Θεομηνίες: πάντα επιμηθείς με τέλη, εισφορές και… συμφορές

Η φωτογραφία από την πλημμυρισμένη Μεταμόρφωση στη Θεσσαλία, την οποία έδειξε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ζητώντας την οικονομική στήριξη για τις καταστροφικές πλημμύρες, μου θύμισε τον μύθο για τον «Κατακλυσμό του Δευκαλίωνος» που έγινε στην ίδια περιοχή, αλλά με διαφορετικούς συμβολισμούς και προβληματισμούς.

Μάλιστα, οι προβληματισμοί εντάθηκαν ακόμα περισσότερο μετά τη δήλωση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη ότι «στόχος της κυβέρνησης είναι η αύξηση των κονδυλίων που θα διατίθενται σε φυσικές καταστροφές» με την επιβολή ενός ακόμα τέλους, δηλαδή «περιβαλλοντικού», το οποίο θα ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, καθώς, όπως πρόσθεσε, «οι πόροι που προβλέπονται προς το παρόν για έκτακτες ανάγκες στον προϋπολογισμό είναι της τάξεως του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ως αποθεματικό».

Κατ’ αρχάς, κατά τον µύθο, ο παραπάνω κατακλυσµός έγινε πριν από δέκα περίπου χιλιετίες από την οργή του… Δία και όχι από… «κλιµατική αλλαγή». Υστερα, στον ίδιο µύθο είναι έντονος ο ρόλος του Προµηθέα, του προνοητικού για κάθε κακό που πρόκειται να συµβεί, ο οποίος όµως είναι λαµπερά απών στην Ελλάδα µε όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις να εµφανίζονται µονίµως ως επιµηθείς και ουδέποτε ως προµηθείς. Σηµειώνεται ότι, σύµφωνα µε τον µύθο, ο Προµηθέας συµβούλευσε τον ενάρετο γιο του Δευκαλίωνα, βασιλιά της Φθίας και της Θεσσαλίας, να κατασκευάσει κιβωτό για να σωθεί εκείνος και η σύζυγός του Πύρρα και να εγκαινιαστεί το νέο ανθρώπινο γένος.

Στο σηµείο αυτό σταµατάνε οι συµβολισµοί και αρχίζουν οι προβληµατισµοί, καθώς τα παθήµατα επαναλαµβάνονται όχι µόνο χωρίς µαθήµατα, αλλά µε µέτρα και αποφάσεις «µία από τα ίδια». Παραθέτω µερικούς:

Πρώτον, αφού υπήρχε ο περιβόητος «δηµοσιονοµικός χώρος» και είχαν προηγηθεί µόλις προσφάτως (το 2020) οι καταστροφικές και ανθρωποβόρες κακοκαιρίες «Θάλεια» και «Ιανός», γιατί το προβλεπόµενο από τον Νόµο ποσό του αποθεµατικού και στον κρατικό προϋπολογισµό του 2023 ορίζεται µε τον ελάχιστο συντελεστή 1% επί των δηµόσιων δαπανών (700 εκατοµµύρια έως ένα δισεκατοµµύριο ευρώ) και όχι µε τον ανώτατο 3% (πάνω από δύο δισεκατοµµύρια ευρώ); Διότι, απλούστατα, δεν υπάρχει «δηµοσιονοµικός χώρος», όπως συνεχώς προειδοποιεί ο διοικητής της Τράπεζας τη Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ή αυτός που υπάρχει διατίθεται για αλλότριες σκοπιµότητες.

Ηδη, πέρα από το «Πράσινο Ταµείο» (ιδρύθηκε το 1972) και το περιβαλλοντικό «τέλος της σακούλας», τα ελληνικά νοικοκυριά, οι εργαζόµενοι, οι επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες ακινήτων κατακλύζονται από τέλη και εισφορές.

