Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, πριν δώδεκα ακριβώς μήνες, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ξεσπούσε στη Χιλή. Παρά την απελπισμένη αντίσταση του άοπλου λαού, οι επιδρομείς επεκράτησαν με τα τανκς και τα αεροπλάνα, ανέτρεψαν το νόμιμο καθεστώς και δολοφόνησαν τον αρχηγό του κράτους, τον σοσιαλιστή Σαλβαντόρ Αλλέντε, που είχε εκλεγή με ελεύθερες εκλογές το φθινόπωρο του 1970.

Μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος άρχισαν να κυκλοφορούν οι πρώτες φήμες, που αργότερα έγιναν συγκεκριμένες κατηγορίες, για τον ρόλο που είχε παίξει η CIA στην ανατροπή και τη δολοφονία του Αλλέντε. Η αμερικανική κυβέρνηση είχε σπεύσει να διαψεύση τις κατηγορίες, ενώ ο Νίξον είχε αρνηθή κατηγορηματικά κάθε ανάμιξη της χώρας του στα δραματικά εκείνα γεγονότα.


«Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 19.9.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Τώρα όμως, ένα χρόνο μετά, μια αμερικανική εφημερίδα, η «Νιου Γιορκ Τάιμς», αποκαλύπτει ότι η CIA είχε δαπανήσει οκτώ εκατομμύρια δολλάρια, για να δημιουργήση αρχικά δυσκολίες στο καθεστώς και εν συνεχεία να ανατρέψη τον πρόεδρο Αλλέντε.

Τα οκτώ εκατομμύρια δολλάρια ξοδεύτηκαν για τη χρηματοδότηση κομμάτων, πολιτικών ανδρών και εφημερίδων της αντιπολιτεύσεως, ενώ παράλληλα ασκήθηκε πίεση στην αμερικανική κυβέρνηση για να διακόψη το πρόγραμμα βοηθείας προς τη Χιλή.


«Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 19.9.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Τη φοβερή αλήθεια απεκάλυψε ο ίδιος ο διευθυντής της CIA, ο Γουίλλιαμ Κόλμπυ, ο οποίος, σπάζοντας το τείχος της σιωπής, που κατά κανόνα καλύπτει τη δραστηριότητα αυτής της υπηρεσίας, ομολόγησε τα πάντα στη διάρκεια μιας καταθέσεώς του ενώπιον του Κογκρέσσου τον περασμένο Απρίλιο. Η κατάθεση του αρχηγού της CIA ήταν θεωρητικά απόρρητη. Μερικοί όμως Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές την έδωσαν στη «Νιου Γιορκ Τάιμς», που τη δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα.

Δημιούργημα μεταπολεμικό, η CIA δεν άργησε να μεταβληθή σε πραγματικό κράτος εν κράτει, όπως απέδειξε η «Επιχείρηση του Κόλπου των Χοίρων» τον Απρίλιο του 1961 για την ανατροπή του Κάστρο στην Κούβα. Η επιχείρηση αυτή, που την είχε εγκρίνει ο Αϊζενχάουερ, έγινε εν αγνοία των άλλων κρατικών υπηρεσιών.


Ο Χένρι Κίσινγκερ

Ο Τζων Κέννεντυ δεν μπόρεσε να την απαγορεύση, γιατί πολλοί μηχανισμοί είχαν ήδη τεθή σε κίνηση και η αναστολή τους θα δημιουργούσε σοβαρούς πολιτικούς κινδύνους. Η αποτυχία της επιχειρήσεως έκανε τον Κέννεντυ να αναδιοργανώση την CIA και κυρίως να ενισχύση τον έλεγχό της από την κυβέρνηση. Για το σκοπό αυτόν δημουργήθηκε ένας ειδικός οργανισμός, η «Επιτροπή των 40».

Όταν ο Νίξον, το 1969, εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο, πρόεδρος της «Επιτροπής των 40» ήταν ο Χένρυ Κίσσινγκερ, με την έγκριση του οποίου είχαν ληφθή όλες οι αποφάσεις.

Το 1964 η CIA είχε χρηματοδοτήσει στη Χιλή με τρία εκατομμύρια δολλάρια τον Εντουάρντο Φρέι, ο οποίος και κατάφερε να κερδίση τις προεδρικές εκλογές, νικώντας τον κυριώτερο αντίπαλό του, τον σοσιαλιστή Αλλέντε. Έξη χρόνια αργότερα η CIA χρηματοδότησε ξανά τα αντιμαρξιστικά κόμματα με μισό εκατομμύριο δολλάρια.

Όταν το κοινοβούλιο της Χιλής κλήθηκε να εκλέξη τον πρόεδρο, επειδή κανένα από τα κόμματα δεν είχε επιτύχει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η «Επιτροπή των 40» αποφάσισε να διαθέση 350.000 δολλάρια για να «αγοράση» τις ψήφους μερικών βουλευτών. (Την ίδια βρώμικη τακτική εφάρμοσε η CIA το 1965 στην Ελλάδα, αγοράζοντας όχι πια ψήφους, αλλά τους ίδιους τους βουλευτές, για να στηρίξουν την κυβέρνηση των αποστατών.)


Τα άδυτα της CIA στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια

Παρά τις προσπάθειες, όμως, της CIA ο Σαλβαντόρ Αλλέντε εξελέγη. Αμέσως συνήλθε η «Επιτροπή των 40», με πρόεδρο πάντοτε τον Κίσσινγκερ, και πήρε την απόφαση να «βγάλη από τη μέση» με οποιονδήποτε τρόπο τον νέο αρχηγό του κράτους. Το ερώτημα ήταν: να τον ανατρέψουν αμέσως, ενθαρρύνοντας τις ανοικτές εξεγέρσεις, ή να φθείρουν τον Αλλέντε με συστηματικά σαμποτάζ;

Προτιμήθηκε η δεύτερη λύση. Στόχος ήταν ο «κλονισμός» της κυβερνήσεως Αλλέντε. Και ενώ η αμερικανική κυβέρνηση και οι αμερικανικές τράπεζες, έπειτα από υπόδειξη του Κίσσινγκερ, έκοβαν τις πιστώσεις στη Χιλή, η CIA αποφάσιζε να διαθέση πέντε εκατομμύρια δολλάρια για μια περίοδο τριών ετών για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Παράλληλα, το 1973 διέθεσε ένα συμπληρωματικό ποσό ενός και ημίσεος εκατομμυρίου δολλαρίων για τις δημοτικές εκλογές.


Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε

Το καλοκαίρι του 1973 η CIA έκανε μια ακόμη προσπάθεια διαθέτοντας ένα εκατομμύριο δολλάρια, για να επιδεινώση την ήδη σοβαρή κατάσταση που είχε δημιουργήσει ο πληθωρισμός και οι κατευθυνόμενες απεργίες.

Το στρατιωτικό πραξικόπημα εκδηλώθηκε πριν ξοδευθή ολόκληρο το ποσό. Έτσι, 250.000 δολλάρια δόθηκαν εν συνεχεία στους οπαδούς της χούντας για την αγορά και εγκατάσταση ενός ραδιοφωνικού σταθμού.

Το αμερικανικό υπουργείο των Εξωτερικών, όπως ήδη αναφέραμε, διέψευδε κάθε αμερικανική ανάμιξη, ιδίως στην προσπάθεια αποτροπής της εκλογής του Αλλέντε από το κοινοβούλιο. Η τελευταία διάψευση έγινε τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου. Τα γεγονότα όμως ήλθαν να τη διαψεύσουν.

Ο Αμερικανός υφυπουργός Τσαρλς Μέγιερ, ο επιφορτισμένος με τις λατινο-αμερικανικές υποθέσεις, και ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Χιλή, Έντουαρντ Κάρρυ, καταθέτοντας προ καιρού ενόρκως στην Επιτροπή Εξωτερικών της Γερουσίας, είπαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν υιοθετήσει απέναντι στον Αλλέντε «μια αυστηρή πολιτική μη επεμβάσεως». Αυτό συνέβαινε την εποχή που η υπόθεση της ITT είχε έλθει στο φως προκαλώντας τη γενική αγανάκτηση.


Ο Χάρι Τρούμαν

Όπως είχε αποκαλυφθή εν συνεχεία, η ITT, μια πολυεθνική εταιρία, πραγματικός οικονομικός κολοσσός, με πολλά συμφέροντα στη Χιλή, είχε προσφέρει στη CIA ένα εκατομμύριο δολλάρια, για να δημιουργήση οικονομικό χάος στη χώρα του Αλλέντε.

Η πρόταση συζητήθηκε στην «Επιτροπή των 40» και λέγεται ότι απορρίφθηκε. Στην πραγματικότητα, η CIA δεν είχε ανάγκη να «λαδωθή» από μια ιδιωτική επιχείρηση. Διέθετε πολλά άλλα μέσα για να ρίξη τον Αλλέντε, και κυρίως διέθετε τη στρατιωτική χούντα που έκανε το πραξικόπημα, της οποίας οι αρχηγοί ήταν όλοι πράκτορές της.

Εν τω μεταξύ, μετά το δημοσίευμα της «Νιου Γιορκ Τάιμς», ο Δημοκρατικός βουλευτής Μίκαελ Χάρρινγκτον ζήτησε από το Κογκρέσσο τη διενέργεια ανακρίσεων, προκειμένου να διαπιστωθή ο πραγματικός ρόλος του Χένρυ Κίσσινγκερ σε όλη αυτή τη βρώμικη υπόθεση. Κατά τον κ. Χάρρινγκτον, ο Κίσσινγκερ ήταν εκείνος που άναψε το «πράσινο φως» στην επιχείρηση Αλλέντε.

*Κείμενο που έφερε τον τίτλο «CIA – Κίσσινγκερ ανέτρεψαν τον Αλλέντε» και είχε δημοσιευτεί στον «Ταχυδρόμο», στο τεύχος που είχε κυκλοφορήσει στις 19 Σεπτεμβρίου 1974.

Η περιβόητη —ή και διαβόητη, αν προτιμάτε— CIA (Central Intelligence Agency), η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών, ιδρύθηκε επισήμως στις 18 Σεπτεμβρίου 1947, επί προεδρίας Χάρι Τρούμαν, προκειμένου να συντελέσει στην κατοχύρωση της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ.

Headlines