκέιτ. «Το σκέιτμπορντ σημαίνει να παρακάμπτεις τους κανόνες» λέει ο Steve Alba, ένας θρύλος του αθλήματος για πάνω από τέσσερις δεκαετίες. «Είναι μια νοοτροπία «εμείς εναντίον αυτών»».

Ο Salba (όπως είναι γνωστός), που σήμερα είναι 57 ετών, ανήκε στο δεύτερο κύμα των πρωτοπόρων skateboarders μετά τους Z-Boys, που πήραν το όνομά τους από το κατάστημα σερφμπορντ Zephyr στη Σάντα Μόνικα στο οποίο σύχναζαν.

Βοήθησε στη διάδοση του κάθετου, ή «vert», skateboarding κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, όταν μια σοβαρή ξηρασία στη Νότια Καλιφόρνια εμπόδισε πολλούς κατοίκους να γεμίσουν τις πισίνες τους. Οι βαθιές λεκάνες στα σημερινά ειδικά σχεδιασμένα πάρκα για σκέιτ έχουν ως πρότυπο τις ιδιωτικές πισίνες στις οποίες ο Salba και η παρέα του συνήθιζαν να τρυπώνουν, ξεκινώντας χαρούμενα τα παράτολμα κόλπα τους στον αέρα, πριν έρθει η αστυνομία.

«That’s rad, bro!»

Ένα χειμωνιάτικο πρωινό έξω από μια κατοικία στην κομητεία Σαν Μπερναρντίνο, παρακολουθώ τον Σάλμπα και μισή ντουζίνα νεότερους σκέιτερ να ασκούν το επάγγελμά τους σε μια αποξηραμένη πισίνα που ο ιδιοκτήτης δέχτηκε να τους αφήσει να χρησιμοποιήσουν.

Δύο από αυτούς είναι σούπερ σταρ του είδους: Ο Όσκαρ «Όσκι» Ρόζενμπεργκ, ένας 23χρονος Σουηδός δυναμίτης που θεωρείται ευρέως ότι είναι από τους πιο εφευρετικούς σκέιτερ στον κόσμο- και ο 22χρονος Τρίσταν Ρένι, ένας κάτοικος της κομητείας Σαν Μπερναρντίνο που διακατέχεται από χαρακτηριστική ηρεμία.

Για μια ώρα εναλλάσσονται στροβιλίζοντας και πηδώντας, μονομάχοι πάνω σε ρόδες σε ένα Κολοσσαίο της πίσω αυλής, χαιρετώντας ο ένας τα κόλπα του άλλου με ρεφρέν «Sick, dude!» και «That’s rad, bro!».

Ο Salba κάνει ζουμ στην πισίνα μαζί τους. Φοράει κράνος -πάντα κόκκινο- καθώς και ασορτί μαξιλαράκια από δέρμα λεοπάρδαλης στους αγκώνες και τα γόνατά του, και είναι αισθητά πιο άκαμπτος στο βάδισμα. Παρόλα αυτά, οι νεότεροι πατινέρ κοιτούν τον Salba με σεβασμό. Μέσα από διάφορες χορηγίες, συμβουλές, πωλήσεις βίντεο και συμφωνίες με είδη ένδυσης, για να μην αναφέρουμε τη συνεχή δραστηριότητά του σε πισίνες σε όλες τις λεγόμενες Badlands των κομητειών Λος Άντζελες και Σαν Μπερναρντίνο, ο Salba έχει καταφέρει να κάνει το πιο περίπλοκο κόλπο του skateboarding. Έχει κάνει καριέρα από αυτό.

«Είναι ωραίο να βλέπεις αυτή τη νέα γενιά να επιστρέφει στους παλιούς τρόπους» λέει ο βετεράνος. «Όπως ο Όσκι. Δεν το κάνει συχνά αυτό στις πισίνες του skate στη Σουηδία … Αλλά αυτό είναι το νόημα του skateboarding – να μην αφήνεις τα πράγματα να σε εμποδίζουν».

«Να δω το όνομά μου σε μια σανίδα»

Ο Sean Davis ξέρει καλά πώς να μην αφήνει τα πράγματα να μπαίνουν στο δρόμο του. Σερβιτόρος σε steak house στη Σάντα Μόνικα, στην οποία κάνει σκέιτ από το Venice Beach Skate Park κάποια πρωινά και μετά επιστρέφει στο πάρκο όταν «δουλεύει ρολόι» το απόγευμα.

Μόλις νυχτώσει, ο Ντέιβις μπαίνει στον υπολογιστή του και δημοσιεύει βίντεο με τα τελευταία του κατορθώματα -ένας καλοκάγαθος μεσοδυτικός τύπος που φαίνεται να πετάει πάνω σε μια πλάκα ξύλου κατευθείαν μέσα στο στόμα του ήλιου που δύει- στους περισσότερους από 12.000 ακόλουθούς του στο Instagram.

Τη νύχτα ονειρεύεται νέα κόλπα που θα εκτελέσει. Το πρωί πηδάει σχοινάκι, σηκώνει βάρη και κάνει γιόγκα. Επισκέπτεται ένα τοπικό κατάστημα CBD για να αγοράσει μια λοσιόν με βάση την κάνναβη για να αντιμετωπίσει τον πόνο που ενδημεί σε ένα άθλημα που περιλαμβάνει την εκτίναξη του απροστάτευτου εαυτού του σε μια τσιμεντένια λεκάνη. Έχει σπάσει έναν αστράγαλο, έναν αγκώνα, έναν καρπό, ένα δάχτυλο, έναν αντίχειρα, ένα δάχτυλο του ποδιού και μια σχέση με την κοπέλα που έκανε τη μετακόμιση μαζί του από το Ιλινόις στην Καλιφόρνια.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 80s Skater Boi (@80sskaterboi)

Η αφοσίωσή του στο άθλημα είναι απόλυτη. Ο Davis έχει συγκεντρώσει μια χούφτα χορηγούς, συμπεριλαμβανομένης της Nike, αν και ως επί το πλείστον οι ανταμοιβές είναι δωρεάν εξοπλισμός. Θα ήθελε να γίνει επαγγελματίας, να κάνει σκέιτμπορντ για να ζήσει, ίσως ακόμη και να ξεκινήσει μια σειρά ρούχων για σκέιτμπορντ. Προς το παρόν επικεντρώνεται σε μια μοναδική αναζήτηση: «Να εκπληρώσω το παιδικό μου όνειρο να δω το όνομά μου σε μια σανίδα».

Δεν είναι και τόσο άγρια φαντασίωση. Ο αποστάτης χαρακτήρας του αθλήματος βρίσκεται εδώ και καιρό σε τροχιά σύγκρουσης με τις διαδεδομένες εμπορικές δυνατότητές του – οι οποίες αναμφισβήτητα ξεκίνησαν με την κυκλοφορία του πρώτου από τα πολλά βιντεοπαιχνίδια skateboarding, του Tony Hawk το 1999.

Δείτε τον Tony Hawk

«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες χρειάζονται το skateboarding πολύ περισσότερο από ό,τι το skateboarding χρειάζεται τους Ολυμπιακούς Αγώνες»

Το ολυμπιακό καθεστώς του έχει πλέον προσδώσει μια νομιμότητα που από ορισμένες οπτικές γωνίες φαίνεται αμήχανη. Για ένα άθλημα που δίνει προτεραιότητα στο ατομικό στυλ πάνω απ’ όλα, το πώς θα τα πάνε οι αθλητές όπως ο Tristan Rennie κάτω από τον μανδύα της ολυμπιακής ομοιομορφίας είναι άγνωστο. («Θέλω να πω, ποια είναι η προπόνηση που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουμε;» αναρωτιέται ο Rennie).

«Υπάρχει μεγάλη ένταση» αναγνωρίζει ο Salba. «Προσωπικά, πιστεύω ότι η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι φοβερή. Τούτου λεχθέντος, οι Ολυμπιακοί Αγώνες χρειάζονται το skateboarding πολύ περισσότερο από ό,τι το skateboarding χρειάζεται τους Ολυμπιακούς Αγώνες».

Πίσω στο 1975-1978

Στο λεύκωμα «Locals Only: 30 Posters: California Skateboarding 1975-1978» που εξέδωσε ο οίκος Chronicle, ο Hugh Holland στρέφει τη ματιά του πίσω στην πρώτη γενιά DΙΥ αθλούμενων οι οποίοι στις πίσω αυλές του Λος ‘Αντζελες επινόησαν ένα νέο σπορ: το σκέιτμπορντ.

Το καλοκαίρι του 1966, ο Holland πήδηξε μέσα στην παλιά κόκκινη Chevy Bel Air του και κατευθύνθηκε δυτικά με προορισμό το Λος ‘Αντζελες. Εδώ, μια νέα νεανική κουλτούρα ανερχόταν. Το 1974, μια ομάδα σέρφερ από την Dogtown – τις παραλίες της Santa Monica, Ocean Park και Venice – έσκασαν μύτη στους δρόμους πάνω σε σκέιτμπορντ.

Κάνοντας καβάλα σε κύματα από τσιμέντο, η Zephyr Surf Team (ή, Z-Boys) επινόησαν νέο σπορ καθώς με το που εμφανίστηκαν ροδάκια από ουρεθάνη, αλουμινένιο υλικό και σανίδες από φάιμπεργκλας, τα πατίνια μπορούσαν να καβαλούν όποια επιφάνεια ήσαν τολμηροί να προσπαθήσουν. Σε μικρό χρονικό διάστημα μετέτρεψαν τάφρους απορροής σε αυτοσχέδιες κεκλιμένες ράμπες και πισίνες της πίσω αυλής σε DIY πάρκα για σκέιτμπορντ.

Συνέβαλε και η ξηρασία του 1976 καθώς σε όλη την πόλη και τα προάστια άρχισαν να ξεφυτρώνουν πολυάριθμοι νέοι σκέιτερ.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Hugh Holland (@hughholland)

*Με στοιχεία από nationalgeographic.com