O Πέδρο Αλμοδόβαρ συνεχίζει να κάνει ταινίες που σοκάρουν

Για να κατανοήσει κανείς εκτενέστερα και βαθύτερα το έργο του Πέδρο Αλμοδόβαρ, οφείλει να ανατρέξει στο κίνημα La Movida Madrileña, γνωστό και ως La Movida.

Πρόκειται για ένα επαναστατικό κίνημα που έλαβε χώρα στη Μαδρίτη κατά τη διάρκεια της μετάβασης από τη δικτατορία του Φράνκο στην ισπανική δημοκρατία. Το κίνημα συνέπλευσε όχι μόνο με την οικονομική ανάπτυξη της Ισπανίας αλλά και με μια έντονη επιθυμία για  ανάπτυξη μιας νέας ταυτότητας με μεταφρανκικό πρόσημο. Το Concierto homenaje a Canito (Canito Memorial Concert), που έλαβε χώρα στις 9 Φεβρουαρίου 1980, θεωρείται παραδοσιακά η αρχή του La Movida Madrileña.

Το La Movida Madrileña υπήρξε το έναυσμα για τη κλιμάκωση τη δημοτικότητας της πανκ ροκ και τη synth-pop μουσικής, αλλά και της καλλιέργειας μιας αντίληψης με τάσεις ανοικτότητας όσον αφορά τη σεξουαλική έκφραση.

Προέλευση κινήματος

Έπειτα από το θάνατο του φασίστα Φράνκο, μια αναπτυσσόμενη underground punk rock σκηνή έκανε την εμφάνιση της στη Μαδρίτη. Εμπνευσμένη από την ανάπτυξη της αντίστοιχης πανκ ροκ σκηνής στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια σειρά από πανκ και synth pop συγκροτήματα, σχηματίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Η νέα αντι – κουλτούρα συγκρούστηκε έντονα με την ισπανική εθνική κυβέρνηση, λόγω της απογευματινής απαγόρευσης της κυκλοφορίας για τις γυναίκες, της ποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας και τις αμέτρητες συλλήψεις λόγω εμφάνισης με το πρόσχημα της παραβίασης του νόμου σχετικά με την «επικινδυνότητα και την κοινωνική αποκατάσταση».

Καλλιτέχνες με επιρροή, από όλα τα μήκη και πλάτη της παγκόσμιας τέχνης, όπως το αμερικανικό πανκ ροκ συγκρότημα, Ramones, και ο Πάπας της ποπ, Andy Warhol, επισκέφτηκαν τη Μαδρίτη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Photo: Movida Madrileña | Xoan Baltar | Flickr

Αν και τα οπαδοί της «φρανκικής σχολής»  εξακολουθούσαν να αντιτίθενται στον εκδημοκρατισμό της Μαδρίτης, ο σοσιαλιστής δήμαρχος Enrique Tierno Galván είχε μια πιο φιλική προσέγγιση σχετικά με το κίνημα. Μάλιστα, επιχορηγούσε διάφορες καλλιτεχνικές προσπάθειες που είχαν ως κεντρική αναφορά το La Movida Madrileña. Καλλιτέχνες με επιρροή, από όλα τα μήκη και πλάτη της παγκόσμιας τέχνης, όπως το αμερικανικό πανκ ροκ συγκρότημα, Ramones, και ο Πάπας της ποπ, Andy Warhol, επισκέφτηκαν τη Μαδρίτη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Το κεντρικό στοιχείο της La Movida Madrileña ήταν μια αισθητική επηρεασμένη από την πανκ ροκ και τη συνθ-ποπ μουσική, καθώς και από τα αισθητικά κινήματα του Ντανταϊσμού και φουτουρισμού. Αυτή η αισθητική επηρέασε τη φωτογραφία, τα κινούμενα σχέδια και τη street art. Κύρια στοιχεία της όσον αφορά τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, είναι τα έντονα χρώματα, τα ογκώδη μαλλιά, τα αντισυμβατικά ρούχα και η έντονη χρήση μακιγιάζ όλων των φύλων.

