Συντάξεις: Οδηγός για το καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης [παράδειγμα]

Διαδοχική ασφάλιση είναι η ασφάλιση που πραγματοποιήθηκε έως τις 31.12.2016 σε διαδοχικά χρονικά διαστήματα και σε διαφορετικούς φορείς, τομείς ή λογαριασμούς οι οποίοι τελικώς εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ. Η ημερομηνία ορίσθηκε καθώς μετά από αυτή όλα τα ασφαλιστικά ταμεία εντάχθηκαν στον e – ΕΦΚΑ και ως εκ τούτου δεν υφίσταται η έννοια της διαδοχικής ασφάλισης.

Ο σχετικός οδηγός ασφάλισης και συνταξιοδότησης με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, επιχειρεί να «φωτίσει το δυσνόητο» – για τους περισσότερους – ασφαλιστικό καθεστώς και να εξηγήσει τον τρόπο λειτουργίας της συγκεκριμένης ασφάλισης, μετά την ενοποίηση όλων των ταμείων σε ένα, τον e ΕΦΚΑ.

Οι διατάξεις της διαδοχικής εφαρμόζονται μόνο όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος.

Δηλαδή, όταν επέλθει το γήρας, η αναπηρία ή ο θάνατος. Κατά την εφαρμογή των διατάξεων δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μέρους του χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί σε ένα φορέα, τομέα, λογαριασμό ή κλάδο, αλλά ο συνυπολογισμός του συνόλου του χρόνου (Ν. 1405/83, άρθρο. 9).

Η αίτηση

Η εφαρμογή των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης θα πρέπει να δηλώνεται κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης στον τελευταίο φορέα και έχει διττό αποτέλεσμα:

Πρώτον, ως προς το θέμα της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Και δεύτερον, ως προς το ύψος της δικαιούμενης ανταποδοτικής και εθνικής σύνταξης, που υπολογίζεται με βάση τον διανυθέντα (και δηλωθέντα) σε όλους τους φορείς χρόνο ασφάλισης.

Η χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης δεν είναι υποχρεωτική για τους χρόνους που έχουν πραγματοποιηθεί έως 31.12.2016. Ωστόσο, δεν είναι δυνατή η μερική άσκηση του δικαιώματος, η προσμέτρηση δηλαδή μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση κάθε ενταχθέντα φορέα.

Οι προϋποθέσεις

Για να χορηγηθεί σύνταξη με βάση τις διατάξεις για τη διαδοχική ασφάλιση, θα πρέπει ο ασφαλισμένος στην ασφάλιση του τελευταίου ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ φορέα να έχει πραγματοποιήσει:

Σύνταξη γήρατος: Για λήψη σύνταξης λόγω γήρατος χίλιες (1.000) ημέρες ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες τριακόσιες (300) ημέρες την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης ή πριν από τη διακοπή της ασφάλισης. Για τη συμπλήρωση των χρονικών αυτών προϋποθέσεων λαμβάνονται υπόψη ο χρόνος πραγματικής ασφάλισης, ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας αν έχει εξαγορασθεί ως πλασματικός χρόνος. Η ανωτέρω αναφερόμενη χρονική προϋπόθεση δεν εξετάζεται για τα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με δεκαπέντε (15) τουλάχιστον έτη ασφάλισης (4.500 ημέρες εργασίας) στο 67ο έτος της ηλικίας, και συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης. Τα εν λόγω πρόσωπα δικαιούνται σύνταξη από την υπηρεσία του τελευταίου ενταχθέντα στον ΕΦΚΑ φορέα δίχως άλλη προϋπόθεση.

Σύνταξη αναπηρίας ή χηρείας (θανάτου): Για λήψη σύνταξης λόγω αναπηρίας ή θανάτου εξακόσιες (600) ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε πριν από τη διακοπή της δραστηριότητας ή απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ή την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου για τις συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου, και να πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντα φορέα με ολόκληρο τον χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης.

Ο φορέας ασφάλισης

Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν πραγματοποίησε τον αριθμό ημερών εργασίας που προαναφέρονται ή τις έχει πραγματοποιήσει αλλά δεν πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτεί η νομοθεσία του τελευταίου φορέα, τότε το αίτημά του διαβιβάζεται στον φορέα στην ασφάλιση του οποίου πραγματοποίησε τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης, εκτός από τον τελευταίο.

Απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου να διαβιβάσει ο τελευταίος φορέας στον προηγούμενο το αίτημα συνταξιοδότησης είναι:

• Ο ασφαλισμένος που ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω γήρατος να έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα. Για τους αυτοτελώς απασχολουμένους ή ελεύθερους επαγγελματίες όριο ηλικίας διαβίβασης έχει οριστεί το 60ό έτος της ηλικίας και για τους ασφαλισμένους του τέως ΟΓΑ το 67ο.
• Ο ασφαλισμένος που ζητά να συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας να έχει κριθεί ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας το οποίο προβλέπεται από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα.
• Για τη συνταξιοδότηση λόγω θανάτου των μελών της οικογένειας του ασφαλισμένου δεν απαιτείται καμία προϋπόθεση, το αίτημα διαβιβάζεται πάντα.

Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που προβλέπει η νομοθεσία κάποιου από τους ενταχθέντες φορείς, πλην του τελευταίου, τότε η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται.

Παράδειγμα

Ασφαλισμένος πραγματοποίησε την εξής ασφάλιση: στον πρώην OAEE δύο έτη χρονικής περιόδου 1983-1984. Στον πρώην IKA 900 ημέρες ασφάλισης χρονικής περιόδου 1985-1989. Στον πρώην ΟΓΑ 10 έτη χρονικής περιόδου 1990-1999. Και στο πρώην IKA 5.400 ημέρες ασφάλισης χρονικής περιόδου 2000-2020.

Συνολικός χρόνος ασφάλισης: 9.900 ημέρες.

Εφόσον ο ασφαλισμένος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με βάση τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης και δεδομένου ότι στον τελευταίο φορέα (e ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ) έχει συνολικά πάνω από 1.000 ΗΑ και 300 την τελευταία 5ετία, όλος ο διαδοχικός χρόνος ασφάλισης (ήτοι ΟΑΕΕ, ΟΓΑ e ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ) θα ληφθεί υπόψη ως διανυθείς στο e ΕΦΚΑ τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ. Αν ο ασφαλισμένος δεν επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης θα χάσει 12 συντάξιμα έτη από τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξής του (δηλαδή τον χρόνο του ΟΑΕΕ και του ΟΓΑ).

Το πόσο της σύνταξης

Το ποσό της σύνταξης υπολογίζεται με βάση τον συνολικό χρόνο που διανύθηκε στην ασφάλιση όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που απορρέουν από την ασφάλιση.