Δεύτερον, το ισχνό (µάλλον διακοσµητικό) αυτό ποσό του αποθεµατικού αναγκάζει τις κυβερνήσεις να τείνουν επαίτιδα χείρα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξασφάλιση πρόσθετων πόρων, που κι αυτοί διαχειρίζονται µε αµφιβολίες. Θυµάµαι ότι οι ελληνικές Αρχές δεν προσκόµισαν στην ΕΟΚ επί… επτά χρόνια, έως τον Ιανουάριο του 1988, αποδείξεις για την τύχη του… δανείου των 80 εκατοµµυρίων ecu που πήρε η χώρα µας για τον σεισµό της Αθήνας στις 24 Φεβρουαρίου του 1981 όπως αποκάλυπτε τότε το Ελεγκτικό Συνέδριο, και έτσι δεν δόθηκαν τα 100 εκατοµµύρια ecu για τον σεισµό στην Καλαµάτα τότε Αλλά, και για τη διαχείριση του ισχνού αυτού αποθεµατικού τα «ευρήµατα» των εκθέσεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου προκαλούν απογοήτευση και αγανάκτηση. Οπως επισηµαίνει, «η χρήση του αποθεµατικού δεν φαίνεται να ευρίσκει έρεισµα στις διατάξεις του άρθρου 59 του παραπάνω Νόµου».

Τρίτον, την ίδια αγανάκτηση και απογοήτευση προκαλεί και η άλλη επιµήθεια τακτική εξασφάλισης πόρων, δηλαδή η κατάρτιση και ψήφιση στη Βουλή γαλαντόµων συµπληρωµατικών προϋπολογισµών. Μόνο το 2020 ψηφίστηκαν έξι συνολικού ποσού 14,95 δισεκατοµµυρίων ευρώ και το 2020 άλλοι τέσσερις συνολικού ποσού 4,75 δισεκατοµµυρίων ευρώ για την αντιµετώπιση των συνεπειών της πανδηµίας και για την κάλυψη των επειγουσών και έκτακτων αναγκών λόγω πυρκαγιών. Το Ελεγκτικό Συνέδριο επισηµαίνει ότι «από τον διενεργηθέντα έλεγχο επί της ορθότητας και αξιοπιστίας του Απολογισµού και της νοµιµότητας και κανονικότητας προέκυψαν ευρήµατα, όπως παράβαση των αρχών της καθολικότητας και της ειλικρίνειας και ακρίβειας, πληµµελής χρήση των πιστώσεων που δεν είναι συµβατές µε τον κατά νόµο προορισµό του, καθώς και υψηλά αδιάθετα υπόλοιπα σε ορισµένους από τους φορείς που ενισχύθηκαν κατά τη λήξη της χρήσης». Ο χώρος δεν επιτρέπει να παρουσιάσω όλα τα «ευρήματα».

Τέταρτον, απογοητευτική είναι και η επιµήθεια τακτική εξασφάλισης πόρων µε τη συχνή, πυκνή, ήδη από το 1923, επιβολή πολυώνυµων τελών και έκτακτων και ειδικών εισφορών επί παντός επιστητού (ακίνητα, αγροτικά προϊόντα, αυτοκίνητα… νεκροταφεία κ.λπ.). Ηδη, πέρα από το «Πράσινο Ταµείο» (ιδρύθηκε το 1972) και το περιβαλλοντικό «τέλος της σακούλας», τα ελληνικά νοικοκυριά, οι εργαζόµενοι, οι επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες ακινήτων κατακλύζονται από τέλη και εισφορές. Μόνο τα ακίνητα επιβαρύνονται από το 1923 έως σήμερα με πάνω από 20 τέλη, τα αγροτικά προϊόντα για τον οργανισμό «Δήμητρα» με άλλα, ενώ για την τοπική αυτοδιοίκηση με δεκάδες ως… «ανταποδοτικά» τάχα. Αν μου επέτρεπε ο χώρος θα τα παρουσίαζα όλα αυτά έτσι προς απογοήτευση…

Πηγή: Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»