Εκτός από αυτές τις καλλιτεχνικές παρεμβολές η αναγέννηση La Movida Madrileña δημιούργησε μια αναδυόμενη LGBTQ+ κοινότητα και την εγκαθίδρυση της χρήσης της διαλέκτου cheli. Παρόλο που οι άνθρωποι του κινήματος δεν είχαν ενιαίο πολιτικό υπόβαθρο, αρκετοί χαρακτηρίζονταν ως αντιφασίστες.

«Ο κινηματογράφος υπήρξε το έναυσμα για τη κατάκτηση της πραγματικής παιδείας»

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, σαφώς και επηρεάστηκε από το κίνημα La Movida Madrileña. Γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου του 1949 σε μια αγροτική περιοχή της Ισπανίας. Ο πατέρας του, Antonio Almodóvar, ήταν ο οινοποιός της περιοχής και η μητέρα του Francisca Caballero, ήταν μια μορφωμένη γυναίκα, η οποία εκτελούσε χρέη αναγνώστη επιστολών και συγγραφέα γραμμάτων για χάρη κάποιων κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι δεν ήξεραν να γράφουν και να διαβάζουν.

Η μόρφωση του σύγχρονου σκηνοθέτη με το καυστικό χιούμορ και τα έντονα χρώματα, ξεκινά στο θρησκευτικό οικοτροφείο Extremadura, στη δυτική Ισπανία, με τους γονείς του να τρέφουν ελπίδες, ότι θα ασχοληθεί με την ιερατική.  Το γονεϊκό όνειρο γκρεμίζεται βιαίως. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος σε συνέντευξη του: «Ο κινηματογράφος υπήρξε το έναυσμα για τη κατάκτηση της πραγματικής παιδείας».

Η κινηματογραφική του πορεία, ξεκινά το 1967, χρονιά κατά την οποία ο Αλμοδόβαρ μετακόμισε στη Μαδρίτη για να διδαχθεί τη τέχνη της σκηνοθεσίας. Το αναπάντεχο κλείσιμο της Εθνική Σχολής Κινηματογράφου της Μαδρίτης, από τον δικτάτορα Φράνκο, αναγκάζει τον Πέδρο Αλμοδόβαρ να γίνει αυτοδίδακτος. Τα πρώτα χρόνια στη Μαδρίτη υπήρξαν ιδιαιτέρως δύσκολα για τον Αλμοδόβαρ, καθώς λόγω των οικονομικών δυσχερειών και κακουχιών, αναγκάστηκε να δουλέψει ως πωλητής μεταχειρισμένων αντικειμένων στην υπαίθρια αγορά της Μαδρίτης El Rastro, αλλά και ως διοικητικός βοηθός στην εταιρεία Telefónica, παράλληλα με τη δημιουργία ταινιών.

Η βασική του θεματική κινείται γύρω από τον άξονα της επιθυμίας και του εσωτερικού πάθους.

Το 1986, ίδρυσε με τον αδερφό του, Agustín Almodóvar, την εταιρεία παραγωγής ταινιών με την επωνυμία El Deseo. Η πρώτη ρηξικέλευθη ταινία του, η οποία μάλιστα ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ήταν το Women on the Verge of a Nervous Breakdown (1988). Η ταινία είχε ως κεντρική θεματική, μια ηθοποιό της τηλεόρασης, η οποία ξεκινά το ταξίδι της προς την ανακάλυψη της αιτίας που την άφησε απότομα ο αγαπημένος της. Η καριέρα του Αλμοδόβαρ αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της La Movida Madrileña,της πολιτιστικής αναγέννησης που ακολούθησε το τέλος της φασιστικής Ισπανίας του Φράνκο.

Η αναγέννηση La Movida Madrileña, έφερε απόλυτη ελευθερία έκφρασης στο χώρο της τέχνης ευρύτερα έπειτα από χρόνια σκληρής λογοκρισίας. Το γεγονός πως οι πρώτες ταινίες του Πέδρο Αλμοδόβαρ χαρακτηρίζονταν από έντονη σεξουαλικότητα και κοινωνικοπολιτική κριτική, δεν είναι καθόλου τυχαίο.

