Κιρ Στάρμερ, ο «κληρονόμος» του Τόνι Μπλερ αναζητά ξανά τον Τρίτο Δρόμο

Ηγέτης των Εργατικών και της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βρετανία από το 2020, ως διάδοχος του «κόκκινου» Τζέρεμι Κόρμπιν, ο Κιρ Στάρμερ θεωρείται εδώ και καιρό στη χώρα του «εν αναμονή πρωθυπουργός».

Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σταθερό, διψήφιο προβάδισμα στο κόμμα του έναντι των κυβερνώντων συντηρητικών Τόρις, εν αναμονή των επόμενων βουλευτών εκλογών που αναμένονται στα τέλη του 2024.

Η τελευταία της εταιρείας Opinium για την εφημερίδα The Observer δίνει στους Εργατικούς 42% (+1 σε σύγκριση με πριν από ένα δεκαπενθήμερο), έναντι 28% για τους Συντηρητικούς (+2).

Αν και η διαφορά ήταν υπερδιπλάσια προ έτους -όταν οι Συντηρητικοί άλλαζαν σαν τα «πουκάμισα» πρωθυπουργούς, με θυελλώδεις εσωκομματικές εκλογές μετά την παραίτηση του… σκανδαλιάρη Μπόρις Τζόνσον- αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πλέον σχεδόν αδύνατο το κυβερνών κόμμα να καταφέρει να κλείσει την «ψαλίδα».

Ο νυν πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ το επιχειρεί, δίνοντας αμφιλεγόμενη «μάχη» με τον πληθωρισμό εν μέσω κρίσης κόστους ζωής και κόβοντας το «τιμόνι» τέρμα δεξιά με σκληρούς αντι-μεταναστευτικούς νόμους.

Ο Στάρμερ επιχειρεί τώρα τη δική του ρελάνς.

Με την επιστροφή των Βρετανών βουλευτών στα έδρανα στο Γουέστμινστερ -μετά τις καλοκαιρινές διακοπές- ο ηγέτης των Εργατικών προχώρησε σε ριζικό ανασχηματισμό του «σκιώδους» υπουργικού του συμβουλίου.

Ήταν ο πρώτος στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εδώ και δύο χρόνια και, όπως αποδείχθηκε, δομικός για τις εσωτερικές ισορροπίες.

Προετοιμαζόμενος λοιπόν για τη μάχη των γενικών εκλογών, αποφάσισε να «ξηλώσει» από καίρια πόστα μέλη της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών και προήγαγε Μπλερικούς, κάνοντας ακόμη πιο σαφή μεταστροφή προς το κέντρο.

Δεξιόστροφη κλίση

Η κλίμακα των αλλαγών εξέπληξε πολλούς.

«Σαρωτικές» τις χαρακτήρισε ο Guardian.

«Οι βουλευτές της μπλερικής “δεξιάς” του κόμματος ευνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό σε βάρος εκείνων που θεωρούνταν περισσότερο κεντροαριστεροί», σχολιάζει.

«Η Λίζα Νάντι, που κάποτε θεωρούνταν μελλοντικός ηγέτης (…) υπέστη σημαντικό υποβιβασμό», παρατηρούν οι Times.

Ο ηγέτης των Εργατικών «επιβράβευσε βασικούς συμμάχους, ορισμένοι από τους οποίους είχαν παραγκωνιστεί από τον λαϊκιστή αριστερό προκάτοχό του, Τζέρεμι Κόρμπιν», γράφει το Politico.

«Από τότε που ανέλαβε καθήκοντα» εξάλλου, επισημαίνει το δημοσίευμα, «ο Στάρμερ έχει προσπαθήσει να μετακινήσει το κόμμα πιο κοντά στο θεωρούμενο πολιτικό κέντρο».

Κομματικό στέλεχος περιέγραψε την κεντρώα «μετάλλαξη» των Εργατικών ως «κατάληψη της παράταξης» από τη Δεξιά, μετέφερε στο Sky News ο Σαμ Κόοοτς, πολιτικός συντάκτης του βρετανικού δικτύου.

Σε κάθε περίπτωση, υπογράμμισε, «η ισορροπία της κορυφαίας κομματικής ομάδας είναι σίγουρα πολύ διαφορετική από το “σκιώδες” υπουργικό συμβούλιο, που διόρισε ο Στάρμερ όταν ανέλαβε το 2020» τα «ηνία» των Εργατικών.

Μιλώντας στο BBC Radio 4, η βετεράνος βουλευτής των Εργατικών, πρώην υπαρχηγός του κόμματος και υπουργός επί κυβερνήσεων Μπλερ, Χάριετ Χάρμαν, υποστήριξε ότι ο ανασχηματισμός της «σκιώδους» κυβέρνησης αφορά «λιγότερο την εσωτερική πολιτική» και «περισσότερο την πρόθεση του  Στάρμερ να οργανώσει μια ομάδα, όπου μπορεί να δείξει στη χώρα ότι είναι άξια εμπιστοσύνης».

Σε ένα περίεργο δε «κλείσιμο του ματιού» προς την εκλογική βάση και την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, ο Στάρμερ μεταβίβασε το «καυτό» χαρτοφυλάκιο Στέγασης από τη Λίζα Νάντι στην αντιπρόεδρο του κόμματος, Άντζελα Ράινερ.

Παράλληλα, αναβάθμισε την τελευταία σε «σκιώδη» αναπληρώτρια πρωθυπουργό.

Πρόκειται ωστόσο για μια κίνηση διπλής ανάγνωσης, επισημαίνει ο Σαμ Κόουτς.

Λεπτές ισορροπίες

Εκλεγμένη από τη βάση ως Νο2 στο κόμμα, η Ράινερ -που έχει έρθει συχνά σε σύγκρουση στο πρόσφατο παρελθόν με τον Στάρμερ- θεωρείται κομβική στη διατήρηση στενών δεσμών με τα συνδικάτα.

Ο νέος ρόλος της ως «σκιώδους» (και δυνητικά μελλοντικής) αναπληρώτριας πρωθυπουργού της εξασφαλίζει «μεγαλύτερη προβολή», παρατηρεί ο πολιτικός συντάκτης του Sky News.

Όμως ταυτόχρονα την απομακρύνει, εξηγεί, «από το κέντρο διοίκησης του σκιώδους υπουργικού συμβουλίου»….

Το νέο σκηνικό αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την «περίεργη θέση» στην οποία βρίσκεται σήμερα ο ηγέτης των Εργατικών, σχολιάζει ο  Ούγκο Γκάι, πολιτικός συντάκτης του ιστότοπου inews.

Ενόσω επιχειρεί άνοιγμα σε αφιταλαντευόμεους ψηφοφόρους και δυσαρεστημένα μέλη της εκλογικής βάσης της κεντροδεξιάς, κινδυνεύει να αποξενώσει σημαντικό τμήμα των υποστηρικτών των Εργατικών.

Κι αν και το κόμμα της βρετανικής αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι εδώ και μήνες σταθερά στην κορυφή της πρόθεσης ψήφου, με άνετο προβάδισμα, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη δημοτικότητα του Σερ Κιρ Στάρμερ, που πολλοί χαρακτηρίζουν πολιτικά «άοσμο», «άχρωμο» και «βαρετό».

«Λίγοι ψηφοφόροι γνωρίζουν τι θα κάνει με την εξουσία αν φτάσει στο Νο 10» της Ντάουνινγκ Στριτ, τονίζει ο Ούγκο Γκάι.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμά, αποστολή των μελών του νέου «σκιώδους» υπουργικού συμβουλίου του είναι «να μην αποκτήσουν οι ίδιοι υψηλό προφίλ», αλλά αντιθέτως «να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός θετικού οράματος για τους Εργατικούς».

Ζητούμενο πλέον, παρατηρεί, δεν είναι απλά «μια απρόθυμη αποδοχή από τους ψηφοφόρους, αλλά ένας πραγματικός ενθουσιασμός».

Το πολιτικό διακύβευμα εν αναμονή της κάλπης

Πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, παρά την τεράστια φθορά των Τόρις, καθώς υπό τη διακυβέρνησή τους η Βρετανία βυθίζεται στη δίνη κρίσης ακρίβειας και στέγασης, υποβάθμισης -λόγω υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης- δημόσιων υπηρεσιών, απεργιακών κινητοποιήσεων και ενός καταστροφικού Brexit.

Σε αντίθεση άλλωστε με τους δημοσκοπικά ισχυρούς σήμερα Εργατικούς -που έπειτα από μακρά περίοδο στην αντιπολίτευση ετοιμάζονται πυρετωδώς για επάνοδο στην εξουσία- ο ηγέτης τους παραμένει χαμηλά σε ποσοστά στο ερώτημα καταλληλότητας για την πρωθυπουργία.

Πρόσφατα σχετικά στοιχεία που δημοσίευσε ο Guardian έδειχναν το προβάδισμα του  Στάρμερ να μειώνεται από 6% σε 3% έναντι του Βρετανού νυν (μη εκλεγμένου σε γενικές εκλογές) πρωθυπουργού, Ρίσι Σούνακ.

Τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σχεδόν ένας στους τρεις Βρετανούς (32%) θεωρούν τον ηγέτη των Εργατικών ως την καλύτερη επιλογή για τον πρωθυπουργικό θώκο.

Την ίδια άποψη εκφράζουν για τον Σούνακ περίπου μόλις ένας στους πέντε (22%).

Οι σύμμαχοι του Στάρμερ θεωρούν ότι τώρα, με τον ανασχηματισμό, ο ηγέτης των Εργατικών «δείχνει ότι έχει στόχο να κερδίσει τις εκλογές και χτίζει μια ομάδα για να προετοιμαστεί για την διακυβέρνηση» της Βρετανίας, γράφει η πολιτική συντάκτρια του BBC, Άλεξ Φορσάιθ.

«Όπως και να έχει, είναι μια ακόμη απόδειξη ότι ο Στάρμερ είναι έτοιμος να διαμορφώσει το κόμμα με τον τρόπο που αυτός θέλει», σημειώνει.

Όμως «οι ανασχηματισμοί σπάνια γίνονται χωρίς να υπάρξουν κάποιες αναταράξεις»…