Δυσκίνητα πτώματα

Είναι Σεπτέμβριος του 2014. Εχουν περάσει έξι μήνες από τότε που η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία με τα διαβόητα «πράσινα ανθρωπάκια» της. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, το Εθνικό Μέτωπο (νυν Εθνική Συσπείρωση) να πάρει δάνειο ύψους 9.000.000 ευρώ από μία ρωσική τράπεζα, τη First Czech-Russian Bank.

Οι Γάλλοι δεν θα το μάθουν αμέσως, θα περάσουν δύο μήνες μέχρι να το αποκαλύψει το Mediapart. Ο ίδιος ερευνητικός ιστότοπος θα δημοσιοποιήσει το 2015 χακαρισμένες συζητήσεις υπεύθυνων του Κρεμλίνου, όπου αναρωτιούνται πώς θα έπρεπε να «ευχαριστήσουν» τη Λεπέν για τη στήριξή της στην προσάρτηση της Κριμαίας. Αλλά η ηγέτιδα της γαλλικής Ακροδεξιάς, η οποία διατρανώνει ανοιχτά τον θαυμασμό της για τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τις πολιτικές του, επιμένει πως το δάνειο που πήρε δεν έχει την παραμικρή πολιτική σημασία, εμφανίζεται ως θύμα, καταγγέλλει τις γαλλικές τράπεζες ότι δεν δάνειζαν στο κόμμα της τα απαραίτητα για την επιβίωσή του χρήματα, αναγκάστηκε λοιπόν να «ρίξει αγκίστρια παντού: στην Ισπανία, τις ΗΠΑ, την Ασία και τη Ρωσία. Και το πρώτο που πιάσαμε, υπογράψαμε και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι».

«Βαρίδι», «κουδούνια στο κεφάλι», «δυσκίνητο πτώμα», «πολιτικό πρόβλημα»: τους τελευταίους μήνες, τα στελέχη της Εθνικής Συσπείρωσης συναγωνίζονταν σε λεξική εφευρετικότητα προκειμένου να περιγράψουν το ρωσικό τους δάνειο

H First Czech-Russian Bank χρεοκόπησε την άνοιξη του 2016. Το δάνειο του Εθνικού Μετώπου πέρασε για λίγο, άγνωστο πώς, στους λογαριασμούς μιας εικονικής μοσχοβίτικης εταιρείας και κατόπιν, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, πάλι άγνωστο πώς, στα χέρια της Aviazapchast, μιας ρωσικής αεροναυτικής εταιρείας, η οποία διοικείται από πρώην στρατιωτικούς, που διατηρούν με τη σειρά τους στενές σχέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες του ρωσικού στρατού. Κανονικά, το κόμμα της Λεπέν έπρεπε να το αποπληρώσει μέχρι το 2019. Το 2017, ωστόσο, στο πλαίσιο φιλικού διακανονισμού με την ιδιαίτερα εξυπηρετική Aviazapchast, εξασφάλισε μια αναδιάρθρωσή του μέχρι το 2028, με το ίδιο επιτόκιο, χωρίς χρηματική ποινή. Την ίδια εκείνη χρονιά, παραμονές του πρώτου γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχθηκε θερμά τη Μαρίν Λεπέν στο Κρεμλίνο. Δεν ήταν άλλωστε το πρώτο της ταξίδι στη Μόσχα αφότου ανέλαβε τα ηνία του Εθνικού Μετώπου, το 2011, απλά τα τρία προηγούμενα είχε γίνει δεκτή, με ανάλογη θερμότητα, από τον πρόεδρο της Δούμας.

