Δώρο

Χάνα Αρεντ  ήταν 34 ετών όταν έφτασε στη νήσο Ελις στις 22 Μαΐου 1941. Είχε 25 δολάρια στην τσέπη της και δεν μιλούσε αγγλικά. Είχε ξεφύγει από δύο παγκόσμιους πολέμους, είχε συλληφθεί από την Γκεστάπο και είχε διαφύγει από ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Η ζωή της μόλις άρχιζε. Ξανά… Στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετίας του ’50 με αρχές της δεκαετίας του ’60, τότε που  η Αρεντ έκανε επιμέλεια στο  προπολεμικό γερμανικό της χειρόγραφο για την αγγλική έκδοση της διατριβής της για τον Ερωτα και τον Αγιο Αυγουστίνο, εισήγαγε την έννοια της «γεννητότητας», συνδέοντας την ιδέα του νέου ξεκινήματος.

Αυτό το «ξανά» ήταν η ρίζα των στοχασμών της όταν το 1958 συγκέντρωσε τις διαλέξεις της στο πανεπιστήμιο του Σικάγου γράφοντας την «Ανθρώπινη κατάσταση».

Είναι η κατεξοχήν θεωρητικός των ενάρξεων, αναφέρει στην εισαγωγή της η Μάργκαρετ Κάνοβαν (διαβάζουμε στην ελληνική έκδοση από τον Πατάκη) και συστήνει τη φιλόσοφο με τον πλούτο των συλλογισμών της.

Είναι η Αρεντ εκείνη που μας υπενθυμίζει ότι τα ανθρώπινα όντα είναι πλάσματα που πράττουν, υπό την έννοια ότι ξεκινούν κάτι καινούργιο και δρομολογούν αλληλουχίες συμβάντων. Το πιο εμψυχωτικό μήνυμα της «Ανθρώπινης κατάστασης» είναι η υπενθύμιση της ανθρώπινης «γεννητότητας» και του θαύματος της έναρξης καινούργιων πραγμάτων.

Οι ενάρξεις καινούργιων πραγμάτων που δεν μπορούν να αποκλειστούν ακόμη και όταν η κοινωνία μοιάζει να είναι παγιδευμένη στη στασιμότητα ή να ακολουθεί μια αδυσώπητη πορεία. «Γεννητότητα» σημαίνει ότι έχουμε πάντα την ικανότητα να ξεφεύγουμε από την τρέχουσα κατάσταση και να ξεκινάμε κάτι καινούργιο.

Εστω και αν το τι είναι αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί καθώς αφορά το μέλλον. Ωστόσο, ακόμα και τώρα, στα πρωτοφανή δύσκολα που βιώνουν οι γύρω μας, η προτροπή για επενέργεια είναι επιτακτική. Ακόμα καλύτερα, εφόσον είμαστε γεννημένοι να ξεκινάμε. Μία σκέψη-δώρο.