Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα διασπαστεί μετά την εκλογή Κασσελάκη γιατί είναι πια κόμμα εξουσίας

Θα ακούσουμε διάφορες φωνές από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ τις αμέσως επόμενες μέρες που θα λένε «ΣΥΡΙΖΑ τέλος».

Θα αντανακλούν αυτές την αντίδραση στο γεγονός ότι ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που υποτίθεται ότι είχε μια σχετικά ισχυρή αριστερή ιδεολογική ταυτότητας (αν και όχι αντίστοιχη πρακτική) θα έχει για ηγέτη έναν άνθρωπο που δεν έχει περάσει από την πολιτική Αριστεράς, δεν ήταν ούτε δήλωνε αριστερός μέχρι πάρα πολύ πρόσφατα, δεν ήταν καν μέλος του ΣΥΡΙΖΑ και αυτό που αποπνέει είναι περισσότερο μια «αριστερά του κέντρου» πολιτικοποίηση ανάλογη με αυτή του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, με στοιχεία μάλιστα που παραπέμπουν και σε εκδοχές «επιχειρηματικού λαϊκισμού» που έχουμε δει και σε δεξιότερα του κέντρου ρεύματα.

Προφανώς και υπάρχει μια έντονη απογοήτευση εντός του άλλου στρατοπέδου, ιδίως από τη στιγμή που η Έφη Αχτσιόγλου φάνηκε να κερδίζει στην αρχή την υποστήριξη του κύριου όγκου του «κομματικού» ΣΥΡΙΖΑ, για να φανεί αρκετά αμήχανη απέναντι στην υποψηφιότητα Κασσελάκη.

Μια υποψηφιότητα που υπογράμμισε ότι ένα μεγάλο μέρος του κόσμου που αναφέρεται στον ΣΥΡΙΖΑ κυρίως ενδιαφερόταν για μια ηγεσία που να μην παραπέμπει στη προηγούμενη κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της κυβερνητικής διαχείρισης την περίοδο 2015-2019, και που να υπόσχεται μία επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα απέναντι στην φαινομενική τουλάχιστον κυβερνητική παντοδυναμία.

Σίγουρα, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ο νέος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να μετατοπίσει τις θέσεις του κόμματος σε δεξιότερη κατεύθυνση, αν και το επιτελείο που συσπειρώνει γύρω του, είναι αρκετά έμπειρο ώστε να ξέρει ότι σε αυτή τη φάση μια αντικυβερνητική ρητορική με φρέσκο στυλ είναι προτιμότερη από την όποια ιδεολογική στροφή στο κέντρο. Άλλωστε, η εμπειρία από άλλα κεντροαριστερά κόμματα εξουσίας αποτυπώνει διάφορες παραλλαγές «ανοχής» απέναντι σε «αριστερές» φωνές αρκεί  να μην αμφισβητούν την εξουσία.

Το τέλος του «αριστερού ΣΥΡΙΖΑ» δεν έλαβε χώρα τώρα. Με την εκλογή Κασσελάκη απλώς επικυρώθηκε

Η κ. Έφη Αχτσιόγλου έξω από τα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στις 24 Σεπτεμβρίου

Άλλωστε, δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα έχει γίνει αυτό στον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί μπορεί να περίσσεψαν οι φωνές που υποστηρίζουν για τον νέο ηγέτη ότι «δεν εκπροσωπεί την Αριστερά», αλλά ήταν οι ίδιες φωνές που επέμειναν ότι «εκπροσωπούσαν την Αριστερά» η συμπόρευση με έναν δεξιό σχηματισμό όπως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, η υπαναχώρηση από τη σαφή εντολή του δημοψηφίσματος, η ψήφιση και εφαρμογή ενός μνημονίου που ήταν η επιτομή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής.

Σε όλες εκείνες τις στιγμές όλες και όλοι που την τελευταία εβδομάδα διεκτραγωδούν την απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την αριστερή του ταυτότητα, δεν είχαν κανένα πρόβλημα αποδεχτούν αυτή την εφαρμογή δεξιόστροφων πολιτικών.

Δηλαδή, για να το πούμε πιο απλά: το τέλος του «αριστερού» ΣΥΡΙΖΑ δεν έλαβε χώρα τώρα. Με την εκλογή Κασσελάκη απλώς επικυρώθηκε μια διεργασία που είχε ξεκινήσει χρόνια πριν και η οποία ήδη από το καλοκαίρι του 2015 είχε κάνει την αναφορά στην Αριστερά «ταυτότητα» και όχι πολιτικό πρόγραμμα και σχεδιασμό.

