Από 27% έως και 40% ενδέχεται να μειωθεί το ετήσιο κόστος ηλεκτρισμού για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, εάν ληφθούν άμεσα μέτρα για την επέκταση του εξηλεκτρισμού των μετακινήσεων και την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και της απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή.

Αυτό αναφέρει στο Ενεργειακό Βαρόμετρο 2023 η Eurelectric, η κλαδική ένωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Όπως σημειώνεται, το μέσο κόστος ενέργειας ενός ευρωπαϊκού νοικοκυριού το 2018 ανερχόταν σε 3.000 ευρώ ετησίως. Το 2040, εάν τηρηθούν οι στόχοι που έχει θέσει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η ΕΕ μέσω του RepowerEU, το κόστος αυτό θα έχει μειωθεί κατά 23% έως 35%. Δέκα χρόνια μετά, το 2050, η συρρίκνωση του κόστους ενέργειας θα ανέρχεται σε 27% με 40%.

Η ενεργειακή κρίση

Η Eurelectric επισημαίνει ότι οι συνέπειες της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης στους Ευρωπαίους καταναλωτές ήταν βαρύτατες. Από το 2021 στο 2022 το κόστος ενέργειας του μέσου ευρωπαϊκού νοικοκυριού αυξήθηκε κατά 14,5%. Οι τιμές λιανικής για νέα συμβόλαια στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 76%, ενώ η χρηματοδότηση των κυβερνήσεων της ΕΕ για θωράκιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων ανήλθε σε 646 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα το 2022 διακόπηκε το 35-45% της παραγωγής αλουμινίου, ψευδαργύρου και πυριτίου στην ΕΕ, με κίνδυνο μόνιμου κλεισίματος των μεταλλουργείων. Τα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 268% ενώ των εταιρειών κοινής ωφέλειας που παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια, κατά 25%.

Κατά την Eurelectric, η πρόσφατη ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη ηλεκτροπαραγωγή και τις μετακινήσεις, απαιτούν τη λήψη μιας σειράς έκτακτων μέτρων.

Ανάγκη ταχύτατων παρεμβάσεων

Αναλυτικά:

1.       Πρέπει να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού μέσω της μετάβασης, σε μεγάλη κλίμακα, στην ηλεκτροκίνηση. Ως εκ τούτου χρειάζεται να αυξηθούν οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων με στόχο το 2030 το 58% των νέων ταξινομήσεων να αφορούν EVs. Τα δε ηλεκτρικά λεωφορεία, που σήμερα αποτελούν ένα απειροελάχιστο ποσοστό του ευρωπαϊκού στόλου, το 2030 πρέπει να αποτελούν το 40% των νέων ταξινομήσεων.

2.       Ο αριθμός των δημόσιων φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα πρέπει να αυξηθεί δραστικά, με στόχο το 2030 να υπάρχουν 3,5 εκατ. θέσεις φόρτισης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, από 480.000 το πρώτο τρίμηνο του 2023.

3.       Η δυναμικότητα πρέπει να διπλασιαστεί έως το 2030, με τις ΑΠΕ να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

4.       Παράλληλα, πρέπει να επιλυθεί η υστέρηση που παρατηρείται σε ορισμένα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού της εγχώριας παραγωγής της ΕΕ. Μόνο μικρά τμήματα της παραγωγής μπαταριών ιόντων λιθίου και ανεμογεννητριών βρίσκονται σε ευρωπαϊκά χέρια.

5.       Απαιτείται ταχύτατη προώθηση των μονάδων αποθήκευσης ενέργειας. Το 2021 η δυναμικότητα των μονάδων αποθήκευσης ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ συν το Ηνωμένο Βασίλειο ανερχόταν σε 51 GW. Το 2030 πρέπει να σκαρφαλώσει στα 191 GW και το 2050 να φτάσει τα 488 GW.

6.       Απαιτείται επέκταση και ψηφιοποίηση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Προς το παρόν η επέκταση του δικτύου δεν ανταποκρίνεται στις αυξανόμενες ανάγκες. Ενώ οι νέοι καταναλωτές αυξήθηκαν κατά 19% μεταξύ 2019 και 2022 και οι αιτήσεις σύνδεσης στο δίκτυο ενέργειας κατά 19% μεταξύ 2020 και 2021, κατασκευάστηκαν ελάχιστοι νέοι υποσταθμοί, ενώ μεταξύ 2021 και 2022 οι εναέριες γραμμές αυξήθηκαν κατά μόλις 0,2%. Το συνολικό μήκος των γραμμών αυξήθηκε κατά 0,8% την ίδια περίοδο, ενώ τα υπόγεια δίκτυα κατά 1,7%.

7.       Απαιτείται μαζική εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών, καθώς το 2022 το ποσοστό διείσδυσής τους στην ΕΕ ανερχόταν σε μόλις 56%. Ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα αλλά και η Γερμανία, η Τσεχία και η Ελβετία, είναι ουραγοί στην εγκατάσταση έξυπνων μετρητών.

8.       Απαιτείται ταχύτατη ενίσχυση των επενδύσεων στα δίκτυα, με στόχο μεταξύ του 2020 και του 2050 να αγγίξουν τα 65 δισ. δολάρια.

9.       Είναι απαραίτητο να προωθηθεί η δίκαιη κατανομή των κινδύνων αλλά και του οφέλους του εξηλεκτρισμού.

Τι ζητά η Eurelectric

Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, η Eurelectric ζητά:

1.       Την οριστικοποίηση και εφαρμογή των προβλεπόμενων στην Πράσινη Συμφωνία, με έμφαση στην ηλεκτροδότηση

2.       Τη διευκόλυνση της αδειοδότησης για παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και κατασκευή υποδομών

3.       Την εξασφάλιση επαρκών επενδύσεων σε όλους τους αναγκαίους τομείς

4.       Τον εκσυγχρονισμό και επικαιροποίηση της μεθοδολογίας με την οποίαν υπολογίζεται η επάρκεια του συστήματος

5.       Να συναφθεί μια φιλόδοξη Συμφωνία Ενεργειακών Υποδομών

6.       Να εκσυγχρονιστούν τα τιμολόγια με τρόπο που να δίνονται κίνητρα για επενδύσεις

7.       Να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των εταιρειών δικτύων διανομής στα κονδύλια της ΕΕ

8.       Να διευκολυνθεί η αδειοδότηση[ΓΜ1]  έργων δικτύων υποδομής

9.       Να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο πλαίσιο για τις ρυθμιστικές αρχές

10.   Να διασφαλιστεί η αναλογικότητα στις πολιτικές παρεμβάσεις

11.   Στοχευμένα μέτρα στήριξης ευάλωτων πελατών – Μείωση φόρων και εισφορών επί του ηλεκτρισμού

12.   Να αποφευχθούν οι «αντιπαραγωγικές» παρεμβάσεις στην αγορά, όπως η απαγόρευση των αποκοπών ρεύματος

13.   Να αναγνωριστούν οι διαφορετικές αφετηρίες, ώστε το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ να περιλαμβάνει δίκαια μέτρα ενεργειακής μετάβασης

Πηγή: ΟΤ

Headlines