Το έργο του Αλμοδόβαρ χαρακτηρίζεται από οξυδερκές χιούμορ, μελοδραματικά στοιχεία, σύνθετες «μονολογικές» και μη αφηγήσεις, έντονα χρώματα. Όλα αυτά τα στοιχεία, συνθέτουν ένα είδους  λαϊκό και άμεσο τοπίο. Η βασική του θεματική κινείται γύρω από τον άξονα της επιθυμίας και του εσωτερικού πάθους. Στο στόχαστρο της κινηματογραφικής του ματιάς και δημιουργίας βρίσκεται κατά κύριο λόγο η οικογένεια, η γυναίκα σαν οντότητα και η έννοια της ταυτότητας.

Πέδρο Αλμοδοβάρ, 1993 / Photo: Wikimdia Commons

Οι ταινίες του Αλμοδοβάρ που έχουν γράψει στην καρδιά μας

Strange Way of Life(2023)

Στα κάρβουνα βρισκόμαστε για το φρέσκο queer γουέστερν του Πέδρο Αλμοδόβαρ που πραγματεύεται μια ιστορία αισθησιακού έρωτα και πάθους μεταξύ  ενός σερίφη και του εραστή του.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Insta Pedro Almodóvar (@insta_almodovar)

Στην ειδική προβολή της νέας του ταινίας ο Pedro Almodovar ανέφερε:

«Η ταινία μου είναι τελείως διαφορετική από τα γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε, που έφεραν επανάσταση στο είδος. Έφτιαξα ένα κλασικό γουέστερν όπου μιλώ για την επιθυμία μεταξύ δύο καουμπόηδων. Σε πολλές από τις ταινίες μου υπάρχουν ξεκάθαρες σκηνές σεξ. Αλλά όσο περνάει ο καιρός, έχω λιγότερη επιθυμία να δείξω τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο. Ήθελα να δείξω την ευχαρίστηση και την επιθυμία διαφορετικά, τραβώντας απλώς τα πάνω μέρη του σώματός τους και τα πρόσωπά τους, με τον αισθησιασμό να αποτυπώνεται περισσότερο στα βλέμματά τους».

Photo: imdb

High Heels (1991 )

Το High Heels έχει ως κεντρική θεματική τη διαλυμένη σχέση μεταξύ μιας διάσημης τραγουδίστριας, Μπέκι και της κόρης της ρεπόρτερ ειδήσεων, Ρεμπέκα. Το γεγονός ότι η Ρεμπέκα είναι παντρεμένη με τον πρώην εραστή της Μπέκι απλώς προσθέτει στην ένταση μεταξύ των δύο.

The Flower of My Secret (1995)

Στο The Flower of My Secret (1995), η ιστορία επικεντρώνεται στη Λίο, μια επιτυχημένη ρομαντική συγγραφέα που καλείται να αντιμετωπίσει τόσο μια επαγγελματική όσο και μια προσωπική κρίση. Αποξενωμένη από τον σύζυγό της, έναν αξιωματικό του στρατού που έχει προσφερθεί εθελοντικά για διεθνή ειρηνευτικό ρόλο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με απώτερο σκοπό να την αποφύγει, η Λίο παλεύει να κρατήσει το παρελθόν της ζωντανό, χωρίς να συνειδητοποιεί τη δύναμη της και την ουσιώδη δημιουργικότητα της.

Photo: mubi

All About My Mother (1999)

Η ταινία του Αλμοδόβαρ, All About My Mother (1999), προέκυψε από μια σύντομη σκηνή στο The Flower of My Secret. Η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από μια γυναίκα, η οποία χάνει τον έφηβο γιο της, λόγω ενός τραγικού ατυχήματος. Γεμάτη θλίψη, η Μανουέλα αποφασίζει να εντοπίσει τη τρανς μητέρα του γιού της, Λόλα, και να την ειδοποιήσει για το θάνατο του γιου που δεν ήξερε ποτέ ότι είχε.