ΗΠΑ και Ιράν αναμένεται να ολοκληρώσουν σήμερα την ανταλλαγή πέντε κρατουμένων

Οι ΗΠΑ και το Ιράν αναμένεται να ολοκληρώσουν μια αμφιλεγόμενη ανταλλαγή κρατουμένων σήμερα Δευτέρα (18/9), η οποία περιλαμβάνει την αποδέσμευση από την κυβέρνηση Μπάιντεν των 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ιρανικού πετρελαίου από τη Νότια Κορέα.

Η Τεχεράνη και η Ουάσιγκτον πρόκειται να ανταλλάξουν από πέντε κρατούμενους η καθεμία, συμπεριλαμβανομένου του οικολόγο Morad Tahbaz, Βρετανο-Αμερικανού υπηκόου.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δέχεται κατηγορίες για την εν λόγω συμφωνία

Τρεις από τους πέντε Αμερικανούς που απελευθερώθηκαν από τις φυλακές του Ιράν

Σε μια περίπλοκη και λεπτή διπλωματική συμφωνία, που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και μήνες, οι πέντε Αμερικανοί πρόκειται να μεταφερθούν από την Τεχεράνη στο Κατάρ πριν επιβιβαστούν σε πτήσεις προς την Ουάσιγκτον.

Ρεπουμπλικάνοι και ορισμένοι πρώην Ιρανοί πολιτικοί κρατούμενοι κατηγόρησαν τον Τζο Μπάιντεν ότι συνήψε συμφωνία με το Νο1 τρομοκρατικό κράτος στον κόσμο που θα ενθαρρύνει το Ιράν να διατηρήσει την ομηρεία ως κεντρικό μέρος του διπλωματικού του οπλοστασίου.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ λέει ότι τα χρήματα που απελευθερώνονται είναι χρήματα από πετρέλαιο ιδιοκτησίας του Ιράν, τα οποία πάγωσε η κυβέρνηση Τραμπ το 2018, όταν οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν.

Την περασμένη εβδομάδα, τρεις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, κατηγόρησαν το Ιράν ότι δημιουργεί αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου.

Οι ΗΠΑ λένε ότι ο μεσολαβητής της ανταλλαγής κρατουμένων, το Κατάρ, θα διασφαλίσει ότι τα 6 δις θα δαπανηθούν μόνο σε αγαθά, κυρίως τρόφιμα, γεωργικά αγαθά και φάρμακα, που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις. Οι επικριτές λένε ότι θα είναι αδύνατη η αστυνόμευση και ότι η απειλή των ΗΠΑ να αποχωρήσει, εάν το Ιράν παραβεί τη συμφωνία, είναι ψευδής.

Η πορεία προς την ανταλλαγή έφτασε σε ένα σημείο καμπής όταν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συμφώνησε μια αποποίηση που διευκολύνει την αποδέσμευση των μετρητών από τις τράπεζες της Νότιας Κορέας σε λογαριασμούς στην Ελβετία και την Ντόχα.

Five Americans who had been imprisoned in Iran have been freed and are on a flight out of Iran. Emad Shargi, Morad Tahbaz, and Siamak Namazi – have all been imprisoned for more than five years. #Namazi has been detained since 2015. https://t.co/T8zfk0m3un pic.twitter.com/pkDOcxaNMV

— Amanda🌍 #FreeThemAll (@Amandalavan1) September 18, 2023

Η μεταφορά των 5 κρατουμένων έχει ξεκινήσει

Σύμφωνα με τον Guardian, οι πέντε Αμερικανοί έχουν ήδη μεταφερθεί από τη φυλακή Evin στην Τεχεράνη σε διάφορα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας. Πρόκειται να μεταφερθούν αρχικά στη Ντόχα πριν πετάξουν στις ΗΠΑ για επιστροφή στο σπίτι.

Οι ταυτότητες των πέντε Ιρανών έχουν δημοσιοποιηθεί από την Τεχεράνη. Δεν είναι ξεκάθαρο ότι όλοι τους θέλουν να επιστρέψουν στο Ιράν. Οι περισσότεροι από αυτούς φυλακίστηκαν για παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων.

Iran to release five detainees, including British citizen Morad Tahbaz, in prisoner swap https://t.co/uihvgWJ14Z

— Sky News (@SkyNews) September 18, 2023

Επιτυχία για το Κατάρ

Η συμφωνία αποτελεί επιτυχία για το Κατάρ, το οποίο ενήργησε ως μεσολαβητής μεταξύ δύο χωρών που έχουν βαθιά δυσπιστία μεταξύ τους. Ο Ιρανός πρόεδρος Ebrahim Raisi, που πρόκειται να μιλήσει στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ την Τρίτη στη Νέα Υόρκη, είναι πιθανό να επαινέσει τη συμφωνία ως άλλο ένα σημάδι αδυναμίας των ΗΠΑ.

Ο Michael McCaul, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, έχει κατηγορήσει τον Μπάιντεν ότι είναι αφελής και ότι επιστρέφει στα λάθη του παρελθόντος.

Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος για την προεδρία Ron DeSantis χαρακτήρισε την απόφαση του Μπάιντεν ως εξωφρενική, προσθέτοντας ότι «έχει στείλει ένα μήνυμα στα εχθρικά καθεστώτα ότι αν πάρουν τους Αμερικανούς, θα μπορούσαν δυνητικά να ωφεληθούν… Ένα αδίστακτο καθεστώς πρέπει να ξέρει ότι αν αγγίξει έστω μία τρίχα από το κεφάλι οποιουδήποτε Αμερικανού, θα γίνει χαμός».

«Ο Μπάιντεν επιστρέφει σε λάθη του παρελθόντος»

Δεν είναι σαφές εάν η συμφωνία θα οδηγήσει σε μια ευρύτερη διπλωματική επανάσταση ή σε μια νέα, λιγότερο φιλόδοξη, οδό για τον περιορισμό του πολιτικού πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, στο οποίο η Τεχεράνη συμφωνεί να μειώσει τα αποθέματά της σε υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο.

Οι Ιρανοαμερικανοί, των οποίων η αμερικανική υπηκοότητα δεν αναγνωρίζεται από την Τεχεράνη, είναι συχνά πιόνια μεταξύ των δύο εθνών.

Την τελευταία εβδομάδα υπήρξαν αναφορές ότι συνελήφθησαν τρεις διπλοί υπήκοοι στο Ιράν και επιβεβαιώθηκε πριν από δύο εβδομάδες για πρώτη φορά ότι ο Johan Floderus, διπλωμάτης της ΕΕ που ταξίδεψε στο Ιράν, φυλακίστηκε από τον Απρίλιο του 2022.