RAND: Γιατί είναι απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ η… μακροζωία των ανθρώπων

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Χάρυ Τρούμαν είχε προβληματιστεί με την αρχαιότητα και τη γήρανση των Αμερικανών γερουσιαστών, κάνοντας λόγο για «δύο τρομερές ασθένειες της Γερουσίας». «Οι επιτροπές πιστώσεων της Βουλής και της Γερουσίας είναι ηλικιωμένοι και εξαθλιωμένοι άνδρες, οι οποίοι -αν σκέφτονται καθόλου- σκέφτονται οπισθοδρομικά», έλεγε.

Εκείνη την ανησυχία όμως του Αμερικανού προέδρου, πολλοί πλέον τη θεωρούν κάτι παραπάνω από ασθένεια. Φαίνεται ότι, σχεδόν 80 χρόνια μετά, ο πρόεδρος εισακούστηκε από τη σημαντική δεξαμενή σκέψης RAND.

Πρόσφατη έκθεση της RAND, ταρακουνάει τα νερά στις ΗΠΑ, θέτοντας επί τάπητος τους μεγάλους κινδύνους που εγκυμονούν πρόσωπα κλειδιά στη δημόσια διοίκηση και ειδικά σε πόστα εθνικής ασφάλειας με κλονισμένη υγεία.

«Δύο τάσεις μπορεί να συμβάλουν σε έναν νέο τύπο απειλής εθνικής ασφάλειας» σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης «πρώτον, ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και δεύτερον ότι εργάζονται σε μεγαλύτερη ηλικία».

Συνεπώς, η έκθεση προειδοποεί πως το αμερικανικό δυναμικό στις υπηρεσίες ασφαλείας -υπουργείο Άμυνας- μπορεί να αντιμετωπίσει υψηλότερο επιπολασμό άνοιας από ό,τι στις προηγούμενες γενιές» εκτιμώντας πως «ένας αυξανόμενος αριθμός του προσωπικού που έχει πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες έχει ή θα έχει άνοια».

Πανίσχυροι πολιτικοί με ανίσχυρη μνήμη

Τα περιστατικά σημαντικών προσώπων σε νευραλγικές θέσεις του αμερικανικού συστήματος που προβληματίζουν για την ικανότητά τους ίσως να σχετίζονται με μια τέτοια έκθεση.

Μέσα στο 2023, ο Ηγέτης της Μειοψηφίας της Γερουσίας των ΗΠΑ ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μιτς ΜακΚόννελ πάγωσε δύο φορές σε συνεντεύξεις Τύπου φέρνοντας σε αμηχανία δημοσιογράφους και συνεργάτες του. Υπόψιν, ότι το περιοδικό Time έχει συμπεριλάβει τον ΜακΚόννελ, στα 100 άτομα με την ισχυρότερη επιρροή στον κόσμο!

Το 2017 ο γερουσιαστής Θαντ Κόχραν -ο οποίος είχε πληρωθεί για να προωθήσει την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού- δεν θυμήθηκε που ήταν η αίθουσα της Γερουσίας. Χρειάστηκε τότε βοήθεια για την βρει. Σε μια περίπτωση, ψήφισε επανειλημμένα «ναι» παρά το γεγονός ότι οι βοηθοί του είπαν να ψηφίσει «όχι». Αργότερα κατάλαβε το λάθος του και άλλαξε την ψήφο του.

Σκεφτείτε έναν 79χρονο συνταξιούχο πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος τη CIA να παθαίνει άνοια και να αρχίζει να μιλάει για παλιές μυστικές αποστολές

Ο γερουσιαστής Μιτς ΜακΚόννελ (REUTERS/Elizabeth Frantz)

Ακόμα και για τον Αμερικανό πρόεδρο  Τζο Μπάιντεν έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση για το προχωρημένο της ηλικίας του και τις γνωστικές του λειτουργίες.

Ο Μακκόνελ είναι 81, ο Κόχραν -που έχει πεθάνει- ήταν επίσης 80, ο Μπάιντεν είναι 80. Παρά το προχωρημένο της ηλικίας τους διαχειρίζονται σοβαρότατα πόστα.

Ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Θαντ Κόχραν σε συνέντευξη Τύπου στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αβάνα, Κούβα, 22 Φεβρουαρίου 2017. (REUTERS/Alexandre Meneghini)

Αν τα τρία παραπάνω παραδείγματα έχουν «άλλοθι» καθότι αιρετοί ωστόσο, το διορισμένο προσωπικό είναι αυτό που ανησυχεί τους ερευνητές της RAND.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ εμπιστεύεται διαβαθμισμένο υλικό σε άτομα που διαθέτουν άδεια ασφαλείας, που τους χορηγεί το υπουργείο Άμυνας. Πώς, όμως, αυτά τα έμπιστα άτομα παραμένουν καλοί θεματοφύλακες αυτών των απόρρητων πληροφοριών εάν έχουν υποστεί βλάβη;

Οι πράκτορες δεν πρέπει να έχουν άνοια

Το ανθρώπινο δυναμικό στην εθνική ασφάλεια και στις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ, το προσωπικό με γνώση ευαίσθητων πληροφοριών που εμφανίζει συμπτώματα άνοιας όπως λήθη, κακή κρίση και παρορμητικότητα μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια, λέει η έκθεση.

Τα χρόνια υπηρεσίας και οι εμπειρίες είναι καθοριστικοί παράγοντες.