Άλλωστε, η χτεσινή ηττημένη Έφη Αχτσιόγλου ήταν η πρώτη που μπήκε στη διαδοχής του ΣΥΡΙΖΑ με μια λογική αποστασιοποίησης από τη «ριζοσπαστική αριστερά» και έμφαση στην εικόνα μιας «νέας» και «άφθαρτης» πολιτικού. Και ήταν η επιλογή και της Αχτσιόγλου να προηγηθεί η εκλογή ηγεσίας της πραγματοποίησης του συνεδρίου για τη συζήτηση θέσεων, άρα να πάει ο ΣΥΡΙΖΑ σε εκλογή ηγεσίας που να μην στηρίζεται σε «πολιτική πλατφόρμα», στοιχείο που διαμόρφωσε το πεδίο ώστε να μπορεί να υπάρξει μια νικηφόρα υποψηφιότητα που δεν στηρίχτηκε σε οποιαδήποτε πραγματική πολιτική δέσμευση.

Γιατί όταν διαμορφώνεται ένα πεδίο όπου η ηγεσία δεν κρίνεται στην οργανική της σύνδεση με το κόμμα και την κοινωνία, αλλά στην επικοινωνιακή επάρκεια, στην αίσθηση ότι «φέρνει την ανανέωση» και στη μεσσιανική επίκληση του «εκλόγιμου ηγέτη», τότε είχε όντως μεγάλη πιθανότητα αυτός που θα εμφανιζόταν ως εντελώς «ελεύθερος βαρών» σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση.

Ψηφοφορία για την εκλογή προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ 24 Σεπτεμβρίου 2023

Επιπλέον, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι – εδώ και καιρό – ένα κόμμα κατά βάση ακτιβιστών ή «στρατευμένων ιδεολόγων». Έχει πια έναν κορμό ανθρώπων που είναι «επαγγελματίες της πολιτικής», από τους βουλευτές που ενδιαφέρονται για την επανεκλογή τους έως όλο το φάσμα των ανθρώπων που εργάζονται με τον ή τον άλλο τρόπο στο κόμμα. Όλοι αυτοί θα σταθμίσουν τους ενδιαφέρει να μην βρεθούν εκτός αυτής ακριβώς της επαγγελματικής εκδοχής πολιτικής. Προφανώς και όσοι δεν αισθάνονται ότι «χωρούν» στη νέα κατάσταση θα αποχωρήσουν. Αυτό δεν αναιρεί ότι θα υπάρξουν διάφορες μορφές «μαχών οπισθοφυλακής», με ορίζοντα το συνέδριο, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι στα κόμματα εξουσίας ακόμη και το «πριόνισμα της καρέκλας» προϋποθέτει παρουσία εντός του κόμματος και της πολιτικής διαδικασίας.

Η πολιτική ιστορία της χώρας μας έχει πλήθος από σχετικά παραδείγματα. Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ πέρασαν περιόδου έντονης σύγκρουσης για την ηγεσία, συχνά με διαμόρφωση πολύ έντονων διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις (ας θυμηθούμε τη διαίρεση του ΠΑΣΟΚ ανάμεσα σε «εκσυγχρονιστές» και «παπανδρεϊκούς», ή την ιστορική αντιπαράθεση «καραμανλικών» και «μητσοτακικών» στη ΝΔ σε διάφορες στιγμές), ενίοτε είχαν και αποχωρήσεις στελεχών ή τάσεων, όμως στο τέλος η εξουσία αποδεικνυόταν αρκετά συνεκτικό στοιχείο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με έναν τρόπο περνάει αυτή ακριβώς τη φάση. Και μπορεί κανείς να υποθέσει ότι με ανάλογο τρόπο θα σταθμίσουν τα πράγματα και όσοι σήμερα αισθάνονται ηττημένοι. Πιθανώς, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή μπορεί και το παιχνίδι να ξαναμοιραστεί.

Άλλωστε, η εμπειρία δείχνει ότι στα κόμματα εξουσίας ο διαγκωνισμός τάσεων ενίοτε αποτελεί και παράγοντα «ενότητας» και τρόπο κινητοποίησης ενός δυναμικού. Μένει να δούμε, εάν αυτό θα ισχύσει και στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ.