Ερρίφθη ο κύβος για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών

H διάθεση του Μαξίμου σε ό,τι αφορά την ατζέντα «συμπερίληψης» (δικαιώματα στην καθημερινότητα, ευκαιρίες για όλους κ.ά.), την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνδέει ευθέως – κατά τους συνεργάτες του – με το όραμά του για ένα «προοδευτικό» κράτος με «ευρωπαϊκή κατεύθυνση» στους τομείς στους οποίους υστερεί και για μια κοινωνία με «αυτοπεποίθηση», έχει διαμηνυθεί στην κυβερνητική μηχανή: «Δεν βάζουμε νερό στο κρασί μας», σύμφωνα με τα πρωθυπουργικά λόγια.

Αυτή η ατζέντα ισότητας, η οποία αφορά και ανοιχτά ζητήματα – αιτήματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αποτελεί μόνο ένα σκέλος της επιχείρησης «μεταρρυθμιστική επιτάχυνση» για την οποία δεσμεύεται το πρωθυπουργικό επιτελείο, καθώς ο κεντρικός σχεδιασμός τετραετίας περιλαμβάνει σειρά άλλων δύσκολων παρεμβάσεων – υπό την έννοια ότι απειλούν με πολιτική αντιπαράθεση, ενστάσεις έως και τείχη αντιδράσεων – σε πολλαπλά επίπεδα της δημόσιας ζωής.

Βασικός στόχος του Μαξίμου είναι να ανοίξει κύκλο «εκσυγχρονισμού» (κατά το προεκλογικό μότο του Μητσοτάκη) μετά τη ΔΕΘ, φέρνοντας στον «κατάλληλο χρόνο» νομοθετήματα που ήδη προετοιμάζονται ή έχουν ολοκληρωθεί παρασκηνιακά.

Ανάμεσά τους και ένας νόμος που αλλάζει δεδομένα στον Αστικό Κώδικα, ο οποίος αντιλαμβάνεται προς το παρόν τον γάμο μόνο μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών.

Για φιλοδοξίες οι οποίες έχουν τεθεί «πολύ ψηλά» σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της κυβερνητικής στρατηγικής και για τους ΛΟΑΤΚΙ+ έχει μιλήσει ο Μητσοτάκης στην πολιτική ηγεσία του νεοσύστατου υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με το θέμα του γάμου ομόφυλων ζευγαριών και τεκνοθεσίας να έχει κεντρική διαχείριση από το Μαξίμου. Πρόκειται άλλωστε για ένα ζήτημα στο οποίο θα δοκιμαστεί η δυνατότητα για ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις, που επιδιώκει το πρωθυπουργικό επιτελείο.

Το θέμα, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητείται ήδη στο γαλάζιο στρατόπεδο – εντός και εκτός της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ. Υπάρχουν, κατά τις ίδιες πηγές, δύο διαφορετικές «φωνές» προς τον Πρωθυπουργό για τον χρόνο προώθησης του νόμου στη δημόσια σφαίρα: εκείνες που δείχνουν ως το τέλος του 2023, μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου και εκείνες που παραπέμπουν το θέμα για το 2024, μετά τις ευρωεκλογές.

Υπάρχουν επίσης διαφορετικές γαλάζιες αντιδράσεις: οι υποστηρικτές, οι αντιδρώντες και οι επιφυλακτικοί που δηλώνουν ότι θα αξιολογήσουν τις διατυπώσεις του νόμου «όταν έρθει η ώρα». Ειδικά στο κλαμπ των διαφωνούντων φαίνεται να σχηματίζονται δύο ομάδες, από τη μία οι πιο συντηρητικοί που εμφανίζονται ιδεολογικά αντίθετοι και από την άλλη εκείνοι που ζυγίζουν το πολιτικό κόστος από ενδεχόμενη υποστήριξη της κυβερνητικής πρωτοβουλίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι μία από τις παρενέργειες όχι τόσο του σχηματισμού της κυβέρνησης που συνήθως έχει και τους δυσαρεστημένους που περίμεναν μάταια μια θέση στη «βιτρίνα», αλλά κυρίως του τρόπου λειτουργίας του Υπουργικού Συμβουλίου στο πιεστικό μετεκλογικό καλοκαίρι  είναι μια τάση απροθυμίας βουλευτών να το στηρίξουν δημόσια. Είναι σαφές ότι το Μαξίμου θα ήθελε πλήρη υποστήριξη της νομοθετικής πρωτοβουλίας χωρίς διαρροές από το Υπουργικό Συμβούλιο, αφήνοντας στους βουλευτές το περιθώριο για ψήφο κατά συνείδηση και προσδοκώντας συναίνεση από ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ με πολιτικές πιέσεις υπό το ερώτημα «πρόοδος ή συντήρηση» σε όλο το δημοκρατικό τόξο.

Ο «κατάλληλος χρόνος»

Σε κάθε περίπτωση έχει ξεκινήσει η αναγκαία προεργασία (οι βολιδοσκοπήσεις κοινώς) ώστε να καθοριστεί από το Μαξίμου ο «κατάλληλος χρόνος» κατάθεσης του νομοσχεδίου. Σε αυτό θα ορίζεται καθαρά ότι μπορεί να τελεστεί γάμος μεταξύ ανθρώπων διαφορετικού ή του ίδιου φύλου, χωρίς εξαιρέσεις στο θέμα που προβληματίζει εντονότερα τους επιφυλακτικούς γαλάζιους, αυτό της τεκνοθεσίας.

Το Μαξίμου έχει στα χέρια του εδώ και σχεδόν δύο χρόνια τις εισηγήσεις της ειδικής επιτροπής που είχε συστήσει για τα ζητήματα των ΛΟΑΤΚΙ+ υπό τον πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Λινό-Αλέξανδρο Σισιλιάνο αλλά και έχει τρέξει κυλιόμενες μετρήσεις. Στο φόντο υπάρχουν όμως και δεδομένα που έχουν παρουσιαστεί δημόσια και τα οποία έχουν επιτρέψει στον Μητσοτάκη να μιλά για «πιο έτοιμη» κοινωνία.

Στην έρευνα της διαΝΕΟσις του 2022 («Τι πιστεύουν οι Ελληνες;») οι επιστήμονες διαπίστωναν για πρώτη φορά από το 2016 που απευθύνουν σχετική ερώτηση ότι η πλειονότητα των Ελλήνων πιστεύουν ότι πρέπει να επιτραπούν οι γάμοι μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών (51,7% απάντησαν «μάλλον» και «σίγουρα ναι»). Ταυτόχρονα έβλεπαν αυξημένο το ποσοστό των Ελλήνων που συμφωνούν και με την τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια: 38,9% από 23,2% το 2019.

Ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Παναγής Παναγιωτόπουλος ανέλυε τότε ότι είναι εντυπωσιακή για τα ελληνικά δεδομένα υψηλή στο αίτημα υπέρ του γάμου ομόφυλων ζευγαριών ωστόσο «ο βασικός κοινωνικός θεσμός που είναι η οικογένεια, καθώς και τα θέματα που αναδεικνύουν πιθανή σύγκρουση μεταξύ διάφορων επιπέδων αυτοπροσδιορισμού, θέτουν όρια σε αυτή τη φιλελευθεροποίηση που εντοπίζουμε».

Πέρα από την κεντρική πολιτική διαχείριση που γίνεται από το πρωθυπουργικό γραφείο, στο παρασκήνιο κινητοποιούνται συγκεκριμένα πρόσωπα.

Ανάμεσά τους ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, η υπουργός Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη και ο γενικός γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας Πρόδρομος Πύρρος, ο οποίος συμμετείχε και στις εργασίες της επιτροπής για τους ΛΟΑΤΚΙ+ που είχε συστήσει το 2021 ο Μητσοτάκης και ήταν τότε σύμβουλος στο οικονομικό γραφείο του Πρωθυπουργού ενώ έχει περάσει από το επικοινωνιακό τιμ του Μαξίμου.