Προϋπολογισμός: Πετρέλαιο και επιτόκια απειλούν με εκτροχιασμό των δημόσιων οικονομικών

Ο Daniel έχει «ταρακουνήσει» τα δημόσια οικονομικά της χώρας, με την κυβέρνηση να καθησυχάζει πως το πλήγμα παρότι σοβαρό είναι απόλυτα διαχειρίσιμο. Ξεκαθαρίζει μάλιστα πως δεν κινδυνεύουν οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2023 παρόλες τις αντιξοότητες και τις δυσμενείς διεθνείς οικονομικές συνθήκες.

Ωστόσο, πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο προκαλούν η πολιτική σύσφιγξης της ΕΚΤ και οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου που καλπάζουν σταθερά προς τα 100 ευρώ το βαρέλι και πυροδοτούν αλυσιδωτές ανατιμήσεις στην αντλία.

Τα πρώτα… απόνερα έχουν γίνει ήδη αισθητά, με την κυβέρνηση να βάζει φρένο στις έξτρα παροχές, θέλοντας να παραμείνει σε τροχιά δημοσιονομικής σταθερότητας.

Οι διεθνείς τιμές βρίσκονται κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 μηνών. Τα συμβόλαια WTI στις ΗΠΑ είναι στα 90 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ τα συμβόλαια Brent στην Ευρώπη βρίσκονταν την προηγούμενη εβδομάδα στα 94 δολάρια ανά βαρέλι. Αναλυτές εκτιμούν πως τους επόμενους μήνες η διεθνής τιμή του πετρελαίου θα βρεθεί κοντά στα 100 δολάρια/βαρέλι και ίσως τα ξεπεράσει.

Να σημειωθεί πως με βάση το βασικό σενάριο για την ελληνική οικονομία σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατατέθηκε την άνοιξη, η παραδοχή που έχει ληφθεί υπόψη είναι πως το πετρέλαιο θα βρίσκεται πέριξ των 84,8 δολαρίων/βαρέλι. Αυτό σημαίνει πως πλέον έχουμε ξεφύγει από το βασικό σενάριο του προγράμματος σταθερότητας.

Καμπανάκι για τις ενεργειακές αγορές κρούει και ο ΟΑΣΑ. Σύμφωνα με τον ΟΑΣΑ, οι ενεργειακές αγορές παραμένουν σφιχτές και η προοπτική διαταραχών στην προσφορά στις αγορές πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου παραμένει μεγάλη. Σημειώνει μάλιστα πως μετά τις νέες μειώσεις στην παραγωγή του ΟΠΕΚ οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν πάνω από 25% από τα τέλη Μαΐου. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην αύξηση της συμβολής της ενέργειας στον πληθωρισμό πολλών χωρών της G20.

Ο κίνδυνος ενός φαύλου κύκλου

Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου δημιουργούν περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις στην ελληνική οικονομία, ψαλιδιζοντας το ήδη πληγωμένο εισόδημα των καταναλωτών και ανοίγοντας ένα φαύλο κύκλο που στο τέλος θα χτυπήσει την κατανάλωση και την απασχόληση.

Παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν οι πληθωριστικές πιέσεις να οδηγήσουν σε αναβολή επενδυτικών αποφάσεων και επανεκτίμηση projects που έχουν δρομολογηθεί ενώ παρενέργειες ενδέχεται να υπάρξουν και στον τουρισμό.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και το πρώτο σενάριο ευαισθησίας που λαμβάνει υπόψη υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα έχουν ως αποτέλεσμα μια αύξηση του πληθωρισμού κατά 0,5% σε σχέση με το βασικό σενάριο (4,5%).

Σε αυτή τη περίπτωση του υψηλότερου πληθωρισμού, η ανάπτυξη για φέτος θα μειωθεί κατά 0,25%, στο 2,05% από 2,3% που προβλέπει το βασικό σενάριο. Επίσης, η ιδιωτική κατανάλωση θα βρεθεί στο 0,9%, αντί του 1,3% του βασικού σεναρίου, ενώ οι επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 13,1% αντί 13,7%. Η ανεργία, θα είναι 0,1% υψηλότερη στο 11,9% αντί 11,8% του βασικού σεναρίου. Παρόλα αυτά ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού το 2023 στο δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να είναι θετικό σύμφωνα με το Πρόγραμμα και αυτό είναι που λέμε η δεύτερη όψη του νομίσματος

Οι αυξήσεις στα επιτόκια

Το δεύτερο σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας έβλεπε τη περίπτωση μιας περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης. Το βασικό σενάριο προβλέπει πως σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο τα επιτόκια το 2023 θα είναι 3,3% (κατά μέσο όρο). Από τον Μάιο, η ΕΚΤ έχει προχωρήσει σε αυξήσεις 75 μονάδων βάσης, έτσι ο μέσος όρος προς το παρόν είναι στο 3,3%. Τι θα γίνει όμως εάν η ΕΚΤ δεν τερματίσει τις αυξήσεις του επόμενους μήνες;

Ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Ρουμπινί ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα πως η ΕΚΤ θα πρέπει να σφίξει και άλλο το «ζωνάρι» για να αποφύγει το στασιμοπληθωρισμό. Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν αρνητική επίδραση στην ιδιωτική κατανάλωση ενώ έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, καθώς αυξάνουν τις δαπάνες για τόκους και το δημόσιο χρέος.