Στελέχη των αμερικανικών υπηρεσιών μετά την 11η Σεπτεμβρίου είναι πιθανό να συνταξιοδοτηθούν σύντομα σε μεγάλους αριθμούς, ύστερα από 20 χρόνια στρατιωτικής θητείας, και πολλοί αναμένεται να ενταχθούν στο ομοσπονδιακό εργατικό δυναμικό, φέρνοντας μαζί τους άδεια ασφαλείας στις θέσεις εργασίας τους στη κυβέρνηση ή σε εταιρεία που σχετίζεται με την ασφάλεια και συνεργάζεται με το κράτος.

Φερειπείν, ένας 38χρονος Αμερικανός στρατιωτικός που έχει συμπληρώσει 20 χρόνια υπηρεσίας, έχει δυνατότητα να μετατεθεί σε άλλη υπηρεσία ασφαλείας για τα επόμενα 24 χρόνια μέχρι να βγει στη σύνταξη. Έτσι, σύμφωνα με την έκθεση είναι μεγάλος ο αριθμός των βετεράνων που μετατίθενται σε υπηρεσίες ασφαλείας. Το 2016, οι βετεράνοι του στρατού αποτελούσαν το 31% του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού.

Ο χαρακτηριστικός διάδρομος των κεντρικών γραφείων της CIA στη Βιρτζίνια (REUTERS/Evelyn Hockstein)

Με το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ να φτάνει τα 80 χρόνια, οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι το ποσοστό των Αμερικανών ανά πάσα στιγμή που έχουν ή είχαν πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες θα μπορούσε να φτάσει το 23%.

Επειδή πολλοί από αυτούς υπέστησαν ήπιους κρανιοεγκεφαλικούς τραυματισμούς ή βίωσαν τραυματικές εμπειρίες, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας και πιθανώς πρώιμης έναρξης άνοιας, σύμφωνα με την έκθεση.

Η έκθεση προειδοποιεί ότι «πολλοί βετεράνοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης πρώιμης γνωστικής εξασθένησης» ενώ διαθέτουν άδεια ασφαλείας από το υπουργείο Άμυνας.

Βέβαια, η έκθεση δεν παραλείπει να επισημάνει ότι τα άτομα με πρόσβαση σε άκρως απόρρητο υλικό συνδυάζουν μοναδικούς ατομικούς και εργασιακούς παράγοντες που μπορεί να αποτρέψουν την άνοια ή να τους βοηθήσουν να καλύψουν νέα γνωστική εξασθένηση.

«Στις μυστικές υπηρεσίες και στο εργατικό δυναμικό της εθνικής ασφάλειας ευρύτερα, είναι πιθανό ότι πολλοί επαγγελματίες έχουν υψηλό εγκεφαλικό και γνωστικό απόθεμα λόγω του σχετικά υψηλού μορφωτικού επιπέδου, της υψηλής κοινωνικοοικονομικής θέσης και των ετών εμπλοκής σε γνωστικά περίπλοκες εργασίες, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης ευαίσθητων πληροφορίες».

Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες

Είναι όμως όλες οι περιπτώσεις το ίδιο επικίνδυνες για την εθνική ασφάλεια. Όχι λέει η RAND, μοντελοποιώντας την έκταση του προβλήματος υγείας σε συνάρτηση με τον ενδεχόμενο κίνδυνο.

Για παράδειγμα, μπορεί να βρίσκεται στα πρώιμα στάδια εξασθένισης των γνωστικών λειτουργιών ένα στέλεχος της CIA λίγο πριν την συνταξιοδότηση. Μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα «κενά μνήμης» κρατώντας σημειώσεις σε ένα τετράδιο, το οποίο κλειδώνει. Ωστόσο, δεν ξεχνά ποτέ να ανατρέξει στο σημειωματάριο γιατί έχει βάλει υπενθύμιση στην πόρτα του γραφείο του. Μια τέτοια περίπτωση δεν είναι τόσο επίφοβη, εάν ο πράκτορας αυτός είχε πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες που σύντομα θα αποχαρακτηριστούν.

Η RAND όμως εξετάζει ένα πιο σοβαρό πιθανό σενάριο. Για παράδειγμα, να παρουσιάσει έστω μέτρια συμπτώματα άνοιας, ένας 79χρονος συνταξιούχος ανώτερος αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών, που κάποτε είχε πρόσβαση σε απόρρητο υλικό και συμμετείχε σε μυστικές αποστολές. Σε αυτή τη περίπτωση η εθνική ασφάλεια κινδυνεύει περισσότερο, αν αρχίσει να μιλάει περισσότερο από ποτέ για το παρελθόν του στα παιδιά του ή άλλα άτομα στο γηροκομείο.

«Κάθε σενάριο απαιτεί διαφορετικές στρατηγικές μετριασμού και απόκρισης και πολλά θέματα και συμβιβασμούς πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη αυτών των στρατηγικών» σημειώνεται στην έκθεση της RAND.

«Λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές συνέπειες μιας ακούσιας παραβίασης της ασφάλειας που προέρχεται από διανοητικές βλάβες, πιστεύουμε ότι είναι σημαντική η περαιτέρω μελέτη των στρατηγικών κινδύνου, αναγνώρισης και αντιμετώπισης» αναφέρει η έρευνα στα συμπεράσματά της.