Το 2017, η γαλλική νομοθεσία άλλαξε, τα δάνεια από μη ευρωπαϊκές τράπεζες απαγορεύτηκαν. Προκειμένου να χρηματοδοτήσει, λοιπόν, την εκστρατεία της για τις προεδρικές εκλογές του 2022, η Λεπέν στράφηκε προς τον δεύτερο «καλύτερο», μετά τη Ρωσία, υποψήφιο: την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν. Εκείνο το ρωσικό δάνειο, ωστόσο, συνέχισε να την καταδιώκει. Εχει περάσει στην ιστορία η ατάκα που της πέταξε ο Εμανουέλ Μακρόν στη διάρκεια της τηλεοπτικής μονομαχίας τους, μεταξύ πρώτου και δεύτερου προεδρικού γύρου: «Οταν μιλάτε στη Ρωσία, κυρία Λεπέν, μιλάτε στον τραπεζίτη σας, αυτό είναι το πρόβλημα».

«Βαρίδι», «κουδούνια στο κεφάλι», «δυσκίνητο πτώμα», «πολιτικό πρόβλημα»: τους τελευταίους μήνες, τα στελέχη της Εθνικής Συσπείρωσης συναγωνίζονταν σε λεξική εφευρετικότητα προκειμένου να περιγράψουν το ρωσικό τους δάνειο. Γιατί οι καιροί άλλαξαν, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόθος της Λεπέν να γίνει επιτέλους στην τρίτη της προσπάθεια, το 2027, πρόεδρος της Γαλλίας την έχουν υποχρεώσει να αμβλύνει τη φιλορωσική ρητορική της, να αναθεωρήσει «εν μέρει» την εικόνα της για τον Πούτιν – έχρι και οι ευρωβουλευτές της υπερψήφισαν στο Ευρωκοινοβούλιο ψήφισμα καταδικαστικό για τη Ρωσία, πρώτη φορά από την έναρξη της θητείας τους. Η Λεπέν, βέβαια, δεν παύει να καταγγέλλει παράλληλα ως πολεμόχαρους την ΕΕ και τον ίδιο τον γάλλο πρόεδρο, για τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα, τις οποίες θεωρεί και επιζήμιες για τους γάλλους καταναλωτές, και αναποτελεσματικές. Οσο για τον άνθρωπο που τη διαδέχθηκε στην ηγεσία του κόμματός της, και επικεφαλής της κομματικής λίστας στις επερχόμενες ευρωεκλογές, τον Ζορντάν Μπαρντελά, αυτός ζητεί μεν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις «μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την ουκρανική επικράτεια», δεν περιλαμβάνει ωστόσο σε αυτή την τελευταία ούτε την Κριμαία ούτε το Ντονμπάς.

Σε κάθε περίπτωση, και ενόψει ευρωεκλογών, το «δυσκίνητο πτώμα» έπρεπε να εξαφανιστεί. Το κατάφερε μόλις πρόσφατα η Εθνική Συσπείρωση, με ένα τραπεζικό έμβασμα ύψους 6.088.784 ευρώ στην Aviazapchast. Πού τα βρήκε; «Πολιτική εξοικονόμησης χρημάτων, αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών μας, αναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων μας», απαριθμεί το κόμμα. Αλλά η αλήθεια είναι πως κατάφερε να αποπληρώσει το ρωσικό δάνειο χάρη κυρίως στη δημόσια χρηματοδότηση που εξασφάλισε με τους 89 βουλευτές που εξέλεξε το 2022: 10,2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ποσό διπλάσιο από εκείνο που λάμβανε προηγουμένως. Χάρη στα χρήματα των γάλλων φορολογουμένων, λοιπόν. Ταιριαστό κλείσιμο για μια ιστορία που ξεκίνησε – σύμφωνα πάλι με τη Mediapart – από ένα επιστολόχαρτο με το λογότυπο του Ευρωκοινοβουλίου και την υπογραφή της Λεπέν, το 2014, τότε που η γαλλίδα ευρωβουλευτής αναζητούσε ακόμα «κονέ» στο περιβάλλον του Πούτιν για να δανειστεί τα εκατομμύριά της. Αλήθεια, με εκείνη την απόρρητη έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που αποκάλυψε ότι η Μόσχα χρηματοδοτούσε με τεράστια ποσά, για χρόνια, πολιτικά κόμματα και ΜΜΕ σε όλη την Ευρώπη προκειμένου να προωθούν την προπαγάνδα της, κάναμε κάτι; Προχώρησε η έρευνα;